Kịch xiếc - Lạ và “chất”

20-07-2018 14:09 | Văn hóa – Giải trí
google news

SKĐS - Thời gian gần đây, loại hình nghệ thuật kịch xiếc với những chương trình đặc sắc, mới lạ đã đến với công chúng và chiếm được cảm tình người xem.

Bằng sự sáng tạo, nỗ lực đổi mới của người nghệ sĩ, kịch xiếc Việt đang khẳng định được vị thế và đáp ứng được nhu cầu thưởng thức nghệ thuật ngày càng cao của công chúng.

Không khó để nhận thấy, nghệ thuật xiếc ở nước ta lâu nay vẫn trung thành với lối biểu diễn truyền thống là đem đến cho những tiết mục đơn lẻ qua các động tác khéo léo, ma mị hoặc mạo hiểm, sức mạnh của người nghệ sĩ. Với mục đích “đổi món” cho khán giả, các nghệ sĩ xiếc ở nước ta trong khoảng hơn 10 năm trở lại đây đã tiếp biến xiếc đơn lẻ thành nghệ thuật kịch xiếc (còn gọi là xiếc mới). Khác với nghệ thuật xiếc đơn lẻ cũng như kịch nói, kịch hình thể, múa, chèo, cải lương...; kịch xiếc dùng kỹ thuật biểu diễn xiếc của người nghệ sĩ cùng sự phụ trợ của âm nhạc, ánh sáng để truyền tải nội dung câu chuyện kịch tới khán giả.

Teh Dar - vở kịch xiếc đậm bản sắc Tây Nguyên cùng các kỹ thuật xiếc nhào lộn, đu trên cao... đến với khán giả TP. Hồ Chí Minh gần đây.

Teh Dar - vở kịch xiếc đậm bản sắc Tây Nguyên cùng các kỹ thuật xiếc nhào lộn, đu trên cao... đến với khán giả TP. Hồ Chí Minh gần đây.

Gần đây, khán giả nước nhà đã được thưởng thức nhiều vở kịch xiếc chất lượng, có tính nghệ thuật cao. Trong tháng 7/2018, tại Nhà hát TP. Hồ Chí Minh, khán giả đã được hòa mình vào vở kịch xiếc Teh Dar (tiếng dân tộc K’Ho có nghĩa là đi vòng tròn) do đạo diễn Tuấn Lê và Nguyễn Nhất Lý dàn dựng. Trước đó vào đầu năm nay, vở kịch xiếc này đã được biểu diễn tại Hội An (Quảng Nam) và để lại nhiều ấn tượng với công chúng. Kịch xiếc Teh Dar vận dụng các kỹ thuật xiếc như nhào lộn, tung hứng, thăng bằng, đu trên cao... kết hợp đạo cụ bằng tre, cần trúc, mặt nạ cùng hơn 20 loại nhạc cụ dân gian của đồng bào dân tộc như dàn chiêng, đàn T’rưng, đàn goong, tù và, lục lạc... nhằm chuyển tải đặc trưng văn hóa Tây Nguyên. Xem vở kịch xiếc này, khán giả cảm nhận được mọi chuyển động của nghệ sĩ dựa trên tinh thần, tập tục của người vùng cao. Bên cạnh đó, vở diễn Teh Dar có lời thoại tối giản và cấu trúc không theo trình tự thời gian. Bên cạnh những động tác biểu diễn mạnh mẽ, khéo léo, vở kịch xiếc Teh Dar còn đưa khán giả hòa vào những cuộc săn voi, đêm trăng hò hẹn, rừng già ẩn sự chết và tái sinh... hướng đến niềm vui, hạnh phúc.

Bên cạnh đó, nhiều năm qua, khán giả trong và ngoài nước đã bị chinh phục bởi vở kịch xiếc Làng tôi của nhóm tác giả Nguyễn Lân - Nhất Lý - Tuấn Lê - Tấn Lộc. Làng tôi tái hiện bức tranh làng quê Việt Nam bình dị đầy chất thơ bằng kỹ thuật xiếc hoàn toàn mới với cây tre - linh hồn của vở diễn cùng các pha tung hứng và dàn nhạc gồm hơn 20 loại nhạc cụ dân tộc đặc sắc. Khán giả xem Làng tôi kinh ngạc với những pha tung hứng giữa không trung của các nghệ sĩ trên sân khấu, đồng thời thấy được sự yên ả, thơ mộng của miền quê Việt qua hình ảnh người mẹ nằm bên cánh võng ru con, cô gái thêu thùa, người nông dân mò cua bắt ốc, đi cấy sáng trăng, buôn thúng bán bưng, chợ phiên, tụng kinh gõ mõ... Đặc biệt, Làng tôi từng xuất ngoại và có hơn 300 suất diễn tại Pháp, Hà Lan, Tây Ban Nha, Bỉ, Hy Lạp, Hungary, Đức, Hồng Kông để từ đó góp phần lan toả những giá trị tinh thần của người Việt đến với thế giới cũng như quảng bá bộ môn kịch xiếc với bạn bè năm châu.

Ở các dịp hè, các nghệ sĩ Liên đoàn Xiếc Việt Nam cũng đã ra mắt nhiều vở kịch xiếc phục vụ các em thiếu nhí. Trong đó phải kể đến vở  kịch xiếc Rừng xanh và muông thú. Xen giữa câu chuyện cậu bé rừng xanh với sự trợ giúp của đàn khỉ thông minh đã giăng bẫy bắt thợ săn, giải cứu và thả muông thú về nơi hoang dã, muông thú reo hò, tôn vinh cậu bé rừng xanh là thủ lĩnh của mình thì Rừng xanh và muông thú còn là những màn biểu diễn xiếc với những kỹ thuật hấp dẫn như đu dây, xiếc thú, nhào lộn, tung hứng, ảo thuật... đã hoàn toàn chinh phục các khán giả nhí cũng như người xem lớn tuổi. Ngoài ra, trong dịp hè, các nghệ sĩ cũng đã cho ra mắt nhiều vở kịch xiếc tạo được dấu ấn, được công chúng đón nhận như vở Thạch Sanh, Sơn Tinh - Thủy Tinh, Alibaba và 40 tên cướp, Đám cưới chuột, Xứ sở phù thủy và chàng trai dũng cảm, Huyền thoại xứ Ai Cập, Thạch Sanh chém chằn, Tarzan cùng những người bạn...

Trước sự nở rộ nhưng hầu hết đều có chất lượng, vừa có tính giải trí và thông điệp nghệ thuật, nhiều nghệ sĩ làm nghề tin rằng kịch xiếc nước ta sẽ lan tỏa mạnh mẽ và trở thành một trong những món ăn tinh thần đặc sắc của khán giả. Theo NSND Tạ Duy Ánh, Giám đốc Liên đoàn Xiếc Việt Nam, với việc tạo ra những vở kịch có nội dung, cốt truyện, kịch xiếc chắc chắn sẽ phát triển ngày càng mạnh, phục vụ được ngày càng nhiều nhóm đối tượng, kể cả thanh niên và những người lớn tuổi. Trong kịch xiếc, người xem không chỉ thấy các nghệ sĩ dùng kỹ thuật xiếc mà còn sử dụng thêm loại hình nghệ thuật khác như kịch hình thể, nghệ thuật sắp đặt, múa, âm nhạc... đưa vào biểu diễn và điều này đã tạo hứng thú, khơi gợi những xúc cảm cũng như sự tin yêu đối với người thưởng thức.


Quỳnh Phạm
Ý kiến của bạn