Lạc là một loài cây thuộc họ đậu, thân thảo, cao từ 3 - 50 cm. Lá mọc đối, kép hình lông chim với bốn lá chét. Hoa màu vàng có điểm gân đỏ, cuống hoa dài 2 - 4 cm. Sau khi thụ phấn, quả phát triển thành một dạng quả đậu dài 3-7 cm, chứa 1 - 4 hạt, và quả (củ) thường dấu xuống đất để phát triển. Hạt lạc (nhân lạc) là loại thực phẩm rất giàu năng lượng vì có chứa nhiều lipit, protein, chất dầu béo, canxi, phốt pho, sắt... Theo nghiên cứu, các chất trong hạt lạc có tác dụng phòng ngừa lão hoá phòng ngừa bệnh xơ cứng động mạch và bệnh ở mạch vành tim, thúc đẩy tế bào não phát triển, giúp phát triển trí tuệ của trẻ em, làm giảm cholesterol trong máu, màng bọc ngoài (vỏ lụa) của nhân lạc có tác dụng cầm máu tốt. Trong vỏ cứng của củ lạc có chất luteolin có tác dụng hạ huyết áp, hạ mỡ máu.
Một số bài thuốc thường dùng:
Bổ khí huyết, tăng tiết sữa (do khí huyết kém): Hạt lạc cả vỏ lụa 50g, 1 cái chân giò nhỏ, nấm hương 20g, gia vị vừa đủ. Cách chế biến: Chân giò lọc lấy thịt nạc, bỏ bớt mỡ thái miếng nhỏ, xương chặt nhỏ ướp với gia vị vừa vặn đem hầm nhừ cùng với lạc. Sau đó thêm nấm hương, gia vị vừa vặn cách ngày ăn một lần. Ăn khoảng 7 - 10 lần.
Hỗ trợ điều trị hen suyễn: Lạc nhân cả vỏ lụa 15g, lá dâu 15g, đường phèn vừa đủ. Tất cả rửa sạch cho vào ấm đổ ngập nước sắc kỹ, chia làm 2 - 3 lần ăn trong ngày, khi ăn có thể ăn cả lá dâu hoặc bỏ lá dâu. Dùng 1 tháng.
Chữa đau họng, khản tiếng do lạnh: Lạc nhân cả vỏ lụa 100g cho nước vào nấu chín, thêm gia vị, cách ngày ăn ngày 1 lần, ăn liên tục 10 ngày. Cần giữ ấm, vệ sinh răng miệng sạch sẽ.
Thiếu máu do huyết hư: Hạt lạc cả vỏ lụa 15g nấu với nước, chia làm 2 lần, ăn trong ngày. ăn liên tục 1 tháng sẽ có kết quả tốt.
Trị phù thũng do viêm thận: Lạc 200g, táo đen 150g, thêm nước nấu 40 phút tính từ lúc sôi, rồi thêm 150g đường, sau khi tan dùng 3 lần trong ngày. Thường dùng liên tục 10 sẽ có hiệu quả, lại tiếp tục dùng trong một khoảng thời gian để củng cố hiệu nghiệm.
Loét dạ dày và hành tá tràng: Lạc nhân 100g, nấu lẫn với thịt lợn hoặc trứng gà để ăn. Mỗi buổi sáng sau khi đánh răng, rửa mặt, ăn 2 thìa lạc đã nấu, nửa giờ sau bắt đầu ăn sáng, dùng liên tục như vậy 1 - 2 tuần là thấy rõ kết quả.
Hỗ trợ trị tăng huyết áp: Vỏ cứng củ lạc, mỗi lần 100g, sắc uống thường xuyên có tác dụng hạ huyết áp.
Chú ý: Những người có thể hàn thấp đình trệ và tiêu chảy kiêng ăn lạc. Tuyệt đối không ăn lạc đã bị nấm mốc, lạc đã đổi màu,… có thể gây nhiễm độc gan.
Bác sĩ Thu Vân
