Kiểm soát bệnh lý xơ vữa động mạch tại Bệnh viện Nội Tiết Nghệ An

Vì thế, tầm soát và điều trị xơ vữa động mạch ở bệnh nhân Đái tháo đường (ĐTĐ) type 2 giúp giảm tỷ lệ tử vong do đột quỵ não và nhồi máu cơ tim. Phóng viên Báo Sức khỏe & Đời sống đã có cuộc trao đổi với Ths. BSNT Văn Thị Thu Hiền, khoa Tim mạch và Rối loạn chuyển hóa bệnh viện Nội Tiết Nghệ An về nội dung này.

PV: Xin Bác sĩ cho biết nguyên nhân gây xơ vữa động mạch và hậu quả của bệnh?

Ths. BSNT Văn Thị Thu Hiền: Nguyên nhân gây xơ vữa động mạch liên quan mật thiết với các yếu tố nguy cơ như: mức cholesterol bất thường, huyết áp cao, bệnh đái tháo đường, hút thuốc, béo phì, tiền sử gia đình và chế độ ăn uống không lành mạnh. Trong đó bệnh nhân Đái tháo đường (ĐTĐ) kiểm soát bệnh kém là những đối tượng có nguy cơ cao nhất bị xơ vữa động mạch.

Xơ vữa động mạch có thể đưa đến các hậu quả: Ở mạch máu não gây đột quỵ do xuất huyết não, nhồi máu não. Đôi khi bệnh nhân có cơn thiếu máu não thoáng qua. Người ĐTĐ tăng nguy cơ bị đột quỵ (tai biến mạch máu não) từ 150-400%. Tỷ lệ di chứng tổn thương não sau đột quỵ, tái phát đột quỵ ở người ĐTĐ đều cao hơn người không ĐTĐ.

Ở tim gây bệnh cơ tim thiếu máu, cơn đau thắt ngực, nhồi máu cơ tim. Nhồi máu cơ tim ở bệnh nhân ĐTĐ có thể diễn ra âm thầm cho đến khi tình trạng bệnh nặng nề, khi chụp hình mạch vành, tổn thương mạch vành của bệnh nhân ĐTĐ thường ở nhiều chỗ và nhiều nhánh.

Ở mạch máu ngoại vi gây tắc mạch chi, hoại tử chi. Bệnh mạch máu ngoại vi ở bệnh nhân ĐTĐ có thể gây hoại tử chi, nhất là đối với các bệnh nhân có sử dụng thuốc lá. Hoại tử chi thường gây hậu quả cuối cùng là cắt cụt chi.

Xơ vữa động mạch là nguyên nhân hàng đầu gây đột quỵ não và nhồi máu cơ tim, là căn nguyên chính dẫn đến tử vong ở người bệnh ĐTĐ.

PV: Làm sao phát hiện tình trạng xơ vữa động mạch và nguy cơ tim mạch?

Ths. BSNT Văn Thị Thu Hiền: Xơ vữa động mạch xảy ra âm thầm, thường chỉ có triệu chứng khi có tổn thương nặng ở các cơ quan. Hiện nay siêu âm có thể phát hiện các mảng xơ vữa ở các động mạch. Soi đáy mắt cũng có thể thấy hình ảnh gián tiếp của các động mạch nhỏ bị xơ cứng.

 Thông thường các bác sĩ sẽ chỉ định làm điện tim để phát hiện các hậu quả của bệnh động mạch vành, nếu có dấu bất thường sẽ cần làm thêm các thăm dò chuyên sâu về mạch máu.

Bệnh nhân ĐTĐ cần tầm soát và giải quyết các yếu tố nguy cơ sau để làm chậm tình trạng xơ vữa ĐM: tăng LDL cholesterol (cholesterol xấu, có khuynh hướng làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch), giảm HDL cholesterol (cholesterol tốt, giúp giảm nguy cơ xơ vữa động mạch), tăng huyết áp nhất là huyết áp tâm thu, tăng glucose huyết, hút thuốc lá. Đây là các yếu tố có thể cải thiện được bằng thuốc hoặc thay đổi hành vi (ngưng hút thuốc).

Bệnh nhân được phát hiện xơ vữa động mạch ở giai đoạn sớm, các bệnh nhân đã xảy ra tai biến của xơ vữa động mạch đề lại di chứng bao gồm nhồi máu não, tắc mạch chi, nhồi máu cơ tim được tư vấn và điều trị dự phòng tối ưu để tránh tái phát.

Việc tầm soát sớm biến chứng xơ vữa động mạch rất quan trọng góp phần dự phòng và điều trị sớm giảm thiểu nguy cơ tắc mạch cho người bệnh.

Ở bệnh nhân ĐTĐ type 2, cần được khảo sát mạch máu hàng năm, xét nghiệm các chỉ số mỡ máu để điều chỉnh kịp thời bằng chế độ ăn và thuốc.

PV: Xin bác sĩ cho biết việc quản lý, điều trị bệnh nhân ĐTĐ có liên quan đến xơ vữa động mạch tại Bệnh viện Nội tiết Nghệ An?

Ths. BSNT Văn Thị Thu Hiền: Hiện nay, Bệnh viện Nội tiết Nghệ An đang quan lý hơn, điều trị hơn 10.000 bệnh nhân ĐTĐ mỗi tháng, trong số đó, hầu hết bệnh nhân đều được điều trị kiểm soát đường máu và mỡ máu tích cực bằng thuốc để giảm tối đa quá trình hình thành xơ vữa động mạch.

Bệnh nhân ĐTĐ quản lý, điều trị tại Bệnh viện Nội tiết Nghệ An được xét nghiệm các chỉ số mỡ máu định kỳ hàng tháng hoặc mỗi 2 tháng, khảo sát mạch máu ngoại vi, mạch cảnh đánh giá tình trạng xơ vữa mạch hàng năm để có kế hoạch dùng thuốc dự phòng giảm tối đa nguy cơ biến chứng từ xơ vữa động mạch. Phát hiện sớm các tình trạng thiếu máu cơ tim, thiếu máu não để gửi chuyên khoa can thiệp kịp thời.

Các bệnh nhân gặp biến chứng nhồi máu não, tắc mạch chi do xơ vữa động mạch để lại di chứng về vận động được chăm sóc và điều trị tại khoa YHCT bệnh viện Nội Tiết. Tại đây, bệnh nhân được châm cứu, hướng dẫn tập vận động phục hồi chức năng song song với kiểm soát đường máu, mỡ máu và huyết áp tối ưu để nâng cao chất lượng cuộc sống và giảm tối đa nguy cơ tái phát biến cố.

Xơ vữa động mạch là tình trạng bệnh lý do sự tích tụ các mảng bám bên trong lòng mạch, gây hẹp lòng mạch. Bệnh thường diễn biến từ từ qua nhiều năm và gây ra các biến chứng tắc mạch nguy hiểm do mảng bám, do huyết khối từ mảng bám bong ra.

Việc tầm soát và điều trị xơ vữa động mạch ở bệnh nhân ĐTĐ type 2 rất quan trọng, giúp giảm tỷ lệ tử vong do đột quỵ não và nhồi máu cơ tim. Vì thế, người bệnh cần phải đi khám định kỳ đúng thời gian và tuân thủ đúng phác đồ điều trị của thầy thuốc.

PV: Xin cảm ơn bác sĩ!