Này bánh đa cua, này bún tôm bún cá
Trên bản đồ ẩm thực, bánh đa cua Hải Phòng là chỉ dấu đặc trưng, cũng như phở Hà Nội, bún bò Huế hay hủ tiếu Sài Gòn. Bát bánh đa cua đẹp như bức tranh đa sắc với sợi bánh đa đỏ sậm, gạch cua nâu hồng, cà chua đỏ tươi, chả lá lốt xanh đậm, chả viên vàng nâu, hành khô phi vàng rộm, hành lá biêng biếc xanh... Để có bát bánh đa cua ngon, người đứng bếp phải canh từng chi tiết. Nước phải thật sánh đậm, nổi vị ngọt vị thơm đặc trưng của cua. Sợi bánh phải được trần vừa độ, không cứng không nát. Chả lá lốt phải mềm thỉu, không được khô.
Bánh đa cua Bà Cụ phố Cầu Đất đã quá nổi tiếng, nhưng len lỏi trong các ngóc ngách chợ Hàng Kênh, ngõ Lửa Hồng (Tôn Đức Thắng),... cũng có những hàng bánh đa cua xứng đáng để bạn ghé chân vào.
Nếu đến Hải Phòng mà quên đi món bún cá quả là một thiếu sót lớn. Bún cá Hải Phòng đặc biệt hơn so với những nơi khác bởi vị cay nồng, chua thanh của nước dùng. Một bát bún cá đúng điệu của Hải Phòng đầy ú ụ những cá chiên, chả cá, da cá chiên giòn, ruột cá, lòng cá nhồi thịt... Đến nỗi có người thốt lên, đây là cá bún chứ không phải bún cá. Bún cá có bán ở rất nhiều nơi nhưng dân sành rỉ tai nhau nhất định phải ghé đến phố Lê Lai, Trần Phú...
Đến Hải Phòng, bún tôm cũng là một món ngon mà bạn không nên bỏ qua. Bún phải là loại bún sợi to. Thành phần bát bún có tôm - dĩ nhiên, loại tôm sú hoặc tôm giảo tươi. Đôi khi còn có thêm sườn non, chân giò. Hoặc theo mốt bây giờ, bổ sung bề bề vào bún tôm. Một bát bún với độ đạm đậm đặc như vậy, được cân bằng với lượng rau cũng rất phong phú, bao gồm rau cần, rau cải xanh, mộc nhĩ, nấm hương, thì là, hành lá. Bún tôm Trần Quang Khải, Lạch Tray... là những địa chỉ ngon mà các trang giới thiệu ẩm thực đã đánh dấu.
Món bánh bèo Hải Phòng khác hoàn toàn với kiểu bánh bèo chén ta thường thấy.
Hải Phòng, bánh ngon du ký
Bánh đúc Tàu cho đến giờ chắc mới chỉ có ở thành phố hoa phượng đỏ. Đỡ bát bánh đúc vẫn còn hơi ấm, hít hà hương thơm thơm của những thỏi bánh đúc trắng tinh, bên trên là đu đủ xắt hạt lựu, thịt và tép tươi rang, vị giác được khởi động hoàn hảo cặp với vị chua ngọt của dấm ớt và nước mắm pha thật loãng. Nếu bạn ăn được cay đừng quên bảo bà chủ rắc thêm chút ớt khô đỏ bóng. Muốn ăn bánh đúc tàu ngon bạn lượn đến gần ngã tư Cát Dài - Cát Cụt, hay quán bánh đúc ở chợ An Dương.
Bánh bèo Hải Phòng được gói trong lá chuối, khác hoàn toàn với kiểu bánh bèo chén ta vẫn quen thấy ở Huế hay các tỉnh miền Trung, miền Nam. Bánh được làm từ bột gạo hấp với thịt băm trộn nấm. Cô hàng cắt bánh thành những miếng vuông gọn ghẽ. Bánh bèo chấm cùng nước mắm pha với nước xương ninh, ngọt thỉu. Bát nước chấm thả thêm thanh chả quế hay một viên thịt được nặn kềnh càng, ăn no được. Nếu ăn được cay, bạn thêm hạt tiêu, bột ớt vào, nước chấm sẽ dậy mùi hơn nhiều.
Muốn ăn bánh mì chấm trứng đánh kem chắc cũng phải đến Hải Phòng. Chỉ đơn giản từ 1 đến 2 quả trứng gà, thêm đường rồi cho vào máy đánh trứng đánh bông mịn lên là đã có một cốc trứng kem sánh đặc, thơm ngậy, chấm ăn cùng bánh mì giòn tan, thật khoái ông thần khẩu.Về sau, để thay đổi hương vị, người ta mix thêm milo hoặc bột cacao.
Bánh mì cay - món bánh đã thành quốc hồn quốc túy của quà vặt thành phố cảng rồi. Bánh mì cay có thể ăn sáng hay ăn chơi mà vui miệng thì no kềnh bụng lúc nào không biết. Quán bán bánh mì cay thường nằm ở vỉa hè, đầu ngõ với một chiếc tủ nhỏ, một chiếc bàn nhỏ, dăm ba chiếc ghế và một bếp lò nướng. Dân Hải phòng thường truyền tai nhau về bánh mì chợ Cột Đèn (ngã tư Tô Hiệu - Chợ Hàng), bánh mì Bà Già (Lê Lợi), bánh mì cay trên phố Hàng Kênh... Khách ghiền bánh mì cay thường mua về cả trăm chiếc, để ngăn đá ăn dần. Mà lạ, bao nhiêu năm, cái bánh mì đặc biệt này vẫn giữ nguyên giá 2 ngàn đồng một chiếc.
Vẫn còn quà vặt Hải Phòng
Nem cua bể được xem là món đặc trưng của thành phố Cảng. Khác với kiểu cuốn nem dài truyền thống hay xinh xinh cỡ nửa ngón tay ở miền Nam hay của người Hà Nội, nem cua bể Hải Phòng được gói vuông nên còn được gọi là nem vuông. Nem vuông bây giờ đã len lỏi trong nhà hàng ở các thành phố lớn nhất nhì nước nhưng nếu một lần thưởng thức món này ở đất cảng, bạn sẽ đồng ý với tôi Haiphong number one. Muốn ăn nem cua bể ngon phải đến chợ Cát Bi, chợ Cố Đạo, quán Bà Cụ (Cầu Đất)...
Hải Phòng là miền biển nên đương nhiên các món ốc ở đây vô cùng phong phú, ngoài ốc dạ, ốc mít, ốc nhồi, có thể thấy vô số loại ốc nước mặn khác. Từ ốc len, ốc đá, ốc hương, ốc điếu tới ốc đỏ môi, ốc mút, móng tay... Trong đó ốc xào cay là một món ăn đặc trưng trong ẩm thực đường phố. Người ta xào ốc với toàn những thứ ở quê biển như dừa, xả, ớt, gừng, me, lá chanh... Ăn một con ốc là thưởng thức ngũ vị ngọt-bùi-mặn-cay-nóng. Ngộ nhất là ăn con ốc mút. Bạn phải bẻ gãy phần trôn nhòn nhọn xong hút mạnh miệng ốc. Không dễ ăn tẹo nào. Tôi đã từng hút hụt cả chục con ốc rồi mới được hưởng chút thành quả. Nhưng thứ thịt ốc giòn giòn, ngọt thấm ngọt thía thì quả là bõ công... lao động.
Giá bể là một loài nhuyễn thể sống ở biển, thịt vô cùng chắc ngọt. Người Hải Phòng đã vô cùng tinh tế khi tạo nên một loại sốt chua ngọt cực hợp với giá bể. Mùi thơm ngào ngạt từ hàng giá bể sẽ khiến bất cứ ai đi qua đều phải nán lại. Địa chỉ gợi ý: khu ẩm thực Chu Văn An; Chợ Lương Văn Can.