Khoa Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Nội Tiết Trung ương gần đây tiếp nhận nhiều ca mắc bệnh thủy đậu trên nền bệnh lý nội tiết như đái tháo đường, tăng huyết áp, suy thượng thận… gây biến chứng nặng. Hầu hết các ca bệnh này đều vào viện trong tình trạng đường máu rất cao, rối loạn nước điện giải cần bù nước điện giải tích cực, kiểm soát đường máu bằng thuốc tiêm mặc dù trước đó người bệnh chỉ cần uống thuốc viên đường máu đã có thể kiểm soát tốt.
Trường hợp điển hình là nữ bệnh nhân V.T.O (64 tuổi, ở Nghĩa Hưng, Nam Định) nhập viện với chẩn đoán: Thủy đậu bội nhiễm viêm phổi – Nhiễm khuẩn tiết niệu – Đái tháo đường type 2 – Tăng huyết áp – Rối loạn Lipid máu.
Khai thác tiền sử bệnh nhân được biết, bà O. bị bệnh đái tháo đường, tăng huyết áp đã 7 năm. Bệnh nhân khám và điều trị thường xuyên theo đơn của bác sĩ Bệnh viện Nội tiết Trung ương và luôn giữ mức đường máu được kiểm soát tốt.
Một tuần trước khi nhập viện, bệnh nhân là giáo viên có tiếp xúc với hai học sinh mắc bệnh thủy đậu. Cách vào viện 2 ngày, bệnh nhân xuất hiện sốt cao 38 – 39 độ C kèm các nốt phỏng nước ở miệng họng và rải rác toàn thân, đa kích thước, không ngứa, bệnh nhân tự mua thuốc hạ sốt nhưng bệnh không đỡ.
Sau đó, bệnh nhân đau rát họng, ho nặng tiếng, ho nhiều, đờm vàng đục, đau nhức đầu và toàn thân. Trên da nhiều nốt phỏng đã vỡ viêm tấy đỏ và có mủ, kèm theo tiểu tiện khó, tiểu buốt rắt. Tình trạng bệnh tiến triển tăng dần khiến bệnh nhân mệt nhiều, do vậy người nhà đã đưa bệnh nhân tới Bệnh viện Nội tiết Trung ương khám và nhập viện vào khoa Bệnh nhiệt đới để điều trị.
Tình trạng bệnh nhân V.T.O trước khi nhập viện.
Theo ThS.BS Phạm Hồng Quảng – Phụ trách khoa Bệnh Nhiệt đới, người bệnh vào viện trong tình trạng mệt nhiều, háo khát, mất nước, có hội chứng nhiễm trùng nhiễm độc. Bệnh nhân sốt cao 38,8 độ C, mạch 115 chu kỳ/phút, huyết áp 110/60 mmHg, nhịp thở 24 lần/ phút. Xét nghiệm đường máu cao, dao động 17 – 20 mmol/L, bạch cầu tăng cao…
Người bệnh đã được xử trí tích cực ngay lúc nhập viện bằng việc bù nước điện giải bằng đường truyền và uống, hạ sốt, kháng sinh tiêm truyền đặc hiệu chống bội nhiễm, thuốc ức chế virus Acyclovir; đồng thời tích cực kiểm soát đường huyết, huyết áp và các triệu chứng đi kèm…
Hiện tại, sau 4 ngày điều trị tích cực, bệnh nhân V.T.O mắc thủy đậu/ đái tháo đường/ tăng huyết áp đã tỉnh táo, đỡ mệt, hết sốt, hết tình trạng khát nước tiểu nhiều, tiểu hết đau buốt; đường máu kiểm soát tốt, các nốt phỏng nước thưa dần và nhiều nốt cũ đang thoái triển dần.
Bệnh nhân O. chia sẻ: "Thật may mắn cho tôi vì đã kịp thời nhập viện, các bác sĩ đã cùng lúc giải quyết đồng thời bệnh thủy đậu bội nhiễm và bệnh đái tháo đường của tôi giúp cho gia đình giảm được kinh phí điều trị. Đến nay tôi đã bình phục sức khỏe gần như về bình thường. Nếu chậm trễ và tự ý điều trị tại nhà thì chắc bệnh của tôi sẽ nặng lên rất nhiều".
Tình trạng bệnh nhân V.T.O sau 4 ngày điều trị tích cực.
Nhóm bệnh nhân mạn tính mắc thủy đậu dễ có nhiều biến chứng
BS. Phạm Hồng Quảng cho biết, bệnh thủy đậu lây qua đường hô hấp, thường gây các chùm ca bệnh, các ổ dịch nhỏ rải rác và đa phần là lành tính. Tuy nhiên trên những người bệnh có bệnh lý mạn tính, sức đề kháng kém như đái tháo đường, suy thận, suy thượng thận… bệnh dễ gặp các biến chứng như bội nhiễm da, mô mềm, viêm họng, viêm phế quản, viêm phổi… làm bệnh tiến triển nặng.
Cũng theo BS. Phạm Hồng Quảng, ngoài bệnh nhân mắc thủy đậu, khoa Bệnh nhiệt đới đã, đang điều trị nhiều bệnh nhân có bệnh lý nền nội tiết mắc các bệnh truyền nhiễm khác như cúm A, COVID-19, lao phổi, sốt xuất huyết, sốt do nhiễm rickettsia… một số bệnh nhân nặng, nguy cơ trở nặng. Do các bệnh nhân này có nhiều bệnh nền phức tạp nên quá trình điều trị cho người bệnh gặp không ít khó khăn, phức tạp đòi hỏi phải điều trị tích cực, toàn diện mới giúp người bệnh phục hồi để có kết quả điều trị tốt.
Với những ca bệnh điển hình như trên, BS. Quảng khuyến cáo, bệnh nhân mắc các bệnh truyền nhiễm cần cách ly tránh các nơi đông người như trường học, trụ sở làm việc… để hạn chế lây truyền cho cộng đồng.
Ở những đối tượng đặc biệt là những bệnh nhân mắc các bệnh lý nội tiết như bệnh đái tháo đường, tăng huyết áp, suy thượng thận… không nên chủ quan khi bị mắc các bệnh cấp tính như cúm A, B, COVID-19, sốt xuất huyết, thủy đậu… Việc điều trị các bệnh lý nền lúc này cần có sự điều chỉnh nhất định và điều trị tích cực hơn nếu không sẽ gây ra những biến chứng cấp tính có thể nguy hiểm đến tính mạng người bệnh.
Do đó cần thiết phải đưa người bệnh đi khám tại các cơ sở y tế ngay khi mắc các bệnh lý cấp tính, tuyệt đối không nên tự điều trị tại nhà tránh tình trạng bệnh tiến triển nặng, lúc vào viện sẽ rất khó khăn cho công tác điều trị.
Để chủ động phòng tránh bệnh thủy đậu, Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế khuyến cáo người dân:
1. Hạn chế tiếp xúc với người bị bệnh để phòng tránh lây lan.
2. Những trường hợp mắc bệnh thủy đậu cần được nghỉ học hoặc nghỉ làm việc từ 7 đến 10 ngày từ khi bắt đầu phát hiện bệnh để tránh lây lan cho những người xung quanh.
3. Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng, sử dụng các đồ dùng sinh hoạt riêng, vệ sinh mũi họng hàng ngày bằng nước muối sinh lý.
4. Thường xuyên vệ sinh nhà cửa, trường học, vật dụng sinh hoạt bằng các chất sát khuẩn thông thường.
5. Tiêm vaccine phòng bệnh thủy đậu cho trẻ em từ 12 tháng tuổi.
