Trả lời cho câu hỏi trên không khó, vì thực tế cho thấy sân khấu thời gian qua đang gặp nhiều khó khăn và thách thức. Một phần vì các loại hình văn hóa giải trí thời đại mới bùng nổ trong khi các tác phẩm sân khấu không có những sáng tạo đủ sức thu hút khán giả. Các nghệ sĩ làm nghề thừa nhận, hiện nay không có vở diễn nào vừa ra đời có thể thu hút được sự chú ý của công chúng như mấy chục năm về trước khi sân khấu có được một đội ngũ tác giả có bản lĩnh, nắm bắt được những xung đột lớn nhất của thời đại, dự báo những nguy cơ.
Đó là chưa kể, sân khấu hiện chưa có nhiều những tác giả xông xáo vào những lĩnh vực mũi nhọn của đời sống hiện đại, khắc họa tính cách tiêu biểu của con người hôm nay của thời hội nhập, mở cửa. Các tác giả đang lúng túng khi phải đương đầu với thực trạng cạnh tranh quyết liệt thị phần như thế, mà sân khấu chưa định hướng được nên theo đề tài nào. Kịch bản sân khấu là vấn đề đáng lo ngại nhất đối với các đơn vị biểu diễn hiện nay, vì nhiều tác phẩm chưa thể hiện được chất lượng nội dung, nghệ thuật, tính thẩm mỹ, tính thời sự, bắt nhịp và gắn liền với những đổi thay của tâm lý con người trong đời sống xã hội mới. NSND Hồng Vân chia sẻ: “Các nhà viết kịch hiện tại gần như rời xa đời sống đương đại, rất hiếm có những ngòi bút vẫn còn bám sát đời sống xã hội để sáng tác. Nhiều tác giả chạy theo chủ đề của các trại sáng tác, nặng tính định hướng, nên kịch bản khó đến được với công chúng”.
Tin ở hoa hồng
Cảnh trong vở Tin ở hoa hồng do các nghệ sĩ Nhà hát Tuổi trẻ biểu diễn.
Trong khi đó, những kịch bản sân khấu của Lưu Quang Vũ đã lấm bụi thời gian nhưng vẫn được ưa chuộng và được nhiều nhà hát lựa chọn để giữ chân khán giả ngày nay. Bởi kịch của tác giả họ Lưu luôn hướng tới cái đẹp, cái cao thượng, là niềm khát khao cải tạo xã hội trong thời kỳ chuyển dạ của cơ chế. Kịch của Lưu Quang Vũ nắm được những vấn đề nóng bỏng của xã hội mà khán giả quan tâm, cộng với khả năng quan sát tinh tế và tri thức xã hội uyên thâm của một nghệ sĩ tài năng, ông đã biến những chi tiết trong đời thường trở thành những trò diễn hấp dẫn, tạo nên ngôn ngữ nghệ thuật mang tính khái quát điển hình, vươn tới ý nghĩa thời đại. Tôi và chúng ta, Khoảnh khắc và vô tận, Bệnh sĩ, Ông không phải là bố tôi, Hồn Trương Ba da hàng thịt, Lời thề thứ 9... và nhiều kịch bản khác của Lưu Quang Vũ đã ra đời nhiều chục năm nhưng giá trị nội dung, tư tưởng nghệ thuật còn đúng với đương thời. Điều này khiến kịch Lưu Quang Vũ đã lên sàn là kín khán giả và người thưởng thức không dễ quên.
Tháng 9/2020, Nhà hát Tuổi trẻ tổ chức chương trình Sức sống kịch Lưu Quang Vũ nhằm tưởng nhớ, tri ân cặp vợ chồng tài danh Lưu Quang Vũ - Xuân Quỳnh. Khán giả có dịp được thưởng thức một số vở diễn đặc sắc nhất của Lưu Quang Vũ: Ai là thủ phạm, Hoa cúc xanh trên đầm lầy, Tin ở hoa hồng. Đây đều là các kịch bản xuất sắc của Lưu Quang Vũ. Ai là thủ phạm vẫn ấm nóng tính thời sự và truyền đi thông điệp: nếu chúng ta không tự nghĩ về trách nhiệm của mình, trách nhiệm mỗi công dân để không tự răn mình thì cả xã hội sẽ bị trượt đi và mất những giá trị tốt đẹp, lẽ phải và công bằng sẽ không được tôn vinh.
Hoa cúc xanh trên đầm lầy lại là kịch bản sân khấu duy nhất hàm chứa nhiều yếu tố giả tưởng của tác giả Lưu Quang Vũ, khán giả sẽ thấy được trạng thái của các nhân vật khi gặp lại quá khứ hay nhìn thấy tương lai của mình trên sân khấu, đầy mâu thuẫn cuốn hút giữa những giá trị đối nghịch nhau cùng niềm tin vào những điều tốt đẹp, nổi bật lên thông điệp xuyên thời gian mà vở diễn gửi gắm: “Hạnh phúc, mới thực là điều người ta mong mỏi nhất”. Vở diễn Tin ở hoa hồng được NSƯT Chí Trung làm mới nhưng giá trị cốt lõi của kịch Lưu Quang Vũ không thay đổi: đây là vở diễn về đề tài tham nhũng, nhưng không phải tham nhũng thông thường mà tham nhũng về niềm tin. “Nếu như tham nhũng về vật chất chúng ta có thể xử lý được và xử lý rất dễ, nhưng tham nhũng về niềm tin thì không thể xử lý được mà chỉ còn cách là mỗi người tự lập một tòa án để xem mình mắc tới đâu và tự xử tới đó”.