Trong các mẹo giảm cân cấp tốc rất nhiều người đã chọn con đường cắt giảm hoàn toàn tinh bột (carbohydrate) ra khỏi chế độ ăn uống hàng ngày. Nhiều người tin rằng đây là "chìa khóa vàng" để nhanh chóng thấy được kết quả trên bàn cân. Tuy nhiên, dưới góc độ khoa học và sức khỏe, đây là một quan niệm sai lầm. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến hiệu quả giảm cân bền vững mà còn tiềm ẩn nhiều rủi ro nghiêm trọng.
Tác hại của việc cắt giảm tinh bột
Trước hết, chúng ta cần hiểu đúng về vai trò của tinh bột. Về mặt sinh lý, carbohydrate chính là nguồn cung cấp năng lượng chủ yếu và quan trọng nhất cho mọi hoạt động của cơ thể, đặc biệt là cho não bộ. Não bộ tiêu thụ khoảng 20% tổng năng lượng của cơ thể và nó ưu tiên sử dụng glucose (được chuyển hóa từ tinh bột) để hoạt động. Khi bạn đột ngột cắt bỏ hoàn toàn nguồn năng lượng thiết yếu này, cơ thể sẽ rơi vào trạng thái "khủng hoảng". Hàng loạt các triệu chứng tiêu cực sẽ xuất hiện như một lời cảnh báo:
Đau đầu và mệt mỏi
Thiếu glucose, não bộ không có đủ năng lượng để hoạt động hiệu quả. Khi cắt giảm tinh bột sẽ dẫn đến tình trạng đau đầu, chóng mặt, mất tập trung. Ngoài ra cơ thể bạn sẽ luôn trong trạng thái uể oải, mệt mỏi.
Tụt huyết áp do cắt giảm tinh bột
Việc thiếu hụt năng lượng đột ngột có thể gây ra tình trạng tụt huyết áp. Tình trạng này khiến bạn cảm thấy choáng váng, xây xẩm.
Cắt giảm hoàn toàn tinh bột có thể gây ra tình trạng đau đầu, tụt huyết áp, rối loạn nội tiết.
Rối loạn chuyển hóa
Cơ thể buộc phải tìm nguồn năng lượng thay thế từ việc đốt cháy cơ bắp và chất béo. Điều này dẫn đến rối loạn quá trình chuyển hóa đường huyết, gây ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe.
Rối loạn nội tiết
Đặc biệt ở phụ nữ, việc cắt bỏ tinh bột một cách cực đoan có thể gây ra rối loạn nội tiết tố. Từ đó dẫn đến chu kỳ kinh nguyệt không đều, thậm chí là mất kinh, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe sinh sản.
Một nghiên cứu quy mô lớn được công bố trên tạp chí y khoa uy tín The Lancet Public Health vào năm 2018 đã đưa ra một kết luận những người có chế độ ăn quá ít tinh bột (tiêu thụ dưới 40% tổng năng lượng hàng ngày) có nguy cơ tử vong sớm cao hơn đáng kể so với những người duy trì một chế độ ăn cân đối. Điều này cho thấy, việc loại bỏ hoàn toàn một nhóm chất đa lượng thiết yếu là đi ngược lại với quy luật tự nhiên của cơ thể.
Cách cắt giảm tinh bột thông minh
Vấn đề không nằm ở việc ăn hay không ăn tinh bột, mà là ăn loại nào, ăn khi nào và ăn bao nhiêu. Thay vì cắt bỏ, hãy học cách ăn tinh bột thông minh để vừa đảm bảo năng lượng, vừa không lo tăng cân.
Hãy ưu tiên các loại tinh bột chuyển hóa chậm để tốt cho quá trình giảm cân.
Lựa chọn tinh bột tốt - tinh bột chuyển hóa chậm
Hãy ưu tiên các loại thực phẩm giàu chất xơ và giữ được lớp vỏ cám như ngũ cốc nguyên hạt, yến mạch, gạo lứt, khoai lang, các loại đậu. Những loại tinh bột này sẽ giải phóng năng lượng từ từ, giúp bạn no lâu hơn, ổn định đường huyết và hạn chế tích trữ mỡ thừa.
Thời điểm ăn hợp lý
Cơ thể cần nhiều năng lượng nhất vào ban ngày cho các hoạt động thể chất và trí não. Do đó, hãy tập trung tiêu thụ tinh bột vào bữa sáng và bữa trưa. Hạn chế ăn các loại tinh bột chuyển hóa nhanh như cơm trắng, bánh mì trắng, bún, phở vào buổi tối, khi cơ thể ít hoạt động và có xu hướng tích trữ năng lượng dưới dạng mỡ.
Kết hợp cân đối các nhóm chất
Đừng bao giờ ăn một bữa ăn chỉ có tinh bột. Hãy kết hợp chúng với đủ chất đạm như thịt, cá, trứng, đậu hũ; chất béo lành mạnh từ quả bơ, các loại hạt, dầu ô liu và chất xơ từ rau xanh. Sự kết hợp này không chỉ cung cấp đầy đủ dưỡng chất mà còn giúp làm chậm quá trình hấp thu đường vào máu, giúp kiểm soát đường huyết sau ăn một cách hiệu quả.
Việc kiêng khem tinh bột một cách cực đoan là một sai lầm phổ biến và nguy hiểm. Thay vì loại bỏ, hãy trở thành một người tiêu dùng thông thái lựa chọn đúng loại tinh bột, ăn vào đúng thời điểm và kiểm soát khẩu phần phù hợp với nhu cầu năng lượng của bản thân. Một chế độ ăn uống cân bằng, khoa học mới chính là con đường bền vững nhất dẫn đến một cơ thể khỏe mạnh và một vóc dáng cân đối.
