Lạm dụng rượu bia, coi chừng xơ gan hỏi thăm

Gan xơ hóa nặng do rượu

Mới đây, Khoa Viêm gan (Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương) vừa tiếp nhận 2 bệnh nhân bị xơ gan nặng do lạm dụng rượu trong thời gian dài. Bệnh nhân thứ nhất là Nguyễn Văn T. (56 tuổi, Quảng Ninh) được chuyển từ bệnh viện tuyến dưới lên trong tình trạng khó thở, thể trạng gầy gò, da củng mạc vàng, không phù, không xuất huyết dưới da, tràn dịch phổi phải, ít rale phối trái, bụng trướng vừa… Người nhà cho biết, khoảng 1 tuần trở lại đây, bệnh nhân xuất hiện tức ngực, kèm khó thở tăng dần, vào bệnh viện huyện tuy nhiên tình trạng vẫn không đỡ da mắt vàng tăng dần, tiểu sẫm màu… Bệnh nhân được chuyển lên viện tuyến tỉnh và được chẩn đoán suy gan nặng, xơ gan, viêm gan B, tràn dịch đa màng và ngay lập tức được chuyển lên Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương. Qua thăm khám và làm các xét nghiệm cần thiết, các bác sĩ chẩn đoán bệnh nhân bị xơ gan giai đoạn 4. Bệnh nhân có tiền sử uống rượu nhiều, bị viêm gan B chưa điều trị thuốc kháng virut, viêm màng phổi.

Bệnh nhân thứ 2 là Đinh Tiến V. (32 tuổi, Hà Nội) được chẩn đoán xơ hóa gan do sử dụng rượu quá nhiều. Bệnh nhân có tiền sử uống rượu nhiều (300ml/ngày, dùng liên tục trong 7 năm, chỉ dừng cách đây 2 tháng), được chẩn đoán xơ gan theo dõi do rượu cách đây 3 năm. Cách đây 10 ngày bệnh nhân có dấu hiệu mệt mỏi, ăn uống kém, bụng trướng tăng dần, phù 2 chân, tiểu vàng sậm, không đau bụng, bệnh nhân được người nhà đưa vào Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương. Đáng nói là bệnh nhân vừa nhập viện cách đây 2 tháng để điều trị xuất huyết tiêu hóa do biến chứng của xơ gan và ra viện cách đây 3 tuần.

ThS. BS. Nguyễn Văn Tuấn (Phó Trưởng khoa Viêm gan, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương) cho biết: Ngoài các rối loạn tâm thần, rượu bia là nguyên nhân hàng đầu gây xơ gan tại Việt Nam. Trong rượu bia không chỉ chứa một lượng cồn lớn mà còn chứa nhiều chất độc hại khác gây độc cho tế bào gan. Thói quen sử dụng rượu bia không kiểm soát dẫn tới hiện tượng gan thường xuyên bị đầu độc và làm việc quá tải khiến các tế bào gan nhanh chóng bị hư hại, xơ hóa, chức năng gan bị suy giảm nghiêm trọng. Đây là một trong những loại thức uống hàng đầu gây phá hủy tế bào khiến các tế bào gan nhanh chóng bị xơ hóa hình thành các mô sẹo. Với tình trạng của 2 bệnh nhân trên, do lạm dụng rượu khiến gan đã bị xơ hóa nặng, bệnh đã vào giai đoạn cuối các tế bào gan bị tổn thương hoàn toàn, chức năng gan bị tê liệt, biện pháp duy nhất để kéo dài sự sống là ghép gan. Tuy nhiên, việc tìm được lá gan thích hợp để ghép là rất khó và chi phí rất cao, bệnh nhân khó có thể lo được.

ThS. BS Nguyễn Văn Tuấn đang thăm khám cho bệnh nhân T. bị suy gan nặng do lạm dụng rượu.

Các dấu hiệu nhận biết bệnh xơ gan

Cũng theo ThS. BS. Nguyễn Văn Tuấn, hầu hết các bệnh nhân đến bệnh viện khám thì tình trạng xơ gan đều đã bước sang giai đoạn nặng. Lý do bởi các dấu hiệu nhận biết xơ gan giai đoạn đầu rất mơ hồ, không rõ ràng, hầu hết mọi người thường dễ bỏ qua. Ở giai đoạn còn bù gan bắt đầu tổn thương, viêm và dẫn đến xơ hóa. Người bệnh sẽ cảm thấy cơ thể mệt mỏi, chán ăn, sụt cân, da vàng, nước tiểu sẫm màu…. Tuy nhiên, các triệu chứng này không đặc hiệu. Khi xơ gan chuyển sang giai đoạn mất bù các triệu chứng thể hiện tương đối rõ, ngoài các dấu hiệu của hội chứng suy giảm chức năng gan như ăn không ngon, sụt cân nhanh, mệt mỏi, da vàng, sức khỏe suy kiệt, giảm cân đột ngột… người bệnh có dấu hiệu bị phù chân, cổ trướng (bụng người bệnh ngày càng to hơn, da bụng căng do trong ổ bụng chứa nhiều dịch), dấu hiệu bàn tay son, sao mạch, da vàng đậm, đại tiện phân màu đen do biến chứng của xuất huyết tiêu hóa, tràn dịch đa màng (tràn dịch màng phổi, màng tinh hoàn, màng bụng… Khi xơ gan chuyển sang giai đoạn mất bù việc điều trị sẽ gặp nhiều khó khăn, nhiều khi bệnh còn để lại nhiều biến chứng nguy hiểm như ung thư gan. Do đó, sàng lọc gan mật để phát hiện bệnh từ giai đoạn sớm là biện pháp hiệu quả nhất để điều trị xơ gan đạt kết quả cao.

Không sử dụng rượu bia là một trong những biện pháp phòng bệnh xơ gan hiệu quả nhất.

Phòng bệnh xơ gan bằng cách nào?

Xơ gan là một căn bệnh rất nguy hiểm, nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như xuất huyết tiêu hóa, hôn mê gan, não gan, ung thư gan… Xơ gan diễn tiến âm thầm, lặng lẽ trong một thời gian dài, việc phát hiện và chữa trị khá khó khăn do đó, chúng ta cần chủ động thực hiện các biện pháp để phòng tránh như: Chủ động tiêm phòng vắc-xin viêm gan vi rút; không uống rượu bia vì đây là một trong những tác nhân hàng đầu gây hại cho gan; không ăn các đồ ăn chế biến sẵn, không đảm bảo vệ sinh; có chế độ dinh dưỡng lành mạnh; thường xuyên tập luyện thể dục thể thao giúp cơ thể khỏe mạnh nâng cao sức đề kháng; khám sức khỏe định kỳ; khi có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào cần phải đi khám ngay để phát hiện sớm bệnh xơ gan, giúp việc điều trị hiệu quả hơn và ngăn ngừa bệnh chuyển sang giai đoạn mất bù.