Theo TS.BS Nguyễn Hải An, Chủ nhiệm khoa Hồi sức, cấp cứu, Viện Bỏng quốc gia, ở một số địa phương hiện nay người dân vẫn còn chữa bỏng bằng cách truyền miện hay sơ cứu bỏng sai cách đều khiến cho tình trạng nạn nhân thêm trầm trọng, thậm chí nguy hiểm tới tính mạng.
Muôn kiểu chữa bệnh theo truyền miệng
Dù truyền thông đã cảnh báo nhiều về cách chữa bỏng cũng như sơ cứu ban đầu cho người bỏng theo cách mách bảo như: Sử dụng một số lá, lấy nước mắm, kem đánh răng, mỡ trăn hoặc đến thầy lang vườn, thậm chí từ cơ sở y tế không có chuyên khoa điều trị bỏng… khi nặng mới đưa bệnh nhân đến Bệnh viện.
Mới đây nhất trường hợp bệnh nhân nam, 35 tuổi, ở Gia Lai, người nhà phát hiện bị bỏng nặng do tự thiêu đã chuyển đến bệnh viện gần nhà. Song, do ở đó không có bác sĩ chuyên khoa, nên đã chuyển ngay bệnh nhân ra Viện Bỏng quốc gia. Tuy nhiên, khi ra đến nơi, chỉ ít ngày, bệnh nhân tử vong sau đó.
TS An chia sẻ: “Đáng lẽ, khi bệnh nhân bị bỏng sâu cả người phải được cấp cứu chống sốc, sau khi ổn định huyết động bệnh nhân mới được chuyển viện, nếu không sẽ biến chứng trầm trọng như nhiễm khuẩn huyết, mất nước và toàn thân, gây tử vong nhanh”.
Gần đây, một bé trai 3 tuổi, người dân tộc, thấy con bỏng nước sôi, gia đình vội vàng chát bùn tro và nước mắm nên người. Sau đó, thấy con trai đau đớn và ngày càng suy kiện do nhiễm khuẩn nặng khi bé có 14kg, sau 15 ngày bị điều trị chỉ còn 7kg, và khi ấy với đưa đến Viện bỏng quốc gia điều trị. Lúc đưa bé vào ruồi nhặng bay theo bệnh nhân vào tận viện và rất tiếng sau mấy tiếng nhập viện, bé đã tử vong. Bs. An cho hay.
Một trường hợp khác là cháu bé 11 tuổi ở Hải Hậu, Nam Định khiến các bác sĩ tại Viện Bỏng Quốc gia không thể quên khi cha mẹ áp dụng chữa bỏng bô xe máy cho con bằng cách lấy cả túi muối đắp lên vết bỏng cho để xát khuẩn.
Gần nửa tháng sau, thấy vết bỏng của cháu bé bị thối rữa, bốc mùi mới chuyển đến Viện Bỏng quốc gia. Do nhiễm trùng nặng, nên cháu phải điều trị và phải phẫu thuật để cấy da.
Đây chỉ là trong nhiểu trường hợp người dân thường sơ cứu bỏng không đúng cách và chữa bỏng theo mách bảo. Mỗi vùng miền có các đặng trưng chữa bỏng riêng, ỏ các địa phương trung du miền núi thường đắp lá cây, cao trăn, ỏ vùng biển thì bà con hay chữa theo mách bảo là đắp muối và tưới nước mắm. "Đây là cách chữa bỏng không đúng dẫn đến bệnh nhân nặng hơn và thậm chí tử vong". BS. An nói.
Một bệnh nhân bị bỏng đang được điều trị tại Viện Bỏng quốc gia.
Cần sơ cứu bỏng và chữa đúng cách
Mỗi năm, Viện Bỏng quốc gia tiếp nhận trên 100 bệnh nhân bỏng, trong đó, khoảng 20% do sơ cứu ban đầu không đúng cách. Đặc biệt bỏng tăng mạnh vào mùa rét, nhất là bỏng lửa do người già và trẻ em ngã vào đống lửa, có người phải cắt cụt chi.
TS. An cho biết, do mất nước qua vết bỏng, rối loạn vi tuần hoàn nên người bỏng bị sốc rất nặng. Biểu hiện mạch nhanh, tụt huyết áp, khó thở, các chức năng sống suy giảm. Cấp cứu không kịp thời, bệnh nhân có thể tử vong. Do vậy, việc sơ cứu ban đầu cho người bị bỏng là một trong những yếu tố quan trọng, giúp cho vết thương không bị ăn sâu vào bên trong, tránh tình trạng bội nhiễm và biến chứng nguy hiểm.
Khi không may bị bỏng lửa, nước sôi… người thân cần nhanh chóng làm mát vết bỏng, tránh cho da khỏi bị rộp bằng cách dùng nước (không phải nước đá, nước trong tủ lạnh hay các loại thuốc dân gian, mê tín dị đoan nào) khoảng 15-20 phút. Nước sạch vừa có tác dụng giảm nhiệt, giảm đau, giảm phù nề, viêm nhiễm, giảm độ sâu của vết thương. Nếu bỏng nặng, cần che phủ vùng bỏng bằng gạc vô khuẩn hoặc vải sạc.
“Tổn thương bỏng hoại tử do do thời gian tiếp xúc với nhiệt lâu, càng gây bỏng sâu. Với trẻ em, khi bỏng rộng trên 10%, người lớn trên 20%, có thể dẫn tới rối loạn toàn thân, dễ dẫn tới sốc bỏng, nếu không cấp cứu hồi sức chống sốc kịp thời chỉ cần quá 6 tiếng thì tình trạng dễ chuyển sang sốc nhược, rất khó hồi phục. Khi suy tạng, khi ấy thiếu ô xy cung cấp cho hệ tuần hoàn, rất dễ dẫn tới tử vong”. BS An nói.
