Ayurveda là một hệ thống y học Hindu truyền thống của người Ấn Độ, có niên đại trên 5.000 năm, mang lại nhiều tiềm năng cả theo quan điểm y học phương Đông lẫn y học phương Tây.
Vài nét về Ayurvedic
Theo Bách khoa thư mở (WP), Ayurveda trong tiếng Phạn là Ayurveda, có nghĩa, tri thức cuộc sống, một hệ thống y học Hindu cổ truyền có nguồn gốc từ tiểu lục địa Ấn Độ. Cách thực hành như hiện nay bắt nguồn từ truyền thống Ayurveda là một loại y học thay thế. Theo y văn thế giới, lần đầu tiên của Ayurveda được tìm thấy trong một quyển kinh của người Aryan có tên là Veda, người Aryan di trú đến vùng trung Á vào khoảng 1.500 năm trước CN. Vì vậy, tại đây đã xuất hiện nhiều các ngôi trường lớn ở các thành phố khác nhau, tại các trường này nội khoa và ngoại khoa đồng thời phát triển một cách độc lập với nhau. Nguồn gốc Ayurveda cũng được tìm thấy trong Atharvaveda, trong đó có 114 bài thánh ca và những câu thần chú được mô tả như là phương pháp chữa trị huyền diệu cho bệnh. Ngoài ra còn có các ghi chép huyền thoại khác nhau về nguồn gốc của Ayurveda, rằng nó đã được nhận bởi Dhanvantari (hoặc Divodasa) từ Brahma.
Có nguồn gốc từ thời tiền sử, một số khái niệm của Ayurveda đã được phát hiện kể từ thời văn minh lưu vực sông Ấn và thời kỳ trước đó. Ayurveda phát triển đáng kể trong thời kỳ Vệ đà và sau đó một số các hệ thống không Veda như Phật giáo và Jainism cũng được tích hợp trong hệ thống.
Sử dụng dầu để loại bỏ độc tố và chống viêm khoang miệng
Bí quyết thực hành Ayurvedic hiệu quả của người Ấn Độ
1. Dùng dầu trong chăm sóc nha khoa
Theo chuyên gia Ayurvedic Deacon Carpenter, chăm sóc răng miệng bằng Ayurveda không giống như chăm sóc nha khoa hiện đại. Cách đây 5.000 năm trước, người Ấn Độ đã từng ăn đinh hương, nhai cây neem, thậm chí sử dụng dầu để loại bỏ độc tố và chống viêm khoang miệng. Người ta từng bổ sung vào kem đánh răng Ayurveda truyền thống một loại bột màu nâu sậm gốc dầu, không phải như kem phương Tây giúp trắng mà nó còn hơn thế nữa. Nếu dùng thường xuyên, việc pha thêm loại dầu này còn có tác dụng giúp ngăn khô miệng, chứng hôi miệng, tiêu hóa kém và giúp ngăn ngừa viêm nướu răng, tăng men răng (bằng cách giảm độ axít trong miệng) và loại bỏ kim loại và độc tố môi trường ra khỏi có thể.
Mặc dù, Hiệp hội Nha khoa Mỹ mới đây công bố bài viết nói về những lo ngại khan hiếm nghiên cứu việc dùng dầu, nhưng theo một nghiên cứu về tác dụng dùng dầu công bố trên tạp chí Pharmcognosy Review 2014 về vai trò của Ayurveda trong sức khỏe răng miệng hiện đại một cách khá hiệu quả. Theo bài viết, trước khi đánh răng hoặc uống nước sau khi thức dậy vào buổi sáng, hãy dùng một muỗng canh dầu mè hoặc dầu dừa xúc miệng và ngậm trong 20 phút, không nuốt và nhổ ra, sau đó hãy đánh răng sẽ có tác dụng rất tốt cho răng miệng.
2. Dùng ấm đất sét để chăm sóc mũi và xoang
Theo Deacon Carpenter, việc sử dụng một chiếc ấm đất sét neti của người phương Đông là để tưới nước vào mũi (rửa sạch xoang mũi). Nó có thể làm dịu viêm xoang, ngăn ngừa nhiễm trùng xoang và cảm lạnh, đặc biệt tốt trong việc làm giảm các triệu chứng dị ứng theo mùa. Sử dụng ấm neti thông thường cũng có thể giúp dưỡng ẩm các xoang khô của những người dân thành phố sống trong các khu vực khói bụi. Hốc mũi là tuyến phòng thủ đầu tiên của cơ thể chống lại các chất gây dị ứng, virút và vi khuẩn. Các chất gây dị ứng có thể gây sưng, tăng tiết chất nhầy và được hệ miễn dịch coi là vật ngoại lại ở mũi. Rửa sạch các xoang mũi với nước ấm sẽ làm sạch các chất gây dị ứng.
Đối với người phương Tây, theo nghiên cứu năm 2012 công bố trong tạp chí Annals of Allergy, việc dùng ấm đất sét neti mang lại một số lợi ích cho mũi, bao gồm giảm viêm và giảm triệu chứng ở những người bị dị ứng và nhiễm trùng xoang mãn tính. Một nghiên cứu khác của Đại họcY khoa và Sức khỏe Cộng đồng thuộc Đại học Wisconsin (Mỹ), những người có triệu chứng xoang mãn tính nếu rửa bằng nước muối 2% hàng ngày cùng với các giải pháp thông thường sẽ cải thiện được tới 64% nguy cơ mắc bệnh so với không dùng phương pháp này. Theo khuyến cáo, nên sử dụng ấm đất sét neti, dùng nước ấm vô trùng hoặc có thể dùng hỗn hợp nước muối y học tại hiệu thuốc. Nghiêng đầu hay nằm ngang, đặt vòi ấm vào lỗ mũi, dùng miệng để thở. Rót cho đến khi dung dịch chảy ra khỏi lỗ mũi, lặp đi lặp lại sau đó thổi hay lau sạch lỗ mũi và nhổ ra bất kỳ dung dịch nào thể đi vào phía sau cổ họng. Sau khi dùng, hãy vệ sinh và sấy khô ấm neti cho lần sử dụng tiếp theo.
3. Nạo lưỡi
Những người sử dụng y học Ayurvedic phương Đông tin rằng lớp phủ lưỡi và hơi thở hôi có thể là kết quả của sự hiện diện của các độc tố tiêu hóa. Vì vậy, loại bỏ bất kỳ độc tố trên lưỡi tức loại bỏ được vi khuẩn, giúp ngăn ngừa độc tố, kích thích các cơ quan nội tạng, thậm chí cải thiện tiêu hóa. Ngoài ra, nạo lưỡi còn giúp cải thiện quá trình trao đổi chất và giúp ăn uống ngon miệng hơn.
Trong khi đó, người phương Tây lại áp dụng kỹ thuật nạo lưỡi bằng cách loại bỏ thực phẩm dư thừa trên bề mặt lưỡi, thủ phạm gây viêm nhiễm răng lợi và phát sinh hơi thở có mùi bằng cách vệ sinh răng miệng và đánh răng. Người phương Tây cho rằng nạo lưỡi có thể giúp cải thiện hơi thở có mùi, nhưng không cho thấy là giảm chứng hôi miệng mãn tính. Kết hợp cả hai cách này, sau khi đánh răng lần đầu vào buổi sáng, nên nạo lưỡi nhẹ nhàng kể cả mặt trước lẫn mặt sau, sau đó rửa sạch, phơi khô cái nạo để dùng lần sau.
4. Sử dụng thực phẩm Sattvic
Theo người phương Đông, nấu ăn bằng thực phẩm dạng Sattvic (hay còn gọi chế độ dinh dưỡng theo Yoga) là một cách chuẩn bị thức ăn mà những người theo trường phái Ayurveda tin rằng có tác dụng thúc đẩy sức khỏe tổng thể. Từ sattvic xuất phát từ tiếng Phạn có nghĩa “thuần khiết”, vì vậy các loại thực phẩm được coi là sattvic là thực phẩm không chứa chất bảo quản, phụ gia, đường và không được bảo quản trong thời gian quá lâu và là thực phẩm tự nhiên đích thực. Thực phẩm sattvic có thể cung cấp vô số lợi ích thiết thực như giảm các dấu hiệu lão hóa, giúp ngủ ngon hơn, tăng sự trao đổi chất, tiêu hóa tốt hơn và tăng cường sức khỏe hệ miễn dịch. Các loại gia vị như nghệ và hạt tiêu đen được coi là sattvic, vì chúng được cho là có chứa các đặc tính chữa bệnh khác nhau.
Thực phẩm sattvic có thể cung cấp vô số lợi ích thiết thực
Sử dụng thực phẩm Sattvic trong ẩm thực phương Tây cũng đã chứng minh lợi ích của thức ăn chưa qua chế biến và nấu với bột nghệ cùng tiêu đen. Một nghiên cứu năm 2009 của ĐH Michigan được công bố trên tạp chí BMC Medicine đã phát hiện mối tương quan giữa “tiêu thụ thịt và tỉ lệ tử vong, đặc biệt là do bệnh tim mạch, và ung thư”. Nhưng thực phẩm Sattvic lại có lợi cho tiêu hóa, tăng cường khả năng miễn dịch và loại bỏ hoàn toàn các sản phẩm thải ra ngoài, như hạt tiêu đen chẳng hạn.
5. Thực hành Yoga kết hợp với Ayurveda
Yoga Ayurveda là công thức mà người phương Đông cho rằng, cả hai đều có điểm tương đồng và một khi kết hợp với nhau sẽ có tác dụng, cả hai đều có nguồn gốc từ Ấn Độ hàng ngàn năm trước. Yoga không chỉ giúp giữ cho các khớp xương, dây chằng và cơ bắp khỏe ra mà các bài tập thiền và hơi thở trong yoga thực sự hữu ích trong việc kiểm soát stress, hạ huyết áp, tăng tuần hoàn máu và kích thích sự trao đổi chất. Cortisol là hoóc-môn căng thẳng, nếu quá nhiều nó sẽ thúc đẩy tăng cân, mệt mỏi, viêm và cả lo âu nữa. Yoga tập trung vào hơi thở, cho phép cải thiện sự oxy htóa các mô và giảm nồng độ cortisol nên mang lại hiệu quả tức thì.
Y học hiện đại phương Tây cũng đã phát hiện thấy lợi ích của yoga vì vậy mà Trung tâm Ung thư MD Anderson của Đại học Texas (UoT), Mỹ gần đây đã được cấp 4,5 triệu USD để nghiên cứu cách yoga mang lại lợi ích cho phụ nữ bị ung thư vú. Trong một nghiên cứu năm 2006, UoT đã tuyển dụng những người phụ nữ trong khi đang xạ trị để luyện tập yoga. Kết quả, tinh thần của họ được cải thiện, cortisol giảm mạnh, tâm hồn thư thái hơn mặc dù đang mang bệnh.
6. Tự massage
Các chuyên gia Ayurveda phương Đông vững tin vào những lợi ích của y học cổ truyền này, đặc biệt là massage cơ bắp. Xoa bóp mặt, cổ, vai, cánh tay, và cơ thể hoặc chân tay bằng cách sử dụng dầu thoa là cách thực hành Ayurveda phổ biến nhằm thư giãn cơ bắp, tăng lưu thông máu và bình ổn thần kinh. Tự massage còn giải phóng độc tố khỏi các mô, giảm viêm và thải độc, cũng như loại bỏ da chết và khai thông lỗ chân lông, giúp mô hô hấp thoát thải tốt, giúp da sáng láng, trẻ ra.
Nên thực hiện massage vào buổi sáng trước khi tắm
Người Âu - Mỹ cũng có cách tự massage theo y học Ayurveda. Theo nghiên cứu của ĐH Emory ở Atlanta đã phát hiện thấy massage còn mang lại lợi ích cho cả bệnh nhân ung thư nhờ tăng cường hệ miễn dịch và giảm lo âu, tích năng lượng và giảm các triệu chứng như buồn nôn và đau đớn, giảm sự bất lực mệt mỏi do ung thư gây ra cho người bệnh. Nên thực hiện massage vào buổi sáng trước khi tắm, có thể lấy một ít dầu mè, hạnh nhân hoặc dầu dừa xoa lên từng vùng trên cơ thể theo chuyển động tròn từ 10 đến 15 phút mỗi ngày, thực hành thường xuyên, đều đặn sẽ mang lại tác dụng thiết thục.
7. Uống nước nóng với chanh
Theo y học Ayurveda và quan niệm của người phương Đông, uống nước nóng với chanh vào buổi sáng là một cách làm tuyệt vời và đơn giản để tăng tốc độ trao đổi chất, loại bỏ độc tố khỏi hệ thống. Nước nóng được cho là hấp thụ vào cơ thể với tốc độ nhanh hơn nước lạnh hoặc nước đá. Riêng chanh có nhiều chất khoáng, loại bỏ độc tố ra khỏi gan, thận và giúp làm sạch hệ thống bạch huyết của cơ thể.
Theo y học phương Tây và qua nghiên cứu sinh học và dinh dưỡng lâm sàng thực hiện năm 2008, kiểm chứng ảnh hưởng của các chất polyphenol có trong chanh ở trên chuột, các nhà khoa hoc phát hiện thấy, với chế độ ăn uống có chứa polyphenol chanh khả năng giảm béo thể hiện khá rõ. Ngoài ra, nhiệt độ của nước cũng đóng một vai trò. Nó có tác dụng hấp thụ tốt hơn qua đường tiêu hóa, làm dịu cơn khát và khuyến khích loại bỏ chất thải qua đường nước tiểu, phân và mồ hôi với thời gian 45 phút đến 1 giờ thay vì hơn 6 giờ nếu dùng nước đá lạnh. Tương tự như pha trà, dùng nước nóng và vắt nửa quả chanh, để lắng và nguội rồi uống từ từ như uống trà sẽ phát huy tác dụng như mong muốn.