ThS.BS Vũ Anh Tuấn - Khoa Phẫu thuật lồng ngực và mạch máu, BV Bạch Mai cho biết: Chị T. là một trong số bệnh nhân phát hiện ung thư vú (UTV) khi tuổi còn rất trẻ.
Theo lời kể của bệnh nhân, chị vô tình sờ thấy khối u ở vùng ngực, đến bệnh viện để thăm khám thì được chẩn đoán bị UTV giai đoạn 2. Rất tiếc khối u lại ở vùng trung tâm, tức là ngay sau núm vú nên không thể bảo tồn được mà phải cắt toàn bộ tuyến vú.
Cũng theo BS.Tuấn, sau khi phẫu thuật ổn định về, bệnh nhân sẽ bắt đầu phác đồ điều trị hóa chất. Sau một năm, các bác sĩ sẽ đánh giá tình trạng toàn thân xem có tổn thương ung thư tái phát ở bất cứ vị trí nào trên cơ thể thì sẽ có thể thực hiện phẫu thuật tái tạo hình thể vú cho bệnh nhân.
Hiện tại có 2 xu hướng tái tạo là sử dụng mô tự thân và sử dụng chất liệu thay thế. Phương pháp sử dụng mô tự thân là sử dụng các tổ chức của cơ thể mình như vạt cơ lưng rộng, cơ bụng để có thể tái tạo tuyến vú. Ưu điểm của phương pháp này là thích nghi tốt với cơ thể, có thể thay đổi theo trọng lượng của cơ thể khi tăng hay giảm cân.
Hình ảnh phim chụp khối u của bệnh nhân trước khi phẫu thuật.
Tuy nhiên đối với mô tự thân, việc phẫu thuật kéo dài và thường để lại vết sẹo lớn ở nơi khác như ở lưng hoặc ở bụng. Và đây là một phẫu thuật tương đối phức tạp, có thể phải sử dụng đến vi phẫu và nó có cả nguy cơ hoại tử mô. Hiện nay trên thế giới ở các nước phát triển như Mỹ, Đài Loan chỉ có khoảng 10% bệnh nhân lựa chọn phương pháp này.
Người ta cũng có thể sử dụng các chất liệu thay thế như túi giãn mô thì đầu, sau khi đạt được thể tích nhất định người ta sẽ sử dụng Gel Implant vĩnh viễn, sau đó bệnh nhân cũng phải trải qua một bước nữa là tái tạo núm vú và xăm quầng núm vú. Phẫu thuật thay thế đơn giản hơn và hiện tại đây là xu hướng ở các nước trên thế giới, có đến 90% bệnh nhân lựa chọn phương pháp này.
Đối với bệnh nhân UTV giai đoạn sớm và vị trí khối u ở vùng rìa tuyến vú hoặc khối u chưa có biểu hiện xâm lấn thì các bác sĩ có thể thực hiện kỹ thuật bảo tồn, đặc biệt là với những bệnh nhân trẻ. Bảo tồn luôn đi đôi với xạ trị, dùng hóa chất đúng phác đồ, sau đó phải theo dõi và khám định kỳ tốt. Đối với phẫu thuật bảo tồn có ưu điểm là có thể giữ lại hình thể tuyến vú một cách tự nhiên cho bệnh nhân, đảm bảo tính thẩm mỹ, đặc biệt đối với những bệnh nhân còn trẻ tuổi, chưa lập gia đình.
Cần tầm soát ung thư vú định kỳ
Theo các bác sĩ, trước đây, hầu hết các bệnh nhân phát hiện UTV ở giai đoạn muộn, hoặc ở phụ nữ từ 40 tuổi trở lên, khi các triệu chứng lâm sàng đã rõ ràng, khiến tiên lượng bệnh kém. Việc sàng lọc UTV phát hiện những u nhỏ, tổn thương chưa sờ thấy được bằng tay giúp tăng cơ hội điều trị bảo tồn cũng như giảm tỷ lệ tử vong do ung thư vú.
Các chuyên gia khẳng định, UTV nếu được phát hiện ở giai đoạn sớm có thể chữa khỏi hoàn toàn. Chụp Xquang tuyến vú là phương pháp cơ bản nhất trong sàng lọc UTV, đã được chứng minh làm giảm tỷ lệ tử vong do UTV gây ra qua những thử nghiệm lâm sàng có đối chứng.
Chụp Xquang tuyến vú là phương pháp cơ bản nhất trong sàng lọc UTV.
Chụp Xquang tuyến vú (Mammography) là kỹ thuật sử dụng chùm tia X cường độ thấp để ghi hình nhu mô tuyến vú. Phương pháp này giúp phát hiện các bất thường, khối u ở giai đoạn sớm (các vi vôi hóa) ngay cả khi bệnh nhân chưa sờ và cảm nhận thấy. Chụp Xquang vú đã được chứng minh có hiệu quả trong phát hiện sớm UTV, đặc biệt là loại ung thư biểu mô ống tuyến vú tại chỗ, nghĩa là chưa xâm lấn. Với giai đoạn này khả năng trị khỏi hoàn toàn là rất cao và trong đa số trường hợp có thể phẫu thuật bảo tồn tuyến vú cho người bệnh. Phương pháp này được khuyến cáo áp dụng ở tất cả phụ nữ trên 40 tuổi và chụp định kỳ hàng năm.
Những thành tựu mới trong chẩn đoán và điều trị ung thư đã giúp cho nhiều bệnh nhân UTV phát hiện sớm có tỷ lệ thời gian sống trên 5 năm tới 85,6% so với tỷ lệ 67,7% trước đây. Vì thế, các chuyên gia nhấn mạnh việc phụ nữ nên tầm soát UTV định kỳ để phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm.
Nếu trong gia đình có người thân từng bị mắc UTV thì những phụ nữ trong gia đình nên đi tầm soát UTV sớm. Hàng tháng, sau khi sạch kinh, các chị em nên tự sờ hai tuyến vú của mình, nếu thấy có bất kỳ dấu hiệu gì bất thường thì cần đến cơ sở y tế chuyên khoa để được thăm khám và điều trị kịp thời.
Tại Việt Nam, tần suất mắc bệnh chuẩn hoá theo tuổi tăng gấp đôi trong vòng 2 thập kỉ gần đây, từ 13,8/100.000 (năm 2000) lên 29,9/100.000 phụ nữ (năm 2010).
Tỷ lệ mắc mới hằng năm trên cả nước lên tới 12.533 ca, chiếm trên 20% tổng số ca ung thư ở nữ giới.