Theo Lực lượng thực hiện các dịch vụ dự phòng Hoa Kỳ, liều thông thường của canxi và vitamin D không giúp ngăn ngừa gãy xương ở phụ nữ cao tuổi mà còn có thể làm tăng nguy cơ sỏi thận. Ở liều cao, bệnh nhân có thể tử vong vì bệnh tim cao hơn so với những người dùng canxi liều thấp hoặc chỉ được cung cấp canxi từ chế độ ăn. Những nghiên cứu khác cũng đã đặt câu hỏi về giá trị của dầu cá và các chất chống ôxy hóa như vitamin C, E và beta-caroten.
Acid folic
Theo Viện Y khoa quốc gia Hoa Kỳ, phụ nữ đang dự định có thai cần ít nhất 400 microgram acid folic mỗi ngày từ thực phẩm tăng cường hoặc chất bổ sung. Acid folic đã được chứng minh để ngăn ngừa khuyết tật bẩm sinh nghiêm trọng của não và cột sống thai nhi. Những người phụ nữ bắt đầu uống acid folic ít nhất một tháng trước khi mang thai và trong 8 tuần sau khi thụ thai có nguy cơ sinh ra đứa trẻ mắc tự kỷ thấp hơn 40% so với những phụ nữ không dùng acid folic.
Beta - caroten
Trong cơ thể, beta-caroten được chuyển hóa thành chất chống ôxy hóa vitamin A. Dùng thực phẩm giàu beta-caroten như rau lá màu xanh, màu cam và màu vàng thì nguy cơ ung thư và bệnh tim thấp hơn. Tuy nhiên, các nghiên cứu cho thấy, bổ sung beta-caroten lại không làm giảm nguy cơ bệnh ung thư và bệnh tim ở người lớn khỏe mạnh mà còn có thể làm tăng nguy cơ ung thư phổi ở người hút thuốc và những người tiếp xúc với amiăng.
 Nên bổ sung vitamin và khoáng chất bằng thực phẩm. |
Vitamin B12
Vitamin B12 giúp cơ thể tạo ra các tế bào hồng cầu. Nó cũng hỗ trợ dây thần kinh và chức năng của não. Vitamin B12 được gắn với protein trong các sản phẩm động vật. Người trẻ tuổi thường nhận được nhiều chất dinh dưỡng quan trọng này bằng cách ăn thịt, gia cầm, cá, trứng, sữa và ngũ cốc. Người lớn tuổi bị mất khả năng tách vitamin B12 từ protein, do đó có thể gây ra sự thiếu hụt nên cần bổ sung vitamin B12 hằng ngày.
Dầu cá
Các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng, ăn cá giàu axit béo omega-3 làm giảm nguy cơ bệnh tim mạch và đột quỵ, nhưng các bằng chứng chứng minh việc sử dụng chất bổ sung dầu cá đang bị lẫn lộn. Hiệp hội Y học Mỹ phát hiện ra rằng, người uống viên dầu cá không có tỷ lệ đau tim, đột quỵ hay tử vong thấp hơn so với những người uống viên thuốc giả dược. Theo các nhà nghiên cứu, kết quả dường như không khẳng định việc sử dụng chất bổ sung omega-3 là một can thiệp trong phòng chống bệnh tim ở một số người.
Vitamin E
Các bác sĩ đã hy vọng rằng, vitamin E có thể ngăn ngừa bệnh ung thư và bệnh tim, nhưng các nghiên cứu về vitamin E đã không cho thấy lợi ích từ việc dùng bổ sung. Thay vào đó, một số nghiên cứu cho thấy dùng liều lớn vitamin E còn có thể là nguy hiểm.
Một thử nghiệm với hơn 35.000 đàn ông uống vitamin E, selen, cả hai chất bổ sung hoặc một viên thuốc giả dược. Sau 7 năm, các bác sĩ phát hiện ra rằng, những người đã uống vitamin E phát triển ung thư tuyến tiền liệt nhiều hơn khoảng 17% so với những người dùng giả dược. Một nghiên cứu ngẫu nhiên khác trên 10.000 người đàn ông và phụ nữ có nguy cơ cao đối với bệnh tim và chia 2 nhóm dùng vitamin E hoặc giả dược mỗi ngày trong gần 5 năm cho thấy, không có sự khác biệt trong số các trường hợp tử vong, đau tim hoặc đột quỵ giữa các nhóm.
Vitamin C
Phần lớn nghiên cứu cho rằng, không có tác dụng của vitamin C trong ngăn ngừa hoặc rút ngắn thời gian bị cảm lạnh. Ngoài ra, một nghiên cứu lớn gần đây trên gần 49.000 đàn ông Thụy Điển cho thấy, sau 11 năm những người uống bổ sung khoảng 1.000mg vitamin C một ngày có tỷ lệ mắc sỏi thận cao gấp 2 lần so với những người không uống.
Canxi và vitamin D
Sữa, dù là sữa bò, sữa đậu nành hay sữa hạnh nhân đều là một trong những nguồn cung cấp canxi tốt nhất trong chế độ ăn uống. Nhiều người lớn chuyển sang uống bổ sung canxi và vitamin D, tuy nhiên, bằng chứng cho thấy việc uống bổ sung có thể không có hiệu quả.
Theo khuyến cáo mới từ USPSTF, uống bổ sung lên đến 1.000mg canxi và 400 IU vitamin D không ngăn ngừa gãy xương ở phụ nữ sau mãn kinh có xương khỏe mạnh. Các khuyến nghị mới không áp dụng cho khoảng 30% phụ nữ sau mãn kinh bị loãng xương và cũng không áp dụng cho phụ nữ có nồng độ vitamin D thấp hoặc những người có nguy cơ cao bị té ngã. Các bảng thống kê cũng cho biết, không có đủ bằng chứng để nói liệu bổ sung có thể giúp đàn ông hoặc phụ nữ trẻ hơn. Bên cạnh đó, các nghiên cứu mới đã đặt câu hỏi về sự an toàn của việc bổ sung canxi. Nghiên cứu gần đây cho thấy, những người uống bổ sung canxi có nguy cơ bị bệnh tim cao hơn những người không dùng các chất bổ sung.
Song hiện nay, thực phẩm vẫn là cách tốt nhất để đáp ứng nhu cầu canxi hằng ngày của chúng ta, với người lớn là khoảng từ 1.000 - 1.200mg tương đương với 3 lần mỗi ngày từ sữa, sữa chua hoặc phomát ít chất béo; hoặc đối với thực phẩm tăng cường như ngũ cốc và các loại nước ép trái cây.
BS. Mai Trung Dũng (tổng hợp)