Chùa Khmer xây dựng tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội) nhìn từ trên cao.
Ngôi chùa Khmer Nam Bộ đầu tiên tại Hà Nội tại Làng Văn hóa du lịch các dân tộc Việt Nam được xây dựng bởi các nghệ nhân, thợ thủ công lành nghề đến từ Sóc Trăng. Với nét độc đáo trong kiến trúc, chùa Khmer là một biểu tượng văn hóa của những người con đất Việt, từ phương Nam xa xôi, quy tụ về Thủ đô, đồng thời là một điểm thăm quan đối với người dân đất Bắc.
Không gian văn hóa bảo lưu nhiều giá trị văn hóa truyền thống đặc sắc đã được lưu truyền qua các thế hệ người Khmer.
Trong đời sống văn hóa của người Khmer, ngôi chùa là một tập hợp toàn vẹn các yếu tố quy hoạch, kiến trúc, nghệ thuật tạo hình, điêu khắc trang trí. Hầu như mọi sinh hoạt của đồng bào đều diễn ra tại chùa, từ việc học, tu tập đến sinh hoạt cộng đồng, địa điểm tổ chức các lễ hội truyền thống. Chùa Khmer là một biểu tượng văn hóa ẩn chứa và phô diễn những giá trị tốt đẹp trong nền văn hóa Khmer.
Một góc chùa Khmer nhìn từ trên cao.
Chùa được xây dựng theo nguyên mẫu chùa K'Leang - một trong những ngôi chùa Khmer cổ nhất ở Đồng bằng sông Cửu Long. Ngôi chùa là sự kết hợp hoàn hảo của không gian tâm linh và không gian nghệ thuật. Vì vậy, vốn kiến trúc cổ đặc sắc, đậm chất Khmer được thể hiện đầy đủ và sinh động trong công trình này.
Có thể nói, đây là một chỉnh thể nghệ thuật tổng hợp mà ở đó, các yếu tố kiến trúc, điêu khắc, hội họa, hoa văn trang trí được bố trí, sắp đặt một cách hài hòa, thể hiện sự kết tinh nghệ thuật truyền thống và trí tuệ sáng tạo của đồng bào Khmer Nam Bộ.
Công trình kiến trúc độc đáo là nơi đồng bào Khmer giới thiệu với cộng đồng các dân tộc anh em những giá trị đặc sắc trong nền văn hóa lâu đời của dân tộc mình.
Đặc điểm nổi bật trong kiến trúc của chùa Khmer đều có hệ thống tượng, phù điêu trang trí từ những bức tường bao cho đến chính điện.
Các điển tích trang trí trên tường bao chính điện hướng tới ý nghĩa hướng thiện, tôn vinh Phật pháp.
Hệ thống tượng phù điêu được đặt quanh tường bao, trên các cột đỡ mái, mang hình tượng về các tiên nữ hoặc chim thần Krud, linh vật rắn Naga của người Khmer thể hiện quyền năng hay truyền bá đạo pháp khắp mọi nơi.
Mô típ trang trí hoa văn của người Khmer trên công trình tạo tác rất tinh tế và công phu, tính thẩm mỹ cao.
Một bức phù điêu bên trong chùa.
Hầu hết mọi sinh hoạt của người Khmer đều diễn ra ở chùa, từ việc học, tu tập đến các lễ hội truyền thống như: Lễ Choi Chnam Thmay, lễ Ok Om Bok, lễ Dolta...
Ngôi chùa hội tụ đầy đủ những nét kiến trúc văn hóa của chùa Khmer ở Nam Bộ.
Đối với đồng bào Khmer Nam Bộ, ngôi chùa có ý nghĩa lớn và sâu sắc. Chùa là nơi được người Khmer tôn thờ và kính trọng nhất, không chỉ bởi nó là bộ mặt của phum, sóc, là trung tâm sinh hoạt văn hóa, tâm linh của cộng đồng, mà còn là điểm tựa tinh thần, góp phần giáo dục, định hướng nhân cách mỗi người dân sống "tốt đời, đẹp đạo", hướng tới những giá trị chân - thiện - mỹ của giáo lý Phật giáo Tiểu thừa.
Chùa Khmer Việt Nam còn là sự hàm chứa triết lý sâu xa "văn dĩ tải đạo”, nói lên tình đoàn kết, giúp đỡ lẫn nhau của các dân tộc anh em.
Đến tham quan ngôi chùa Khmer Nam Bộ tại Thủ đô Hà Nội, du khách sẽ hiểu thêm về phong tục, tập quán, cũng như nghi thức của Phật giáo Nam tông Khmer. Qua đó góp phần tô đẹp thêm tình đoàn kết giữa đồng bào Khmer với cộng đồng các dân tộc anh em trong cả nước.
