Tình trạng hút thuốc lá thụ động rất đáng lo ngại 53,5% người không hút thuốc bị phơi nhiễm với khói thuốc lá tại gia đình. Thế nhưng nhiều người chưa hiểu rõ về tác hại của việc hút thuốc lá thụ động so với hút thuốc lá trực tiếp.
Theo Tổ chức Y tế thế giới khói thuốc lá tỏa ra đầu điếu đang cháy chứa chất độc gấp 21 lần so với khói thuốc do người hút phả ra. Trong khói thuốc lá chứa những chất gây ung thư mạnh nhất.
BS Trần Tấn Phước, khoa Nội C, BV Phổi Đồng Tháp cho biết, khi một người hút thuốc sẽ sản sinh ra môi trường 3 dòng khói, thứ nhất là dòng khói chính từ điếu thuốc lá mà người hút thuốc lá hít trực tiếp vào trong cơ thể, dòng khói thứ 2 là dòng khói phụ là dòng khói bóc lên từ một điếu thuốc đang cháy và thứ 3 là dòng khói môi trường. Dòng khói này được hiểu là sự kết hợp giữa dòng khói từ người hút thuốc hít vào rồi thở ra kết hợp với dòng khói phụ lan vào trong không khí. Dòng khói môi trường này này được người khác hít vào thì là đang hút thuốc lá thụ động. Điều đáng nói là người hút thuốc lá thụ động hít phải lượng chất độc hại cao gấp 21 lần so với người hút thuốc lá trực tiếp. Đặc biệt là hút thuốc lá thụ động trong không gian kín như trong phòng họp hay trong nhà hay trong xe thì độc chất này nó sẽ lưu trữ trong một thời gian dài và những người trong không gian đó sẽ phải hít phải.
Người hút thuốc lá thụ động phải hít lượng chất độc gấp 21 lần so với người hút thuốc lá trực tiếp.
Tại Việt Nam năm 2023 theo thống kê có khoảng 45,6% người dân hút thuốc lá thụ động trong gia đình điều này cho thấy thói quen hút thuốc lá trong nhà rất cao.
Khói thuốc lá là nguyên nhân chính gây bệnh không lây nhiễm tại Việt Nam
Trong khói thuốc lá ngoài nicotin là thuốc gây nghiện còn có hơn 7000 hợp chất khác gây hại đến cơ thể con người như tim mạch, mạch máu gây ra xơ vữa động mạch là yếu tố thúc đẩy của bệnh nhồi máu cơ tim suy tim. Đối với hệ hô hấp thì khói Thuốc lá làm tổn thương các hệ lọc máu khiến cho các việc ho khạc tống những dị vật hay vi khuẩn ra ngoài gặp nhiều khó khăn khiến người hút thuốc lá dễ bị viêm phổi hoặc bị COPD.
Thuốc lá còn gây ra căn bệnh ung thư phổi, ung thư vòm họng, ung thư dạ dày, đại tràng.
Với thuốc lá điện tử thì ngoài nicotin còn có những hợp chất khác như chất tạo mùi thơm và các hợp chất này gây hại không kém thuốc lá truyền thống.
Những người thường xuyên hít phải khỏi thuốc lá như người ở cùng nhà, cùng phòng với người hút thuốc tương đương với hút 5 điếu thuốc/ngày. Do đó, người hút thuốc lá âm thầm mắc các bệnh. Không có ngưỡng an toàn khi hít phải khói thuốc lá.
Đối với người lớn tuổi, phụ nữ mang thai và trẻ em thì cả ba đối tượng này đều có một đặc điểm chung là sức đề kháng yếu. Với người cao tuổi khi hít phải khói thuốc lá thụ động sẽ làm khởi phát bệnh COPD nếu đã sẵn bệnh, hoặc hen phế quản bệnh tim mạch, nhồi máu cơ tim. Với phụ nữ mang thai thì khói thuốc lá làm chậm sự phát triển của thai nhi giảm vòng máu tử cung nuôi thai nhi tăng khả năng gây dị tật bào thai gây sinh non, thậm chí sảy thai.
Còn với trẻ em khi hít phải khói thuốc lá thụ động làm tăng khả năng chậm phát triển trí tuệ tinh thần, gây ra các bệnh về hô hấp như viêm phổi, hen phế quản , viêm tai giữa, viêm họng, viêm amidan.
Để phòng tránh việc hút thuốc lá thụ động chúng ta cần:
Nâng cao ý thức cộng đồng. Tuyên truyền để người dân hiểu tác hại của thuốc lá và hút thuốc lá thụ động.
Xây dựng môi trường không gian không khói thuốc ở nơi cộng cộng, trong phòng không có khói thuốc.
Thực thi pháp luật nghiêm minh trong việc áp dụng Luật phòng chống tác hại của thuốc lá. Ngoài ra, khuyến khích người dân cai nghiện thuốc lá.
Bảo vệ nhóm dễ bị tổn thương như người cao tuổi, trẻ em, phụ nữ mang thai.