Methylprednisolon (bioprednon) có rất nhiều tên biệt dược, là một trong những thuốc có tác dụng chống viêm, chống dị ứng và ức chế miễn dịch rất tốt được dùng tương tự như các thuốc prednisolon hoặc hydrocortison nhưng tác dụng mạnh hơn gấp nhiều lần. Methylprednisolon được dùng trong bệnh viêm khớp dạng thấp, bệnh lupus ban đỏ hệ thống, một số thể viêm mạch, bệnh hen phế quản, một số bệnh dị ứng nặng, dùng cấp cứu trong các trường hợp sốc phản vệ. Thuốc này cũng được dùng trong điều trị một số bệnh như ung thư vú, ung thư tuyến tiền liệt, hội chứng thận hư nguyên phát...
 |
Một số trường hợp người bệnh mới chỉ có các triệu chứng dị ứng nhẹ nhưng đã sử dụng thuốc nhóm glucocorticoid dạng tiêm như methylprednisolon. Sự lạm dụng nhóm thuốc chống viêm corticoid gây nên nhiều tác hại lâu dài cho người sử dụng đã được nói đến nhiều, hiện nay còn có xu hướng lạm dụng dạng thuốc đắt tiền như solumedrol tiêm.
Cũng như các glucocorticoid khác, methylprednisolon được ví như con dao hai lưỡi vì nếu không cẩn thận nó có nhiều tác dụng có hại không hồi phục gây nguy hiểm cho người dùng thuốc như làm cho người bệnh mắc những bệnh nặng khác như chảy máu đường tiêu hóa, thủng dạ dày; gây ảnh hưởng đến nội tiết và chuyển hóa, gây hội chứng Cushing (béo phù do giữ nước, mặt bệnh nhân tròn như mặt trăng); tăng glucose huyết gây đái tháo đường, hội chứng rậm lông, đục thủy tinh thể, bệnh glocom, bệnh loãng xương, yếu cơ... Vì vậy, các thầy thuốc cần cân nhắc thận trọng mỗi khi kê đơn cho bệnh nhân.
Methylprednisolon cũng có khá nhiều dạng bào chế bao gồm cả thuốc tiêm và thuốc uống. Điều đáng lưu ý là dạng thuốc uống methylprednisolon có nhiều loại hàm lượng và được khuyến cáo nên chọn liều thấp nhất có tác dụng và trong quá trình điều trị phải giảm liều từ từ từng bước một. Hiện nay đang có tình trạng lạm dụng thuốc tiêm methylprednisolon để có tác dụng nhanh trong điều trị. Đây là một xu hướng nên tránh vì methylprednisolon dạng tiêm khá đắt tiền và phần lớn đều là thuốc nhập khẩu. Chỉ nên sử dụng thuốc dạng tiêm khi bệnh nhân cần tác dụng nhanh của thuốc (trong trường hợp cấp cứu chẳng hạn) hoặc người bệnh không uống được.
Đối với các glucocorticoid dạng tiêm, nên lựa chọn thuốc giá rẻ hơn mà có cùng tác dụng để giảm nhẹ gánh nặng tiền thuốc cho bệnh nhân. Nếu bắt buộc phải dùng methylprednisolon dạng tiêm có thể lựa chọn một dẫn chất khác có cùng chỉ định mà giá chỉ bằng 20% thuốc này, đó là mazipredon (biệt dược depersolon) rất phổ biến trong các hộp thuốc cấp cứu ở nhiều cơ sở y tế hiện nay.
DS. Quỳnh Nga