Túi thừa là một cấu trúc bóng phình nhô ra ở bất cứ vị trí nào trên đường tiêu hóa nhưng hay gặp ở manh tràng và đại tràng. Túi thừa phát triển mạnh khi niêm mạc (lớp lót trong thành) của ống tiêu hóa bị yếu đi và tạo thành một hoặc nhiều cấu trúc dạng túi ở dưới lớp cơ của thành ruột.
Manh tràng là vị trí tiếp giáp giữa đại tràng và hồi tràng (ruột non). Manh tràng cũng được xem là đoạn ruột bắt đầu của ruột già. Viêm túi thừa manh tràng xảy ra khi một hoặc nhiều túi thừa của ống tiêu hóa bị viêm, nhiễm khuẩn.
Túi thừa rất phổ biến và xảy ra ở 10% người trên 40 tuổi và 50% người trên 60 tuổi, và nếu ở tuổi 80, tỷ lệ này lên tới 65%. Theo một số tài liệu y khoa, bất cứ đoạn ruột nào cũng có thể phát triển túi thừa, trong đó nguy cơ phát triển thành viêm túi thừa manh tràng chiếm khoảng 10-15%.
Nguyên nhân do đâu?
Nguyên nhân chính xác làm cho túi thừa bị viêm, nhiễm khuẩn vẫn chưa được hiểu rõ. Một số giả thuyết cho rằng áp lực tăng trong đại tràng có thể làm suy yếu thành của túi thừa, dẫn đến nhiễm trùng. Một số giả thuyết khác lại cho rằng các lỗ hẹp của túi thừa là nơi phân ứ đọng lại, có thể dẫn đến nhiễm trùng hoặc tình trạng tắc nghẽn miệng túi có thể làm giảm lượng máu nuôi, dẫn đến tình trạng viêm.
Tuy nhiên, có một số yếu tố nguy cơ, cụ thể như: Trên 40 tuổi khả năng bị viêm túi thừa tăng lên, có thể do sự suy giảm mức độ vững chắc và độ đàn hồi thành ruột đóng góp vào tình trạng viêm túi thừa.
Ăn ít chất xơ: Bệnh viêm túi thừa phổ biến ở các nước phát triển, chẳng hạn như Mỹ, nơi mà chế độ ăn uống giàu carbohydrate tinh chế và ít chất xơ.
Vận động thể lực: Ít vận động thể lực có liên quan đến nguy cơ hình thành túi thừa. Những lý do dẫn đến tình trạng này vẫn chưa được hiểu rõ.
Béo phì, hút thuốc lá làm tăng nguy cơ viêm túi thừa và chảy máu túi thừa.
Viêm túi thừa manh tràng xảy ra khi một hoặc nhiều túi thừa của ống tiêu hóa bị nhiễm khuẩn.
Dấu hiệu nhận biết
Triệu chứng của viêm túi thừa manh tràng có thể từ nhẹ đến nặng, xuất hiện đột ngột hoặc từ từ trong vài ngày. Các triệu chứng này rất dễ bị nhầm lẫn với bệnh viêm ruột thừa nên rất khó để chẩn đoán chính xác. Dựa vào mức độ viêm, tiến triển của bệnh mà có một số biểu hiện đặc trưng như sau:
Triệu chứng giai đoạn sớm: Đau âm ỉ vùng hố chậu phải, buồn nôn, nôn, sốt nhẹ, đầy hơi, chán ăn, rối loạn tiêu hóa, táo bón hoặc tiêu chảy, có thể có biểu hiện xuất huyết tiêu hóa, phân có máu...
Triệu chứng giai đoạn muộn: Đau bụng dữ dội ở vùng hố chậu phải, có phản ứng phúc mạc, sốt cao trên 39oC, Có dấu hiệu nhiễm trùng khác: khô môi, lưỡi bẩn, người mệt mỏi, nhợt nhạt...
Các biến chứng
Viêm phúc mạc có thể xảy ra khi túi thừa bị viêm nhiễm nặng hoặc bị thủng, làm cho dịch tiêu hóa hay phân trong ruột rơi vào khoang bụng. Viêm phúc mạc là một cấp cứu ngoại khoa và đòi hỏi phải nhập viện ngay lập tức. Chảy máu túi thừa. Tắc nghẽn trong ruột già hoặc ruột non do sẹo. Áp-xe xảy ra khi tích tụ mủ trong túi.
Rò các cơ quan lân cận hoặc có đường nối bất thường giữa các phần khác nhau của ruột, giữa ruột và bàng quang hoặc âm đạo, hoặc giữa ruột và thành bụng.
Lời khuyên của thầy thuốc
Để ngăn ngừa bệnh viêm túi thừa, người bệnh cần ăn nhiều chất xơ: khoai lang, cà rốt, cam, táo, các loại hạt đậu, bơ... Chất xơ có tác dụng quan trọng trong việc tăng nhu động của ruột, giảm sự hình thành túi thừa viêm đại tràng. Bổ sung chất xơ đúng cách cũng giảm sự phát triển túi thừa.
Uống nhiều nước, cung cấp đủ 1,5-2 lít nước mỗi ngày có tác dụng làm mềm phân trong ruột già, giảm hiện tượng táo bón cũng như co thắt đại tràng. Tập thể dục đều đặn vì vận động hợp lý rất tốt cho hệ tiêu hóa, ngăn ngừa viêm và nhiễm trùng túi thừa, giảm áp lực ruột già, hạn chế tối đa các bệnh về đường ruột.
Ngoài ra, khi thấy hệ tiêu hóa có biểu hiện bất thường, nên đến các cơ sở y tế để được chẩn đoán chính xác và có hướng điều trị kịp thời.