Làm sao để đảm bảo tiêm chủng vắc xin chất lượng và an toàn?

Theo các chuyên gia, để đảm bảo an toàn tiêm chủng, việc bảo quản vắc xin và thực hành an toàn tiêm chủng cần được thực hiện khắt khe, có sự kiểm tra giám sát từ nhiều lớp chốt chặn nghiêm ngặt của con người và máy móc.

Hệ thống bảo quản vắc xin đạt chuẩn quốc gia, quốc tế

Bà Ngô Thị Tuyết Sương - Phó giám đốc chất lượng, Hệ thống tiêm chủng vắc xin VNVC cho biết, vắc xin chỉ đảm bảo chất lượng và an toàn cho người sử dụng khi được bảo quản với các tiêu chuẩn của Good Storage Practices (GSP) cùng hệ thống dây chuyền bảo quản lạnh (Cold chain).

Với hệ thống hơn 100 trung tâm tiêm chủng trải dài từ Bắc vào Nam, VNVC tự hào là đơn vị tiêm chủng đầu tiên tại Việt Nam sở hữu hệ thống dây chuyền bảo quản lạnh (Cold chain) vắc xin đạt chuẩn GSP được xây dựng khép kín, công phu, tốn kém và hiện đại ở tất cả các trung tâm VNVC. Đây là một trong những yếu tố quan trọng tạo nên sự khác biệt giúp VNVC đảm bảo được chất lượng và sự an toàn của vắc xin từ khâu sản xuất, lưu trữ, vận chuyển cho đến khi đưa vào sử dụng trong điều kiện nhiệt độ tốt nhất từ 2-8 độ C.

Theo bà Sương, ngày nay ở một số nơi vẫn còn tình trạng bảo quản vắc xin trong tủ đông, tủ lạnh gia dụng. Nhiệt độ có thể hiển thị 2-8 độ C, nhưng thực tế rất khó đảm bảo vì nhiều yếu tố như thời gian đóng mở liên tục, nguồn điện, mật độ hàng hóa bên trong, cách sắp xếp hàng hoá bên trong…

"Không chỉ gắt gao về nhiệt độ bảo quản, kiểm soát hạn sử dụng, tính an toàn của vắc xin mà tại VNVC, ngay cả một lọ vắc xin bị nghiêng, đổ dù chưa mở nắp, chúng tôi cũng không cho phép sử dụng. Điều này được thực hiện quyết liệt từ khâu đào tạo an toàn tiêm chủng, bao gồm thực hành tiêm chủng, giám sát, theo dõi, kiểm soát lô dùng, hạn dùng, quy trình kiểm tra, đối chiếu vắc xin với khách hàng tại phòng tiêm", bà Sương khẳng định.

Theo Ông Nguyễn Hữu Hạnh, Giám đốc Logistic Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC, hệ thống dây chuyền lạnh đạt chuẩn GSP và hệ thống dây chuyền bảo quản lạnh tại VNVC gồm kho lạnh, xe lạnh, tủ lạnh và thùng lạnh giúp bảo quản, lưu trữ vắc xin trong điều kiện tối ưu theo tiêu chuẩn của nhà sản xuất, được trang bị đầy đủ thiết bị theo dõi, giám sát nhiệt độ tự động, thiết bị cảnh báo khi nhiệt độ vượt ngưỡng, kênh tiếp nhận thông tin cảnh báo, máy phát điện. Đây là điều kiện để VNVC thực hành tiêm chủng an toàn cho hàng chục triệu khách hàng.

Cụ thể, toàn bộ hệ thống kho lạnh của VNVC được trang bị hệ thống giám sát nhiệt độ tại chỗ và trực tuyến, điều khiển từ xa, phát cảnh báo qua GSM. Hệ thống cảnh báo 3 lớp gồm cảnh báo tại chỗ bằng tín hiệu còi và đèn, cảnh báo từ xa qua tin nhắn SMS và email đến người có trách nhiệm như thủ kho, quản lý kho, quản lý chất lượng và bảo trì… giúp vắc xin luôn được "để mắt" 24/24.

"Các kho lạnh được trang bị ít nhất 2 nguồn điện, song song máy phát điện công suất lớn có thời gian cấp điện dự trữ lên đến 72 giờ, đảm bảo vắc xin được bảo quản trong điều kiện an toàn với nhiệt độ lý tưởng", Ông Hạnh cho biết.

Ngoài ra, VNVC luôn có phương án máy phát điện di động, sẵn sàng có mặt trong tối đa 2 giờ nhằm đảm bảo kho trung tâm luôn được cấp điện đầy đủ và xuyên suốt. Quá trình bảo quản khi xảy ra sự cố về điện cũng được ghi chép cẩn thận với hệ thống theo dõi toàn thời gian, đặt yếu tố an toàn của vắc xin lên cao nhất. 

Khác với các đơn vị tiêm chủng đang dùng tủ lạnh thông thường để bảo quản vắc xin, tất cả phòng tiêm của VNVC đều được trang bị tủ bảo quản vắc xin chuyên dụng, với hệ thống bảo quản nhiệt độ đồng bộ nhiệt kế tự ghi và camera giám sát. Mỗi cuối ngày, vắc xin chưa sử dụng sẽ được VNVC thu hồi về kho lạnh đạt chuẩn GSP đặt ở từng trung tâm nhằm giám sát ở mức độ an toàn cao hơn. Chính vì vậy, 100% vắc xin được sử dụng tại phòng tiêm của VNVC là vắc xin chất lượng cao, an toàn. Vắc xin không đủ điều kiện sử dụng hoặc hết hạn sử dụng sẽ được chuyển đến khu biệt trữ trong kho lạnh và xử lý theo quy trình của VNVC và hướng dẫn của Bộ Y tế.

Hiện VNVC đang có 4 kho tổng và hàng trăm kho lẻ tại hơn 100 trung tâm tiêm chủng trên toàn quốc, có khả năng lưu trữ và bảo quản lên đến hơn 200 triệu liều vắc xin cùng thời điểm.

Tuyệt đối không để vắc xin hết hạn xuất hiện ở phòng tiêm

Để kiểm soát, theo dõi tình trạng vắc xin, bà Sương cho biết VNVC có hệ thống phần mềm hiện đại theo dõi, giám sát, cảnh báo về từng lọ, lô vắc xin. Trường hợp lô vắc xin cần bảo quản đặc biệt sẽ được biệt trữ tại khu vực riêng và theo dõi toàn thời gian bằng hệ thống camera an ninh chuyên dụng, gắn với hệ thống cảnh báo âm thanh tại chỗ và email, tin nhắn đến những bộ phận chuyên trách. 

Bên cạnh đó, để kiểm soát hạn sử dụng của vắc xin, đảm bảo không "lọt" đến phòng tiêm, VNVC đầu tư hệ thống phần mềm quản lý hàng hoá hiện đại, cho phép theo dõi đến từng lọ vắc xin với đầy đủ thông tin cần thiết, có thông báo cảnh báo hạn sử dụng vắc xin, điều phối cung ứng phù hợp tồn kho và nhu cầu sử dụng. Đặc biệt, quy trình này còn được giám sát thông qua hệ thống phần mềm chốt chặn, những bộ phận liên quan không thể thực hiện các thao tác xuất, nhập kho các loại vắc xin đang có cảnh báo về hạn sử dụng.

"Với quy trình chặt chẽ và hệ thống phần mềm công cụ hiện đại, VNVC không cho phép vắc xin quá hạn sử dụng được đưa ra khỏi kho, mà phải chuyển vào khu vực biệt trữ để chờ hoàn, hủy theo quy định. Hệ thống quản lý, cảnh báo hạn sử dụng vắc xin được thiết lập ở cả kho tổng và kho lẻ, do đó nhiều lớp chốt chặn sẽ không cho phép vắc xin hết hạn được chuyển đến phòng tiêm chủng", bà Sương khẳng định.

Tuân thủ quy trình tiêm chủng an toàn nghiêm ngặt tại phòng tiêm

VNVC áp dụng quy trình tiêm chủng 7 bước khép kín, với đủ 3 giai đoạn trước, trong và sau khi tiêm chủng. Trước tiêm, 100% người tiêm sẽ được khám sàng lọc và được chỉ định tiêm vắc xin phù hợp.

Tại phòng tiêm chủng, điều dưỡng viên sẽ đối chiếu thông tin để đảm bảo đúng người được tiêm; giới thiệu về vắc xin gồm: tên, tác dụng phòng bệnh, nhà sản xuất, nước sản xuất, ngày sản xuất, hạn sử dụng, tính toàn vẹn của vắc xin (gồm vỏ hộp và lọ, xilanh chứa vắc xin, dung môi), liều dùng, đường dùng; tác dụng không mong muốn và những rủi ro khi tiêm chủng.

Mỗi cá thể phản ứng với vắc xin ở các mức độ khác nhau và hầu hết chỉ có các phản ứng nhẹ trong vòng 30 phút sau tiêm.

Vì thế, sau tiêm cần theo dõi trẻ trong vòng 30 phút để kịp thời phát hiện, xử trí phản ứng nếu có. Sau tiêm chủng, cần tiếp tục theo dõi phản ứng trong 72 giờ tại nhà.

VNVC có đội ngũ tổng đài chăm sóc sau tiêm và tiếp nhận, hướng dẫn xử trí phản ứng sau tiêm kịp thời nhờ với đội ngũ bác sĩ trực 24/7, phối hợp chặt chẽ với các đơn vị cấp cứu tại các địa phương.