Ngày 22/3, tại Hà Nội, Bộ Y tế đã tổ chức Hội nghị triển khai một số Quyết định của Thủ tướng Chính phủ: Đề án giảm quá tải bệnh viện (BV); Chế độ luân phiên có thời hạn đối với người hành nghề tại các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh; Khuyến khích đào tạo một số chuyên ngành. PGS.TS Nguyễn Thị Kim Tiến, Bộ trưởng Bộ Y tế chủ trì hội nghị.

Năm 2012, trong bối cảnh nền kinh tế trong nước và thế giới có nhiều khó khăn nhưng lĩnh vực KCB tiếp tục được Đảng và Nhà nước đặc biệt quan tâm. Lần đầu tiên sau nhiều năm nghiên cứu, Nghị định đổi mới cơ chế hoạt động và cơ chế tài chính ngành y tế được Chính phủ ban hành; Giá một số dịch vụ y tế không phù hợp đã được điều chỉnh từng bước tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc của ngành y tế. Đầu tư cơ sở vật chất cho y tế tuyến huyện và tuyến tỉnh cũng đang từng bước phát huy hiệu quả…

Phát biểu tại hội nghị, PGS.TS Nguyễn Thị Kim Tiến, Bộ trưởng Bộ Y tế cho biết, tình trạng quá tải tại các BV được cải thiện đáng kể, đã giảm khoảng 30% so với cùng kỳ năm trước. Đáng ghi nhận là cán bộ ngành y tế đã có những cố gắng vượt bậc, triển khai được nhiều kỹ thuật cao cứu chữa nhiều ca bệnh hiểm nghèo. Tuy nhiên, Bộ trưởng cũng thẳng thắn chỉ rõ, nhiều BV vẫn chưa quan tâm đúng mức tới  Khoa khám bệnh và khu đón tiếp bệnh nhân nên tình trạng nhếch nhác, lộn xộn xảy ra ở nhiều nơi làm ảnh hưởng tới người dân khi tới khám tại BV.

Theo Cục Quản lý khám chữa bệnh (Bộ Y tế), năm 2012, cả nước đã tăng được 11.599 giường bệnh (GB) theo kế hoạch và 12.711 GB thực kê. Cụ thể, các BV tuyến TW đã tăng được 1.600 GB thực kê, bình quân số GB kế hoạch đạt 22,1 GB/vạn dân và 24,7 GB/vạn dân theo số giường thực kê. Số lượt KCB năm 2012 tăng 6,8% so với 2011 với 132 triệu lượt người bệnh khám tại các cơ sở BV. Công suất sử dụng GB giảm từ 100,5% (2011) xuống 99,4% (2012). Nhu cầu điều trị nội trú tăng 6%; nhu cầu điều trị ngoại trú cũng khá cao ở cả ba tuyến điều trị, trong đó BV tuyến TW tăng 18%...

PGS.TS Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh cho hay, dù đã đạt được những kết quả đáng khích lệ nhưng quá tải BV vẫn là vấn đề nổi cộm trong khi nhu cầu KCB của người dân tiếp tục có xu hướng gia tăng; năng lực chuyên môn tuyến dưới ở một số chuyên khoa còn hạn chế nguồn nhân lực có tay nghề… Để khắc phục những tồn tại trên, năm 2013, ngành y tế sẽ triển khai có hiệu quả Đề án giảm quá tải BV; nâng cao chất lượng dịch vụ BV của các tuyến, trong đó đặc biệt hạn chế tình trạng lạm dụng thuốc, xét nghiệm lâm sàng, dịch vụ kỹ thuật cao gây tốn kém không cần thiết cho người bệnh; khuyến khích xã hội hoá công tác KCB; đẩy mạnh đầu tư cơ sở hạ tầng, trang thiết bị cho các có sở KCB; phát triển, đa dạng hoá các loại hình KCB. Đồng thời, nâng cao y đức, tinh thần thái độ chăm sóc người bệnh; tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước về KCB.

Một số ý kiến cho rằng, tác động mặt trái của cơ chế thị trường và cơ chế tự chủ tài chính BV tiếp tục làm dịch chuyển dòng cán bộ có tay nghề cao về các thành phố lớn. Một số chuyên khoa Lao, Phong, Tâm thần, Pháp y và Giải phẫu bệnh đang có nguy cơ thiếu bác sĩ trầm trọng. Trước thực tế đó, ngành y tế đã chủ động nghiên cứu và triển khai nhiều giải pháp như triển khai Đề án 1816; Thí điểm mô hình BV vệ tinh; Nghiên cứu xây dựng mô hình Bác sĩ gia đình thí điểm tại TP.HCM, Khánh Hòa; Đưa bác sĩ trẻ về 62 huyện nghèo; Đang nghiên cứu xây dựng các tiêu chuẩn chất lượng BV và hệ thống đánh giá chất lượng BV thay thế dần phương thức kiểm tra BV…

Nhằm tiếp tục những giải pháp cấp bách, từng bước nâng cao chất lượng KCB tại các BV tuyến dưới, giảm tải cho BV tuyến trên, ngành y tế đã phối hợp các Bộ, ngành liên quan tham mưu trình Chính phủ ban hành Đề án Giảm tải BV; Đề án khuyến khích đào tạo phát triển nguồn nhân lực một số chuyên ngành và Đề án luân phiên cán bộ có thời hạn. 

Với các đề án này sẽ từng bước giảm tình trạng quá tải BV ở hai khu vực KCB và điều trị nội trú; phấn đấu không để người bệnh phải nằm ghép trong BV; trước mắt tập trung giải quyết giảm quá tải ở các chuyên khoa ung bướu, ngoại- chấn thương, tim mạch, sản và nhi thuộc một số BV tuyến TW, tuyến cuối của hai TP.Hà Nội và TP.HCM… Đến năm 2020, số lượng đào tạo nhân lực y tế các chuyên ngành thuộc Đề án khuyến khích đào tạo phát triển nguồn nhân lực một số chuyên ngành Lao, Phong, Tâm thần, Pháp y vài Giải phẫu bệnh ước tính 2.500 người. Với Đề án luân phiên cán bộ có thời hạn, mỗi cán bộ y tế thực hiện 6 tháng luân phiên về làm việc tại y tế tuyến cơ sở. Đây là chủ trương mang tính nhân văn của Đảng và Nhà nước về hỗ trợ phát triển cho các vùng sâu, vùng xa, xóa đói, giảm nghèo, xóa bỏ cách biệt và phát triển giữa các vùng trong cả nước.