Đã từ rất lâu, cây tre là người bạn thân thiết của người dân Việt Nam. Tre có mặt ở khắp mọi miền đất nước, gúp phần vào việc tạo dựng nhiều dụng cụ phục vụ cho cuộc sống hàng ngày của nhân dân ta. Ngoài ra, tre cũng là cây cho nhiều vị thuốc quý, cụ thể chữa được nhiều loại bệnh khác nhau.
Cây tre có tên khác là tre gai, tre nhà. Bộ phận dùng làm thuốc là (lá tre) tên thuốc là trúc diệp. Lá tre chứa chlorophyll, cholin,...
Theo Đông y, lá tre vị ngọt nhạt, hơi cay, tính lạnh; vào kinh tâm và phế, có tác dụng thanh nhiệt, giải cảm, giải độc, hay được dùng trong các trường hợp mụn nhọt viêm tấy mưng mủ và sốt nóng trong dịch sốt huyết. Liều dùng 6 - 10g khô, 30 - 60g tươi dưới dạng nấu, sắc, hãm.
Một số cách dùng lá tre chữa bệnh
Chữa cảm sốt:
- Lá tre 30g, thạch cao 12g, mạch môn 8g, gạo tẻ 7g, bán hạ 4g, nhân sâm 2g, cam thảo 2g. Sắc uống ngày 1 thang. Chữa cảm sốt, miệng khô khát.
- Lá tre 16g, kim ngân hoa 16g, cam thảo đất 12g, kinh giới 8g, bạc hà 8g. Sắc uống ngày 1 thang. Chữa cảm cúm, sốt cao.
Chữa viêm cầu thận cấp tính: Lá tre 16g, bồ công anh 20g, bạch mao căn 20g, sinh địa 12g, mộc thông 12g, hoàng bá 12g, hoàng cầm 12g, cam thảo 4g. Sắc uống ngày 1 thang.
Chữa viêm bàng quang cấp tính: Lá tre 16g, sinh địa 12g, mộc thông 12g, hoàng cầm 12g, cam thảo 6g, đăng tâm thảo 6g. Sắc uống ngày 1 thang.
Chữa đái ra dưỡng chấp: Lá tre 20g, kim tiền thảo 20g, mía dò 20g, giá đỗ xanh 16g, tỳ giải 16g, ý dĩ 12g, hoạt thạch 10g. Sắc uống, ngày 1 thang.
Chữa co giật trẻ em: Lá tre 16g, sinh địa 12g, mạch môn 12g, câu đằng 12g, lá vông 12g, chi tử 10g, cương tằm 8g, bạc hà 8g. Sắc uống.
Chữa sởi thời kỳ đang mọc: Lá tre 20g, sài đất 16g, kim ngân hoa 16g, mạch môn 12g, sa sâm 12g, cát căn 12g, cam thảo đất 12g. Sắc uống.
Chữa thủy đậu: Lá tre 8g, liên kiều 8g, cát cánh 4g, đạm đậu sị 4g, bạc hà 3g, chi tử 3g, cam thảo 3g, hành tăm 2 củ. Sắc uống ngày 1 thang.
Chữa loét miệng: Lá tre 16g, thạch cao 20g, sinh địa 16g, cam thảo nam 16g, chút chít 12g, huyền sâm 12g, ngọc trúc 12g, mộc thông 8g. Sắc uống ngày 1 thang.
Cháo lá tre thạch cao đậu xanh: Lá tre 12g, thạch cao sống 30g, đại hoàng 8g, gạo tẻ 50g, đậu xanh 60g. Đem lá tre và các dược liệu nói trên nấu lấy nước, để riêng. Đem gạo và đậu xanh nấu cháo, khi cháo được cho nước thuốc, đường trắng vừa đủ, đun khuấy đều. Ăn 2 lần trong ngày (sáng và tối). Dùng cho các trường hợp sốt virut, sốt xuất huyết, mụn nhọt sưng tấy gây sốt nóng.
TS. Nguyễn Đức Quang