5. Vì sao lại tồn tại những nghịch lý này?
Đây thực sự là vấn đề không phải đơn giản. Chúng ta cần nhìn nhận một cách thẳng thắn vào những thực tế khách quan như sau:
Nhận thức của nhân dân về sự thường gặp, về mức độ nguy hiểm của bệnh còn chưa đầy đủ và đúng mực.
Việc điều chỉnh để có một lối sống hợp lý là vấn đề rất quan trọng trong việc phòng, chống bệnh THA nhưng việc áp dụng trong thực tế lại không đơn giản vì những thói quen sinh hoạt không hợp lý đã tồn tại từ khá lâu và nhận thức của người dân cũng còn những hạn chế nhất định.
Người bệnh THA thường lại hay có nhiều bệnh lý khác đi kèm như: béo phì, tiểu đường, rối loạn lipid máu,… làm cho việc khống chế huyết áp càng khó khăn hơn.
Việc điều trị THA cần phải được thực hiện một cách liên tục và lâu dài, tuy nhiên, trên thực tế nhiều người bệnh còn chưa thực hiện được đúng theo những nguyên tắc này, cũng có thể do người bệnh tự lầm tưởng là bệnh đã khỏi hoặc do điều kiện kinh tế có khó khăn không tiếp tục mua được thuốc nữa hoặc do một vài tác dụng phụ của thuốc gây ra đối với bệnh nhân,...
 Cần thường xuyên kiểm tra huyếp áp để tránh những tai biến do tăng huyết áp. |
6. Liệu chúng ta có thể phòng, chống lại được “Kẻ giết người thầm lặng” này hay không?
Câu trả lời là hoàn toàn có thể. Vấn đề phụ thuộc vào chính bản thân của mỗi người chúng ta rất nhiều.
Ở nước ta, trước tình hình gia tăng nhanh chóng và những biến chứng nặng nề của bệnh THA, ngày 19/12/2008, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng đã ký quyết định phê duyệt Chương trình phòng chống THA trở thành Chương trình mục tiêu quốc gia. Ban Quản lý quốc gia phòng chống THA với nòng cốt là các cán bộ của Viện Tim mạch Việt Nam đã tích tham gia triển khai các hoạt động trong cộng đồng như truyền thông, giáo dục sức khỏe, khám sàng lọc THA, xây dựng các mô hình phòng chống THA từ tuyến xã, phường tới tuyến Trung ương.
Để tích cực hưởng ứng Ngày phòng chống THA Thế giới năm nay (17/5/2013), Ban quản lý Dự án phòng chống THA quốc gia đã phối hợp với Viện Tim mạch Việt Nam, sẽ triển khai một số hoạt động như: khám và tư vấn miễn phí về THA cũng như các yếu tố nguy cơ, giáo dục sức khỏe cộng đồng vào ngày chủ nhật 12/5/2013 tại Viện Tim mạch – Bệnh viện Bạch Mai cho người dân trong cộng đồng.
Chúng ta hy vọng là với tất cả những cố gắng của toàn xã hội, của cả cộng đồng, việc kiểm soát THA sẽ mang lại những lợi ích đáng kể. Việc cổ vũ lối sống lành mạnh và thay đổi những lối sống có hại cho mỗi cá nhân là “vũ khí” hữu ích hàng đầu trong cuộc chiến chống lại “kẻ thù thầm lặng này”. Những đề xuất cụ thể sau đây luôn là những lời khuyên có ích cho mỗi chúng ta trong việc phòng chống bệnh THA:
• Giảm cân nặng (nếu thừa cân).
• Không hút thuốc lá, thuốc lào.
• Không ăn nhiều chất béo bão hòa.
• Không ăn mặn (giảm muối trong khẩu phần ăn).
• Tập thể dục đều đặn hằng ngày.
• Hạn chế uống rượu bia.
• Tránh lo âu, căng thẳng, nên tự tạo cho mình một cuộc sống thanh thản, vui vẻ.
• Kiểm tra thường xuyên số đo huyết áp của mình.
• Kiểm tra định kỳ các yếu tố nguy cơ khác (rối loạn đường máu, lipid máu…) để có thể kiểm soát kịp thời các yếu tố nguy cơ đó.
7. Vì sao cần quan tâm đến cả tần số tim và vấn đề rối loạn nhịp tim
- Ở người bình thường, lúc nghỉ tần số tim ở trong khoảng 60 – 80 ck/phút. Khi nhịp tim < 60 ck/phút được coi là nhịp tim chậm và khi nhịp tim > 90 ck/phút thì được coi là nhịp tim nhanh.
Khi nhịp tim quá chậm thì không đủ cung cấp máu cho các tạng trong cơ thể, đặc biệt là não và tim, có thể làm cho bệnh nhân hoa mắt, chóng mặt, thậm chí là ngất…
Khi nhịp tim quá nhanh thì cung lượng tim bị giảm sút và khi nhịp tim nhanh, kéo dài thì chức năng tim sẽ bị suy giảm, sẽ xuất hiện các biểu hiện của suy tim trên lâm sàng.
- Nhịp tim của người bình thường là một nhịp xoang đều. Khi nhịp tim không đều (VD: ngoại tâm thu, loạn nhịp hoàn toàn) thì có thể làm cho bệnh nhân cảm thấy đau tức ngực, khó thở… và dần dần sẽ dẫn đến suy tim.
Vì vậy, hàng năm mỗi người trong chúng ta nên được khám sức khỏe định kỳ để nếu phát hiện được những bất thường về tần số tim hay nhịp tim thì các thầy thuốc có thể tư vấn và đưa ra hướng điều trị thích hợp nhất.
GS.TS. Nguyễn Lân Việt (Viện trưởng Viện Tim mạch Việt Nam)