Có 2 loại virut Herpes: virut Herpes simplex type 1 (HSV-1) và virut Herpes simplex type 2 (HSV-2). Những virut này có thể dẫn đến mụn rộp ở miệng hoặc bộ phận sinh dục, tùy thuộc vào nơi virut xâm nhập cơ thể.
Theo khảo sát của WHO, ước tính trên thế giới có khoảng 3,7 tỷ người dưới 50 tuổi (67%) bị nhiễm HSV-1 và khoảng 417 triệu người ở độ tuổi 15-49 (11%) bị nhiễm HSV-2. Bất cứ ai cũng có thể bị nhiễm virus Herpes simplex. Tuy nhiên, bạn có thể kiểm soát bệnh này bằng cách hiểu cơ chế lây bệnh và giảm thiểu các yếu tố nguy cơ.
Dấu hiệu của bệnh có thể không rõ ràng
Ở giai đoạn mới phát, các triệu chứng của HSV - 1 bao gồm mụn nước gây đau hoặc lở loét xuất hiện trong hoặc xung quanh miệng. Các vết loét trên môi còn được gọi là “vết loét lạnh”. Bệnh nhân sẽ cảm thấy xung quanh miệng có những cảm giác ngứa ran, nóng rát khó chịu trước khi xuất hiện những vết lở. Sau đó, mụn nước dập vỡ để lại vết trợt, thậm chí hình thành nên những vết loét sâu gây mất thẩm mỹ, một số trường hợp đóng vảy tiết hoặc rỉ dịch.
Bệnh diễn ra từ 3 - 4 ngày rồi hết dần trong vài ngày tiếp theo và có thể tái phát theo từng đợt. Tuy nhiên, hầu hết người mắc bệnh không có triệu chứng rõ ràng như vậy, đôi khi chỉ thấy đám da màu đỏ, vết trợt da, nứt da,... thậm chí không có triệu chứng gì nhưng virut vẫn bài xuất ra và lây nhiễm cho người khác khi tiếp xúc.
Tương tự như HSV - 1, bệnh do HSV - 2 thường không có dấu hiệu điển hình hoặc dấu hiệu nhẹ không nhận biết được. Phần đông người bệnh đều không biết bản thân mắc bệnh. Triệu chứng thường thấy nhất ở những bệnh nhân mắc bệnh HSV-2 đó là xuất hiện các vết lở loét ngay tại bộ phận sinh dục, hậu môn. Bên cạnh vết loét, các triệu chứng của bệnh nhiễm trùng Herpes sinh dục có thể bao gồm sốt, đau nhức cơ thể và sưng các hạch bạch huyết.
Hôn trẻ cũng có thể làm trẻ lây bệnh mụn rộp nếu người lớn mắc bệnh này.
Herpes lây lan như thế nào?
HSV-1 lây truyền bằng tiếp xúc trực tiếp với virut qua nước bọt hoặc qua tiếp xúc với tổn thương. HSV-1 cũng có thể dẫn đến mụn rộp sinh dục, nhưng đa phần các trường hợp mắc bệnh Herpes sinh dục do HSV-2 gây ra. Đa số các ca lây truyền HSV-2 là qua quan hệ tình dục. Có thể điểm những cách chính lây lan virut Herpes bao gồm: Quan hệ tình dục qua đường âm đạo hoặc hậu môn; Quan hệ tình dục bằng miệng (oral sex); Hôn.
Trên lý thuyết thì bất kỳ vật thể nào tiếp xúc với nước bọt của người bị Herpes đều có thể truyền virut cho người chạm vào chúng sau đó. Tuy nhiên, theo Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh (CDC), khả năng nhiễm Herpes thấp trong các trường hợp sau: Tiếp xúc trong nhà vệ sinh; Chăn ga gối đệm; Bể bơi; Đồ vật trong gia đình như dao kéo, xà phòng và khăn tắm.
Làm thế nào để ngăn ngừa?
Các mụn nước và vết loét lạnh xuất hiện trong đợt bùng phát Herpes rất dễ lây lan. Vì thế nên tránh các tiếp xúc trong khi bùng phát bệnh. Trong giai đoạn này, người bệnh sẽ có các triệu chứng đáng chú ý, và nên tránh làm những điều sau đây: Hôn, hoặc bất kỳ tiếp xúc bằng miệng nào khác; Quan hệ tình dục bằng miệng (oral sex); Chia sẻ đồ ăn, thức uống, dụng cụ đã tiếp xúc với nước bọt. Quan hệ tình dục qua đường âm đạo hoặc hậu môn, nếu có các triệu chứng Herpes quanh bộ phận sinh dục.
Sử dụng bao cao su đúng cách trong tất cả các hoạt động tình dục có thể giúp giảm nguy cơ truyền Herpes. Tuy nhiên, bao cao su không loại trừ hoàn toàn khả năng truyền Herpes, vì chúng không bảo vệ toàn bộ khu vực xung quanh bộ phận sinh dục.
Phụ nữ mang thai bị Herpes nên được bác sĩ tư vấn về khả năng truyền Herpes cho em bé. Nếu có bất kỳ triệu chứng nào của mụn rộp sinh dục tại thời điểm sinh nở, bác sĩ có thể đề nghị sinh mổ.
Tóm lại, bạn đã biết những người bị Herpes (mụn rộp) có thể truyền virut qua tiếp xúc da kề da hoặc nước bọt. Do đó, hãy nhớ kỹ, bạn rất có thể bị nhiễm Herpes từ một nụ hôn với ai đó! Hoặc làm lây bệnh Herpes cho ai đó nếu bạn bị bệnh này!