Ngày 21/4, tại Hà Nội, Bộ Khoa học và Công nghệ tổ chức Lễ hưởng ứng Ngày Sáng tạo và Đổi mới sáng tạo thế giới năm 2025.
Chủ đề hưởng ứng Ngày Sáng tạo và Đổi mới sáng tạo thế giới năm 2025: "Đổi mới sáng tạo - Nghĩ khác, Làm khác để tốt hơn"; "Đổi mới sáng tạo - Doanh nghiệp tiên phong - Quốc gia thịnh vượng"; "Đổi mới sáng tạo toàn dân - Chuyển đổi số toàn diện - Vì cuộc sống tốt đẹp hơn".
Ông Nguyễn Mạnh Hùng, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ phát biểu tại sự kiện chiều nay.
Ông Nguyễn Mạnh Hùng, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ phát biểu, Ngày Sáng tạo và Đổi mới 21/4 không chỉ là ngày của nhà khoa học hay doanh nghiệp công nghệ, mà là ngày để tôn vinh tư duy sáng tạo của mọi người trong mọi ngành, mọi lĩnh vực (nông dân cải tiến máy móc nông nghiệp, học sinh tạo ra sản phẩm học tập), khuyến khích tinh thần "dám nghĩ, dám làm, dám đổi mới" trong toàn xã hội, kết nối sáng tạo và đổi mới với phát triển bền vững.
Các nước đi sau buộc phải nhảy cóc công nghệ. Tiếp thu công nghệ sẵn có, rồi cải tiến, tái tạo, ứng dụng sáng tạo theo ngữ cảnh địa phương. Đổi mới sáng tạo (ĐMST) cho phép sáng tạo trong điều kiện hạn chế, rất phù hợp với bối cảnh của các nước đang phát triển.
Chi cho KHCN của các nước đang phát triển thấp, nên cần lấy ĐMST làm đòn bẩy. Nếu chỉ dựa vào KHCN hàn lâm, các nước đang phát triển sẽ không theo kịp các nước phát triển. ĐMST cho phép tận dụng thành tựu nghiên cứu phát triển từ nơi khác, rồi cộng với đổi mới mô hình, tổ chức, nội địa hóa sản phẩm.
"ĐMST lan rộng hơn KHCN, nó bao trùm cả xã hội và thể chế. KHCN là một phần của ĐMST quốc gia. ĐMST quốc gia bao gồm đổi mới công nghệ, đổi mới mô hình kinh doanh, đổi mới quản trị quốc gia, đổi mới chính sách xã hội, đổi mới thể chế, đổi mới tổ chức giáo dục, y tế, giao thông, môi trường...
ĐMST không cần đầu tư các phòng lab, mà cần tư duy đổi mới và văn hóa đổi mới. Đây chính là con đường khả thi hơn cho các nước chưa đủ tiềm lực nghiên cứu sâu nhưng có năng lực tổ chức, thích nghi và sáng tạo xã hội", Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nói.
Các đại biểu tham dự Lễ hưởng ứng Ngày Sáng tạo và Đổi mới sáng tạo thế giới năm 2025.
Các nghiên cứu quốc tế đã chỉ ra, ĐMST là chìa khóa để các nước đang phát triển thoát bẫy thu nhập trung bình. ĐMST là cửa ngách mang tính chiến lược để các nước đang phát triển rút ngắn khoảng cách, tối ưu các nguồn lực hạn chế, và tạo ra giá trị thực tiễn từ những gì sẵn có để phát triển nhanh.
Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nêu ví dụ, ĐMST không cần phải đao to búa lớn. Phần Lan là một quốc gia đổi mới thầm lặng, học hỏi liên tục và cải tiến vi mô. Đó là một xã hội học hỏi, cải tiến liên tục, là một xã hội ĐMST toàn dân. Phần Lan nói, cải tiến nhỏ từ 5 triệu người dân còn giá trị hơn phát minh từ 500 nhà khoa học, nói theo cách này thì cải tiến nhỏ từ 100 triệu người Việt Nam sẽ không kém gì từ 10.000 nhà khoa học.
Ngày 21/4 vừa là Ngày Sáng tạo và Đổi mới toàn cầu vừa cũng là Ngày Văn hóa ĐMST Việt Nam. Việt Nam không chỉ phát triển KHCN, mà còn nuôi dưỡng một nền văn hóa ĐMST toàn dân. Khơi dậy tinh thần sáng tạo toàn dân trong kỷ nguyên số, mở rộng ĐMST ra ngoài phòng thí nhiệm tới doanh nghiệp, trường học, công sở, cộng đồng và địa phương. Mỗi năm đến dịp này, chúng ta sẽ tổ chức Tuần lễ ĐMST, phát động phong trào "Mỗi người dân một ý tưởng cải tiến, mỗi cán bộ công viên chức đổi mới từ việc nhỏ nhất".
Xây dựng văn hóa ĐMST toàn dân sẽ là cốt lõi tạo lên thành công của công cuộc đột phá phát triển KHCN, ĐMST và CĐS của Việt Nam mà Trung ương Đảng, mà Tổng Bí thư Tô Lâm đã phát động.
Phát biểu tại sự kiện, bà Pauline Tamesis, Điều phối viên Thường trú Liên Hợp Quốc tại Việt Nam cho biết, nền kinh tế số của Việt Nam hiện chiếm 18,3% GDP, tăng trưởng nhanh hơn bất kỳ quốc gia nào khác ở Đông Nam Á. Gần như tất cả công dân đều được phủ sóng băng thông rộng, và 5G đang phát triển nhanh chóng.
Bà Pauline Tamesis, Điều phối viên Thường trú Liên Hợp Quốc tại Việt Nam.
"Hãy cùng nhau đón nhận một văn hóa nơi đổi mới và sáng tạo trở thành lối sống của các cá nhân và tổ chức. Điều này có nghĩa là tạo ra môi trường nơi các ý tưởng mới được khuyến khích, sự sáng tạo được tôn vinh, và tư duy đổi mới được tích hợp vào các thực hành hàng ngày. Bằng cách làm như vậy, chúng ta có thể đảm bảo rằng tinh thần đổi mới thấm nhuần mọi khía cạnh của cuộc sống, thúc đẩy tiến bộ và làm phong phú cộng đồng của chúng ta", bà Pauline Tamesis nói.
Ngày 21 tháng 4 hằng năm được Liên hợp quốc (UN) chọn làm Ngày Sáng tạo và Đổi mới sáng tạo thế giới (The World Creativity and Innovation Day) nhằm nâng cao nhận thức về vai trò của sáng tạo và đổi mới sáng tạo trong phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng xã hội bền vững và thúc đẩy sự phát triển mọi mặt của con người.
Năm 2025 là năm thứ tư Bộ KH&CN tổ chức Lễ hướng ứng Ngày Sáng tạo và Đổi mới sáng tạo thế giới.
