Xuất tinh ngược (retrograde ejaculation) là một rối loạn sinh lý ít gặp nhưng lại gây nhiều ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản nam giới. Bệnh không gây đau, không đe dọa tính mạng và đặc biệt… không khiến đàn ông mất hưng phấn hay khoái cảm. Vì thế, nhiều người chỉ phát hiện ra vấn đề khi đứng trước nguy cơ vô sinh. Dù đây là rối loạn tương đối kín đáo, nhưng nếu không chẩn đoán đúng, nó có thể khiến việc điều trị trở nên phức tạp hơn theo thời gian.
Xuất tinh ngược là gì?
Ở người đàn ông khỏe mạnh, khi đạt cực khoái, cơ vòng cổ bàng quang sẽ đóng lại để tinh dịch đi ra ngoài qua niệu đạo. Xuất tinh ngược xảy ra khi cơ vòng này không khép kín, khiến tinh dịch "đi lạc đường" và chảy vào bàng quang thay vì thoát ra ngoài. Sau khi quan hệ, nam giới thường thấy ít tinh dịch hoặc hoàn toàn không có, dù vẫn cảm nhận đầy đủ cao trào.
Nhiều người nhầm lẫn tình trạng này với xuất tinh ít hoặc rối loạn xuất tinh khác, dẫn đến chậm trễ trong việc tìm đúng phương pháp điều trị.
Nam giới có thể vẫn đạt cực khoái bình thường nhưng tinh dịch lại “đi ngược” vào bàng quang.
Vì sao tinh dịch lại đi vào bàng quang?
Theo các chuyên gia nam học, xuất tinh ngược liên quan đến sự phối hợp không đồng bộ của hệ thần kinh và cơ vòng bàng quang. Có nhiều nguyên nhân:
1. Biến chứng sau phẫu thuật vùng chậu – đặc biệt là tuyến tiền liệt
Nam giới từng phẫu thuật cắt u xơ tuyến tiền liệt, phẫu thuật niệu đạo hoặc bàng quang có nguy cơ cao. Trong các ca phẫu thuật này, dây thần kinh chi phối cơ vòng dễ bị ảnh hưởng.
2. Bệnh lý thần kinh
Những người mắc tiểu đường lâu năm, bệnh lý thần kinh tự động, chấn thương tủy sống hoặc bệnh lý thần kinh ngoại biên dễ gặp rối loạn điều khiển cơ vòng bàng quang.
3. Thuốc điều trị
Một số thuốc gây thư giãn cơ vòng hoặc ảnh hưởng thần kinh giao cảm có thể dẫn tới xuất tinh ngược, chẳng hạn như thuốc điều trị phì đại tuyến tiền liệt, thuốc chống trầm cảm, thuốc hạ huyết áp.
4. Bẩm sinh hoặc rối loạn chức năng cơ vòng
Một số trường hợp do cấu trúc giải phẫu hoặc cơ vòng yếu.
Điểm chung là những nguyên nhân này làm cơ vòng cổ bàng quang không đóng kín, tạo điều kiện để tinh dịch bị hút ngược vào bàng quang trong khoảnh khắc xuất tinh.
Dấu hiệu nhận biết xuất tinh ngược
Không có dấu hiệu đau, không rát, không bất thường ở dương vật. Xuất tinh ngược chủ yếu được nhận biết qua:
- Ít tinh dịch bất thường hoặc không có tinh dịch khi đạt cực khoái.
- Nước tiểu sau quan hệ đục, có màu trắng nhạt hoặc lợn cợn.
Khó có con dù vẫn quan hệ đều đặn
Chính vì không kèm triệu chứng thể chất rõ rệt nên nhiều người nghĩ rằng mình "bị yếu" hoặc "suy tinh trùng", làm tăng lo lắng và tự ti.
Xuất tinh ngược có nguy hiểm không?
Rối loạn này không gây hại cho sức khỏe chung, không gây viêm nhiễm, không gây vô cảm khi quan hệ và không gây rối loạn cương. Tuy nhiên, ảnh hưởng lớn nhất là vô sinh.
Bởi tinh trùng tuy vẫn được sản xuất bình thường nhưng không thể đi ra ngoài để thụ tinh. Trong nhiều trường hợp, đây là nguyên nhân vô sinh kín đáo mà cặp đôi không ngờ đến.
Xét nghiệm nước tiểu sau quan hệ là bước quan trọng để phát hiện xuất tinh ngược.
Có điều trị được không?
Điều trị phụ thuộc vào nguyên nhân.
1. Điều chỉnh thuốc hoặc điều trị bệnh nền
Nếu xuất tinh ngược do thuốc, bác sĩ sẽ cân nhắc thay đổi liều hoặc chuyển sang nhóm an toàn hơn. Nếu do tiểu đường, kiểm soát đường huyết sẽ giúp cải thiện.
2. Thuốc tăng trương lực cơ vòng bàng quang
Một số thuốc giúp tăng sức đóng của cơ vòng, giúp tinh dịch không đi lạc vào bàng quang. Tuy nhiên, hiệu quả còn tùy cơ địa và nguyên nhân nền.
3. Phục hồi khả năng sinh sản
Trong trường hợp điều trị nội khoa không hiệu quả, tinh trùng có thể được:
- Thu hồi từ nước tiểu đã xử lý.
- Lấy trực tiếp từ mào tinh hoặc tinh hoàn.
- Sử dụng trong kỹ thuật hỗ trợ sinh sản như IUI hoặc IVF.
- Phương pháp này giúp nhiều cặp đôi vẫn có thể có con dù người chồng mắc xuất tinh ngược kéo dài.
Nam giới cần làm gì khi nghi ngờ bị xuất tinh ngược?
- Theo dõi lượng tinh dịch: Nếu giảm rõ rệt trong thời gian dài, nên đi khám.
- Không tự ý dùng thuốc tăng cường sinh lý vì có thể khiến tình trạng nặng hơn.
- Khám nam khoa đặc biệt khi đang điều trị tiểu đường, huyết áp hoặc sau phẫu thuật tuyến tiền liệt.
- Giữ sức khỏe thần kinh và tiết niệu: kiểm soát đường huyết, tránh rượu bia quá mức, vận động đều đặn.
- Chủ động trao đổi với bác sĩ khi khó có con sau 6–12 tháng quan hệ đều đặn.
Xuất tinh ngược tuy không nguy hiểm nhưng là dấu hiệu cho thấy hệ thần kinh – sinh dục đang gặp trục trặc. Nắm bắt sớm giúp điều trị hiệu quả hơn và giảm áp lực tâm lý cho người bệnh.
