Năm 2008, nhân ngày giải phóng miền Nam thống nhất đất nước, hiện vật mới nhất mà Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam giới thiệu với khách tham quan dịp lễ chính là chiếc Jeep biển số 15770. Đặt ở vị trí ngay cửa ra vào gian trưng bày hiện vật Chiến dịch Hồ Chí Minh, chiếc Jeep biển số 15770 trở thành "của độc" thu hút sự chú ý của hầu hết khách tham quan đến với bảo tàng.
Đã có hàng vạn người chụp ảnh và tìm hiểu về "lai lịch" của chiếc xe. Thiếu tướng Lê Mã Lương, Giám đốc Bảo tàng nói: " Chúng tôi đã đúng khi quyết định phục dựng và đưa chiếc Jeep biển số 15770 lên hệ thống trưng bày. Sự quan tâm của công chúng đối với hiện vật này càng thôi thúc chúng tôi xúc tiến nhanh quá trình tìm kiếm chiếc xe gốc".
 Từ trái qua: Thiếu tướng Lê Mã Lương- Giám đốc Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam (đứng thứ nhất), đồng chí Phạm Xuân Thệ - nguyên Trung đoàn phó Trung đoàn 66 (đứng thứ 5). |
Nhân chứng Đào Ngọc Vân, người lái chiếc Jeep 15770 ngày đó (giờ nghỉ hưu tại phường Ngọc Trạo, thành phố Thanh Hóa) cho biết: "Sau sự kiện 30/4/1975, đơn vị của tôi đi làm nhiệm vụ tiêu diệt Phun-rô ở Lâm Đồng, xe vẫn do tôi lái, cho đến tháng 6/1976 xe hỏng đưa đi sửa chữa còn tôi được xuất ngũ. Khi lái chiếc xe này, tôi có chụp một bức ảnh kỷ niệm với đồng chí Đam (đồng chí Phùng Bá Đam- trợ lý cán bộ Trung đoàn 66) tại Sài Gòn vào tháng 8/1975, bên cạnh chiếc Jeep. Đó là chiếc Jeep lùn, kiểu M151 A2. Bức ảnh kỷ niệm đó tôi đã trao tặng cho Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam và từ bức ảnh này, Bảo tàng đã tìm lại được kiểu loại xe và phục hồi biển số của chiếc Jeep ngày đó".
Người vui mừng nhất trong ngày chiếc Jeep phục hồi được đưa lên hệ thống trưng bày chính là Thiếu tướng Lê Mã Lương. Ông nói: "Hơn 10 năm qua, tôi luôn cố công tìm kiếm chiếc Jeep này. Việc tìm kiếm không đơn giản. Sau sự kiện 30/4/1975, chúng ta lại phải đối mặt với cuộc chiến ở biên giới Tây Nam và biên giới phía Bắc nên việc lưu giữ các hiện vật của sự kiện lịch sử oai hùng ngày 30/4 không được nhiều người lưu tâm. Từ bức ảnh mà anh Đào Ngọc Vân, người lái chiếc xe này cung cấp, chúng tôi cho phóng to biển số xe và xác định được trên biển xe có 1 ngôi sao trắng và một dãy số 1577. Riêng con số cuối cùng không rõ là 0 hay 8. Để xác định chính xác con số bị mờ này, chúng tôi đã làm việc với viện kỹ thuật hình sự của Bộ Công an để bằng các giải pháp kỹ thuật xác định con số này là số 0. Tháng 12/2007, trong một cuộc họp với Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, tôi có tiếp xúc với ông Nguyễn Hữu Hạnh, nguyên Chuẩn tướng của chính quyền Sài Gòn cũ, ông Hạnh khẳng định biển số mà chiếc xe Jeep mà chúng tôi tìm được là biển số xe của sư đoàn dù".
Xe Jeep kiểu M151 A2 do Mỹ sản xuất vào những năm thập kỷ 60 và đưa vào sử dụng trong chiến tranh xâm lược Việt Nam năm 1970. Từ những thông tin này, Thiếu tướng Lê Mã Lương đã trực tiếp khảo sát và làm việc với lãnh đạo Kho J1250- Tổng cục Kỹ thuật, nơi đang lưu giữ một số xe Jeep chiến lợi phẩm, trong số này có chiếc Jeep M151 A2. Chiếc xe này cùng thời với chiếc xe đã chở Dương Văn Minh và Vũ Văn Mẫu sang đài phát thanh trưa ngày 30/4/1975. Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam đề nghị Tổng cục Kỹ thuật, Bộ Tổng Tham mưu điều chiếc Jeep này về làm hiện vật bảo tàng. Sau khi nhận xe, Bảo tàng đã hợp đồng với Công ty TNHH Hỏa xa ở 572 Trương Định, Tân Mai, Hoàng Mai, Hà Nội phục chế theo nguyên gốc.
Chiếc Jeep mà bảo tàng sưu tầm đúng kiểu loại, hình dáng, màu sắc của chiếc Jeep mang biển số 15770 mà Trung đoàn 66 đã sử dụng năm 1975. Việc trưng bày chiếc Jeep phục chế là để giới thiệu cho công chúng nắm được những thông tin về lịch sử và các nhân chứng. Còn việc tìm dấu vết chiếc Jeep nguyên gốc vẫn tiếp tục được tiến hành, trong đó không loại trừ khả năng chiếc Jeep phục dựng chính là chiếc xe gốc nếu các nguồn của Bộ Quốc phòng chứng minh điều đó khi số khung và số máy của xe khớp nhau.
Chu Thu Hằng