Triệu chứng rối loạn mỡ máu
Rối loạn mỡ máu hay còn gọi là rối loạn lipid máu được chia thành 2 loại: nguyên phát và thứ phát. Nguyên nhân phổ biến gây rối loạn mỡ máu nguyên phát thường bắt nguồn từ di truyền gia đình. Ngược lại tình trạng rối loạn mỡ máu thứ phát do các nguyên nhân, bệnh lý khác gây nên.
Rối loạn mỡ máu ở mức độ nhẹ thường không gây ra bất kỳ biểu hiện nào cụ thể; do đó, việc nhận biết bệnh chỉ thông qua dấu hiệu lâm sàng sẽ gặp nhiều khó khăn. Như vậy, người bệnh có thể không nhận thức được về tình trạng rối loạn mỡ trong máu của mình cho đến khi thực hiện xét nghiệm máu.
Khi tiến triển đến giai đoạn nghiêm trọng, bệnh có thể sẽ gây ra một số triệu chứng, bao gồm:
- Khối u mỡ dưới da: U mỡ dưới da hay còn gọi là nốt u xanthelasmas hoặc u xanthomas. U mỡ dưới da xảy ra do tình trạng lắng đọng chất béo quá mức ở lớp hạ bì (đặc biệt là quanh mí mắt);
- Triệu chứng rối loạn mỡ máu liên quan đến tim mạch: Bệnh có thể gây tích tụ mảng xơ vữa trong động mạch làm cản trở quá trình lưu thông máu; từ đó, dẫn đến các triệu chứng như đau tức ngực, chóng mặt, khó thở, hoa mắt…. Các triệu chứng nêu trên là dấu hiệu cho thấy bệnh rối loạn mỡ máu đã ảnh hưởng xấu đến sức khỏe hệ tim mạch.
Lưu ý: Cơ thể không biểu hiện triệu chứng rối loạn mỡ máu không đồng nghĩa với việc bạn không gặp phải các vấn đề liên quan đến lipid máu. Do đó, mỗi người cần kiểm tra chỉ số lipid máu định kỳ để có thể sớm phát hiện và điều trị bệnh kịp thời.
Tác hại của rối loạn mỡ máu
Rối loạn mỡ máu có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe của người bệnh. Bởi vì, nếu không được chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời, bệnh có thể gây tăng nguy cơ dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng ảnh hưởng đến tính mạng như:
Xơ vữa động mạch: Bệnh rối loạn mỡ máu thường gây tích tụ cholesterol trong lòng động mạch; từ đó, dẫn đến hẹp động mạch khiến cho nguy cơ đau tim và đột quỵ tăng đáng kể;
Viêm tụy cấp: Viêm tụy cấp là tình trạng đau buốt thượng vị cần được cấp cứu kịp thời. Kéo dài bệnh rối loạn mỡ trong máu có thể gây viêm tụy cấp. Điều này đã dẫn đến viêm tụy cấp do thiếu máu cục bộ ở mô tụy vì huyết tương có độ nhớt cao;
Gan nhiễm mỡ: Rối loạn mỡ máu là nguyên nhân phổ biến làm tích tụ mỡ ở gan; từ đó dẫn đến hình thành bệnh gan nhiễm mỡ. Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh có thể phát triển thành xơ gan với nguy cơ gây tử vong cao;
Một số bệnh lý nguy hiểm khác: Bên cạnh xơ vữa động mạch, viêm tụy cấp và gan nhiễm mỡ, rối loạn mỡ trong máu còn gây tăng huyết áp, giảm thị lực do võng mạc bị tổn thương, tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường, bệnh động mạch ngoại vị….
Bệnh rối loạn mỡ máu thường dẫn đến hẹp động mạch khiến cho nguy cơ đau tim và đột quỵ tăng đáng kể;
Vì vậy, để hạn chế nguy cơ dẫn đến các biến chứng nguy hiểm nêu trên, người bệnh cần có biện pháp kiểm soát nghiêm ngặt mức mỡ trong máu thông qua việc cân bằng chế độ dinh dưỡng, xây dựng lối sống khoa học và tuân thủ chỉ định sử dụng thuốc từ bác sĩ.
Lời khuyên bác sĩ
Để ngăn ngừa rối loạn mỡ máu cần chú ý thay đổi lối sống, cụ thể cần tuân thủ:
Chế độ ăn uống khỏe mạnh, hợp lý ngăn ngừa rối loạn mỡ máu
Vấn đề ăn uống cần ăn hạn chế các thực phẩm làm làm tăng LDL – Cholesterol bao gồm: thức ăn nguồn gốc động vật (đặc biệt ở mỡ động vật như thịt bò, mỡ bò, thịt lợn (mỡ), thịt cừu, thịt gia cầm béo, bơ, kem, pho mát... và từ một số thực vật như dừa, sữa dừa, dầu dừa, dầu cọ, hạnh nhân, bơ thực vật. Hạn chế thức ăn có cholesterol có nguồn gốc từ động vật và có nhiều trong lòng đỏ trứng, phủ tạng động vật…
Các loại đồ ăn chế biến sẵn nhiều chất béo: xúc xích, salami…; Các đồ ăn chiên rán sẵn, đồ ăn nhanh (bao gồm cả mì ăn liền)…
Nên tăng cường ăn nhiều rau, hoa quả (nhiều lần trong ngày); Ăn các loại ngũ cốc thay đổi và chế biến thô (bánh mì đen, gạo thô…); Uống sữa không béo; Thịt nạc hoặc thịt gia cầm không da; Cá béo (nhiều dầu), ăn ít nhất 2 lần/tuần; Đậu và đậu Hà lan; Các loại hạt (số lượng hạn chế 4 - 5 lần/tuần); Dầu thực vật không bão hòa (dầu ô liu, dầu hướng dương, dầu đậu nành…)
Bỏ những thói quen có hại phòng mỡ máu hiệu quả
• Hãy bỏ ngay hút thuốc lá vì thuốc lá không chỉ ảnh hưởng đến quá trình hình thành xơ vữa động mạch của bạn mà còn ảnh hưởng đến rối loạn lipid máu hoặc thông qua các nguy cơ khác như tăng huyết áp, đái tháo đường…
• Nếu uống rượu, không nên uống quá nhiều. Tốt nhất nếu uống thì bạn nên uống rượu vang đỏ với số lượng không nên quá 142 ml mỗi ngày.
• Giảm cân nặng nếu bạn thừa cân/béo phì: hãy giữ chỉ số khối cơ thể (BMI) ở mức lí tưởng (BMI từ 19 – 23) và vòng bụng không quá 90 ở nam giới và 75 ở nữ giới. Tránh lối sống tĩnh tại, tránh căng thẳng…
Ngoài ra, cần kiểm tra mỡ máu định kỳ, đặc biệt từ 35 tuổi trở lên; Khám tim mạch định kỳ nếu có các dấu hiệu: đau ngực, khó thở, hồi hộp…
