Ông Nguyễn Văn Tân, Phó Tổng cục Dân số-Kế hoạch hóa gia đình (KHHGĐ), Bộ Y tế cho biết, dân số Việt Nam đang phải đối mặt thực trạng mất cân bằng giới tính khi sinh ở mức nghiêm trọng
Việt Nam hiện nằm trong nhóm 15 nước có tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh cao và là đại diện duy nhất ở Đông Nam Á với tỉ lệ xấp xỉ 114 bé trai/100 bé gái, trong khi Quỹ dân số Liên Hiệp Quốc khuyến cáo ở mức 102-106 bé trai/100 bé gái.
“Tại Việt Nam, dù xuất hiện muộn song tốc độ mất cân bằng giới tính tăng rất nhanh, lan rộng từ thành thị đến nông thôn. Khu vực có tỉ lệ mất giới tính khi sinh cao nhất là đồng bằng sông Hồng, trong đó có Hà Nội với mức trung bình 120/100, kế đó là Bắc Trung Bộ, Nam Trung Bộ”- ông Tân nói
Tình trạng mất cân bằng giới tinh khi sinh ở Tây Nguyên, Đông Nam Bộ, khu vực Đồng bằng Sông Cửu long không cao. Ngay ở TP.Hồ Chí Minh, tình trạng này cũng chỉ ở mức 105-106 bé trai/100 bé gái.
Ông Tân cũng chia sẻ về thói quen của người Việt vào đầu năm mới hay chúc những gia đình sinh con một bề gái “có thêm quý tử”.
Theo ông Tân, đây là thói quen văn hoá lâu rồi, tuy nhiên chúng ta nên bỏ. Dẫn chứng từ đất nước Hàn Quốc, ông Tân cho hay, người dân ở quốc gia này cũng giống như chúng ta nhưng giờ họ không chúc nhau như vậy nữa. Hiện tại, số lượng người thích sinh con gái tại nước này cao hơn nhiều những gia đình thích con trai. Xã hội họ đã thay đổi, đó cũng là chỉ số xác định sự tiến bộ hơn của người ta với mình, vậy chẳng lẽ mình cứ lạc hậu mãi.
“Hàn Quốc cũng từng mất cân bằng giới tính khi sinh nghiêm trọng, nhưng hiện tại tỉ lệ này đã giảm về mức 107 bé trai/100 bé gái”-ông Tân thông tin.
Ông Tân cho biết, theo quyết định số 468 của Chính phủ, mục tiêu đặt ra đến 2020 phải kìm giữ không vượt quá tình trạng 115 bé trai/100 bé gái. Hiện ngành dân số đang làm mọi cách để tỉ lệ này ngừng tăng, là nền tảng để tiếp tục giảm xuống dưới 107/100 vào năm 2025. Nghị quyết số 21-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về công tác dân số trong tình hình mới đặt mục tiêu tỉ lệ giới tính khi sinh vào năm 2030 đạt dưới 109 bé trai/100 bé gái.
Nếu không kìm giữ hoặc giảm được tỉ lệ mất cân bằng giới tính thì sẽ có nhiều hệ lụy
Tuy nhiên, nếu không kìm giữ hoặc giảm được tỉ lệ này thì chỉ đến năm 2050, nước ta sẽ thiếu khoảng 2,3- 4,3 triệu phụ nữ hay nói cách khác là 2,3-4,3 triệu đàn ông Việt sẽ có nguy cơ khó lấy được vợ.
Tuy nhiên, theo ông Tân, để giảm tỉ lệ mất cân bằng giới tính khi sinh, giải pháp căn bản, lâu dài, không lúc nào được lơi là chính là đẩy mạnh truyền thông. Làm công tác truyền thông không chỉ làm trong ngày một ngày hai mà phải làm theo kiểu “mưa dầm thấm lâu” để thay đổi quan niệm, suy nghĩ và hành vi của người khác.
Nói cách khác là để mọi người thấy những hệ lụy của mất cân bằng giới tính khi sinh, đặc biệt là hệ lụy liên quan trực tiếp đến từng đối tượng, từng gia đình.
“Ví như, chúng ta đẩy mạnh tuyên truyền nếu hôm nay các gia đình chọn sinh con trai thì sau này con của họ có thể không lấy được vợ”- ông Tân nói
Song song đó, cơ quan chức năng sẽ tăng cường thanh tra, xử lý các vi phạm, quy định cụ thể từng hành vi vi phạm liên quan đến lựa chọn giới tính khi sinh, miệt thị, ứng xử không bình đẳng giới trong cuộc sống, chê trách người không sinh được con trai....
Được biết, trong luật Dân số đang ây dựng, những nội dung này đã được lưu ý đưa vào thành các quy định trong dự thảo.
“Nhiều người hay nói cửa miệng khi ở đám đông là nhà anh/nhà chị sinh toàn “vịt giời” thì thôi xuống mâm dưới, không cho ngồi mâm trên. Tất cả những cái đó dù khó xử lý nhưng phải nghiên cứu để có mức xử lý phù hợp, tạo dư luận chung trong xã hội ủng hộ bình đẳng giới, ủng hộ nâng cao vị thế người phụ nữ trong cuộc sống”, ông Tân nói rõ.
Riêng hành vi chẩn đoán, ông Tân thông tin, việc lựa chọn giới tính trước sinh cũng sẽ bị xử lý mạnh tay hơn, thay vì phạt hành chính như hiện nay, như tại Hàn Quốc, áp dụng tịch thu giấy phép hành nghề vĩnh viễn.
“Nhân dịp năm mới, tôi chúc các gia đình, đặc biệt là các gia đình trẻ sinh đủ 2 con, dù gái hay trai, để nuôi dạy cho tốt, có cuộc sống thịnh vượng và hạnh phúc”- ông Tân nói.
