Hỏi: Tôi bị chứng mất ngủ và thường xuyên uống tâm sen để giúp ngủ ngon. Xin bác sĩ cho biết, uống tâm sen liên tục có bị ảnh hưởng gì không?
Hoàng Thị Liên (Nam Định)
Đáp: Tâm sen là mầm của hạt sen, y học cổ truyền còn gọi là liên tâm. Tâm sen có chứa asparagin và các alkaloid như nelumbin, nuciferin, liensinin. Nuciferin có tác dụng kéo dài giấc ngủ, mỗi ngày dùng 1-3g dạng hãm nước sôi như trà, nelumbin có tác dụng trấn tĩnh, làm bình dục tính. Theo các thử nghiệm trên lâm sàng, dịch chiết từ tâm sen còn có tác dụng cường tim và làm hạ huyết áp. Đông y dùng tâm sen chữa sốt và khát nước, di mộng tinh, tim đập nhanh, tăng huyết áp, hồi hộp hoảng hốt mất ngủ, mỗi ngày dùng 1-3g.
Tâm sen có vị đắng, tính lạnh nên những người thực nhiệt uống vào thì hạ hỏa, trong người sảng khoái, ngủ được. Ngược lại, trường hợp người hư nhiệt uống vào cũng ngủ được nhưng về lâu dài sẽ bị mệt mỏi, mất trí nhớ, tim đập thất thường. Nếu sử dụng tâm sen lâu dài có thể ảnh hưởng đến chức năng sinh lý là làm giảm ham muốn tình dục. Do hàm lượng alkaloid cao nên tâm sen cho tác động dược lực mạnh và ảnh hưởng trên tim, do đó cần chú ý liều dùng và không nên dùng lâu dài.
Y học cổ truyền cũng như dân gian có những món ăn bài thuốc chữa mất ngủ rất đơn giản, không độc, dễ làm như ăn canh bí đỏ khoai lang, chè hạt sen long nhãn, lá vông nem hoặc lá dâu tằm non xào với trứng, nước sắc dây nhãn lồng, mắc cỡ cũng giúp giảm các chứng mất ngủ, tim hồi hộp, suy nhược thần kinh, lo âu, căng thẳng do lao tâm lao lực làm việc quá sức, suy nhược cơ thể.
Tác dụng của các vị thuốc trên là có thực xong muốn sử dụng có hiệu quả và đúng bệnh cần có chỉ định của các nhà chuyên môn.
Bên cạnh đó, nên áp dụng các liệu pháp hỗ trợ phòng chứng khó ngủ như không sử dụng các đồ uống có chất kích thích như trà, cà phê…, không nên ăn quá no, không uống bất kỳ loại thuốc kích thích nào trước khi đi ngủ, nên tập vài động tác dưỡng sinh nhẹ nhàng như tập thở và thư giãn trước khi đi ngủ, tạo tinh thần thoải mái, tránh stress. Nếu làm hết cách vẫn không ngủ được thì cần đi khám chuyên khoa để được điều trị đúng căn nguyên.
Dược sĩ Lê Kim Phụng