Nam thanh niên 19 tuổi phải thở máy, suy thận sau khi hút thuốc lá điện tử
Trung tâm Chống độc (Bệnh viện Bạch Mai) đang điều trị nam bệnh nhân H.N.H (19 tuổi, quê Ninh Bình) nhập viện do ngộ độc thuốc lá điện tử.
Bệnh nhân được chuyển từ tuyến dưới đến Trung tâm Chống độc trong tình trạng phải gây mê an thần để thở máy.
Sau 3 ngày cấp cứu, hiện bệnh nhân đã tỉnh táo và giao tiếp được nhưng chức năng thận bị tổn thương nặng, bệnh nhân còn gặp các vấn đề về sức khỏe tâm thần như lo âu, stress đều ở mức cao, trí nhớ suy giảm.
Bệnh nhân cho biết, cuối tuần vừa qua, khi đến nhà bạn chơi, thấy bạn bè đều sử dụng vape (thuốc lá điện tử), nam thanh niên đã thử lại. Chỉ sau vài hơi, bệnh nhân bất ngờ ngã quỵ và co giật. Khi vào viện, người này trong tình trạng hôn mê và suy thận cấp.
H. cho biết trước đây từng chấn thương sọ não vùng trán do tai nạn giao thông nhưng chưa bao giờ có cơn co giật. BS Nguyên đánh giá việc sử dụng thuốc lá điện tử lần này đã kích thích não mạnh, gây co giật nặng. Bệnh nhân H. được đánh giá có chỉ số trầm cảm mức độ vừa nhưng lo âu rất nặng, trí nhớ yếu. Hiện chưa xác định được loại chất độc cụ thể do bệnh nhân không mang theo thiết bị đã sử dụng để xét nghiệm. H. đang đối mặt nguy cơ chức năng thận suy giảm.
Theo dõi những ca cấp cứu vì sử dụng thuốc lá điện tử thời gian gần đây, TS.BS Nguyễn Trung Nguyên cho biết, "Trước đây đa số bệnh nhân ngộ độc thuốc lá điện tử chỉ tổn thương não. Nhưng gần đây, nhiều trường hợp kèm theo suy thận nặng, tuổi trung bình nhập viện chỉ khoảng 22".
Trước đó, nữ bệnh nhân H.M.Tr (38 tuổi, Bắc Ninh) phải nhập viện do ngã quỵ, bất tỉnh ngay sau khi hút thử thuốc lá điện tử chỉ "một hơi cho biết".
Tại Trung tâm Chống độc, bệnh nhân trong tình trạng thở gấp, kiệt sức, phản ứng chậm, liên tục kêu đau đầu. Xét nghiệm cho thấy bệnh nhân bị nhiễm toan chuyển hóa nặng - dấu hiệu thường gặp trong ngộ độc ma túy tổng hợp hoặc chất kích thích mạnh. Kết quả MRI sọ não cho thấy tổn thương não rõ rệt, nguy hiểm, có thể để lại di chứng lâu dài. Kiểm tra chức năng nhận thức cho thấy bệnh nhân suy giảm trí nhớ trầm trọng, gần như không nhận ra người quen và gần như không thể ghi nhớ thông tin mới.
Xét nghiệm và chẩn đoán hình ảnh cho thấy bệnh nhân bị nhiễm toan chuyển hóa nặng, dấu hiệu thường gặp trong ngộ độc ma túy tổng hợp hoặc chất kích thích mạnh, tổn thương não rõ rệt, suy giảm trí nhớ trầm trọng.
Điều đáng chú ý, test ma túy nhanh trên nước tiểu hoàn toàn âm tính. Theo TS. Nguyên, điều này không bất thường: "Nhiều loại tinh dầu thuốc lá điện tử chứa các nhóm ma túy mới như synthetic cannabinoid, chất kích thích họ amphetamine, cathinone… mà xét nghiệm thường quy không phát hiện được".
Nhiều trường hợp ngộ độc thuốc lá điện tử, ra viện tỉnh táo nhưng vẫn tiếp tục gặp tình trạng giảm trí nhớ, rối loạn hành vi
Theo TS.BS Nguyễn Trung Nguyên, Trung tâm Chống độc cho biết đã tiếp nhận nhiều trường hợp ngộ độc thuốc lá điện tử, trong đó không ít bệnh nhân khi ra viện tỉnh táo nhưng sau đó vẫn tiếp tục gặp tình trạng giảm trí nhớ, giảm tập trung, rối loạn hành vi. Tuy nhiên, nhiều người không quay lại bệnh viện nên số liệu tổn thương kéo dài khó thống kê đầy đủ.
TS Nguyên cho hay, hiện không có thuốc giải độc đặc hiệu cho các loại hóa chất tổng hợp đang bị trộn vào thuốc lá điện tử. Các bệnh nhân được điều trị hỗ trợ hô hấp, tuần hoàn, giải độc không đặc hiệu, điều chỉnh rối loạn chuyển hóa và theo dõi sát tổn thương thần kinh. Tổn thương não và suy giảm nhận thức có thể kéo dài dai dẳng hoặc vĩnh viễn.
Thuốc lá điện tử, kể cả thuốc lá nung nóng là môi trường chứa chấp chính của các loại ma túy tổng hợp thế hệ mới hiện nay. Đây là các loại ma túy phức tạp nhất, độc tính và khả năng gây nghiện mạnh, thay đổi liên tục và khó phát hiện nhất.
Xu hướng gia tăng tỷ lệ người trẻ sử dụng thuốc lá điện tử tại Việt Nam.
TS Nguyên lo ngại, Việt Nam có thể phải đối mặt với một thế hệ trẻ bị suy giảm trí nhớ, rối loạn hành vi và ảnh hưởng sức khỏe tâm thần nếu thuốc lá điện tử không bị cấm tuyệt đối trong thời gian tới. Những tổn thương não này không thể phục hồi hoàn toàn, nếu không cấm tuyệt đối, sẽ đối mặt với một "thế hệ tổn thương não".
"Cần cấm hoàn toàn thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng. Nếu chần chừ, các sản phẩm này sẽ lan rộng trong giới trẻ, khiến tỷ lệ nghiện tăng mạnh, kéo theo hệ lụy nặng nề về sức khỏe, tâm thần, hành vi"- TS.BS Nguyễn Trung Nguyên nhấn mạnh.
Theo TS Nguyên, phần lớn thuốc lá điện tử hiện được mua bán qua mạng hoặc từ các cửa hàng tạp hóa nhỏ. Nếu không ngăn chặn từ bây giờ, những lỗ hổng này sẽ khiến mọi nỗ lực trở nên vô nghĩa. Đây là thời điểm mang tính bước ngoặt; nếu không hành động ngay bây giờ, sẽ quá muộn khi thuốc lá điện tử đã trở thành thói quen xã hội, ăn sâu vào giới trẻ và gây nghiện trên diện rộng.
