Mùa mưa cảnh giác với rắn cắn
BVĐK tỉnh Cao Bằng vừa tiếp nhận bệnh nhân H.V.T (37 tuổi, Quảng Hòa, Cao Bằng) bị rắn cắn vào mu bàn tay trái.
Trước đó, trong lúc đang nghỉ ngơi trong nhà, người bệnh bị rắn bò vào nhà cắn vào mu bàn tay trái, sau đó lan ra đau nhức cả cánh tay. Ngay lập tức bệnh nhân được người nhà đưa vào BVĐK Quảng Hòa cấp cứu và nhanh chóng chuyển lên BVĐK tỉnh Cao Bằng.
Bệnh nhân nhập viện trong tình trạng tỉnh táo, tiếp xúc tốt, mạch ngoại biên không thấy, da xanh, niêm mạc hồng, mu bàn tay trái có vết cắn sưng nề, chảy máu, đau tê lan lên cẳng tay. Bệnh nhân được chẩn đoán nhiễm độc rắn cắn và được các bác sĩ nhanh chóng xử trí vết thương, lấy nọc độc ra khỏi cơ thể.
Qua trường hợp của bệnh nhân trên, các bác sĩ cảnh báo: Vào mùa mưa, bệnh nhân nhập viện cấp cứu do bị rắn độc cắn thường gia tăng. Với thời tiết ẩm ướt, nhất là tại các vùng đồng bằng, vùng núi cao, nơi thường xuyên xảy ra ngập lụt rất dễ xảy ra hiện tượng côn trùng vào nhà.
Do vậy, khi thời tiết mưa bão, cần đóng kín cửa, bịt các lỗ thông cửa nhằm tránh côn trùng và rắn vào nhà. Trong nhà có thể trồng thêm các bụi sả, cây sắn dây, cây lưỡi hổ, đây là những loại cây gây khó chịu với loài rắn.
Ngoài ra, nên nuôi chó mèo để giúp phát hiện những sinh vật bất thường. Dọn dẹp nhà thường xuyên để tránh các ổ rắn làm tổ hoặc đẻ trứng trong nhà.
Khi bị rắn độc cắn cần được sơ cứu đúng cách để làm chậm và hạn chế nọc độc xâm nhập vào cơ thể nạn nhân.
Sơ cứu đúng cách khi bị rắn cắn
TS. BS Nguyễn Trung Nguyên - Giám đốc Trung tâm Chống độc (BV Bạch Mai) cho biết thời gian từ tháng 4 đến tháng 11 hàng năm là thời điểm sinh sôi phát triển của các loại rắn độc. Nhất là vào thời điểm mùa mưa bệnh nhân nhập viện do rắn độc cắn tăng cao.
Việt Nam có khoảng 60 loài rắn độc, mỗi loại có cơ chế gây độc khác nhau nên tùy theo loại rắn sẽ có các biện pháp sơ cứu cũng như sử dụng các loại huyết thanh khác nhau. Do đó, nếu bắt được rắn, người dân cần mang theo con rắn đến bệnh viện để bác sĩ nhanh chóng xác định đúng loại huyết thanh.
BS. Nguyên nhấn mạnh, hầu hết các trường hợp bị rắn độc cắn, nọc độc sẽ gây liệt cơ, dẫn tới suy hô hấp và tử vong nếu không được cấp cứu, điều trị kịp thời.
Tuy nhiên, rất nhiều trường hợp đến viện trễ do người dân loay hoay ở nhà áp dụng kinh nghiệm dân gian để sơ cứu như chích hút nọc đọc, đắp lá... đến khi có các biểu hiện của suy hô hấp (tím tái, co cơ, khó thở…) mới đưa bệnh viện, lúc này điều trị rất khó khăn và tốn kém.
Rất nhiều trường hợp tự ý buộc garô, làm tắc nghẽn hoàn toàn động mạch (mạch máu vận chuyển máu từ tim đi nuôi dưỡng các bộ phận của cơ thể). Nếu quá 40 phút, chân tay rất dễ bị thiếu máu, gây hoại tử. Thực tế, đã có nhiều trường hợp phải cắt cụt chi vì buộc garô quá lâu.
Ngoài ra, người dân cần tránh trích, rạch, trâm, chọc, hút máu tại vùng vết cắn. Các nghiên cứu khoa học trên thế giới cho thấy các biện pháp này không có lợi ích rõ ràng, gây hại thêm cho bệnh nhân như tổn thương mạch máu, dây thần kinh, nhiễm trùng nặng thêm, chảy máu khó cầm...
Thay vào đó cần sơ cứu đúng cách với mục đích làm cho nọc độc của rắn từ vết cắn xâm nhập vào trong cơ thể chậm hơn và ít hơn, sau đó nhanh chóng đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế có trang thiết bị để cấp cứu hô hấp, tim mạch hoặc có huyết thanh kháng nọc rắn đặc hiệu để điều trị.
Ngay khi bị cắn, nên nằm bất động hoặc băng ép bất động chân, tay bằng nẹp, việc đi lại vận động sẽ khiến chất độc ngấm nhanh hơn. Sau đó, duy trì băng ép, vận chuyển bệnh nhân đến cơ sở y tế.
Nếu bệnh nhân khó thở trên đường, cần thực hiện hô hấp nhân tạo bằng cách hà hơi thổi ngạt hoặc bằng phương tiện y tế tại chỗ như bóp bóng, máy thở xách tay...
