Mới đây, Hội Điện ảnh Việt Nam đã tổ chức buổi trình chiếu 3 phim tài liệu ngắn tại Hà Nội có đề tài về người phụ nữ của các đạo diễn trẻ, gồm Mẹ con Hà (đạo diễn Thu Lê), Sao Bình không lấy chồng? (Phạm Minh Hà) và Con đường đi học (Hà Lệ Diễm). Xem những thước phim, lắng nghe những chia sẻ của người làm phim và nhân vật khi buổi chiếu kết thúc, khán giả có nhiều hơn sự thương cảm cho phái nữ...
Cả 3 tác phẩm điện ảnh trên đều được thực hiện bởi các đạo diễn nữ Việt Nam tuổi đời còn rất trẻ. Xem các tác phẩm điện ảnh này, khán giả thấy rõ sự phản ánh mọi góc cạnh, mảng “tối” của đời sống, sự dấn thân của các bạn trẻ để có những cảnh quay chân thực, táo bạo về thân phận người phụ nữ ở mọi lứa tuổi nhằm phản ánh một số vấn đề nhức nhối, nổi cộm mà người phụ nữ phải đối mặt trong xã hội Việt Nam hiện đại, đó là bạo hành gia đình, bình đẳng giới, quyền phụ nữ...
Chị Bình (thứ 2 từ trái qua) trong phim Sao Bình không lấy chồng giao lưu với khán giả trong dịp trình chiếu vừa qua tại Hà Nội.
Đầu tiên phải nhắn đến phim Mẹ con Hà của đạo diễn trẻ Thu Lê (sinh năm 1997). Phim khắc họa em nhỏ - nhân vật Hà 14 tuổi nhưng không được đến trường dẫu nhiều ước mơ và dự định còn dang dở bởi cuộc sống gia đình em đang ở không lành lặn, vẹn nguyên. Cay đắng, tủi nhục sống cùng người bố hờ suốt ngày chỉ mắng nhiếc, chửi rủa và đánh đập, em dường như chai sạn trong tâm hồn. Bốn năm ở tạm bợ, gia đình Hà đã chuyển 42 lần nhà trọ, nay đây mai đó, bấp bênh. Người mẹ đứng giữa những sự dằn vặt, yêu người dượng nhưng cũng thương con và mỗi khi chứng kiến cảnh Hà bị người đàn ông kia hành hạ, chị lại bất lực và trút bỏ nỗi đau bằng những lời lẽ thô tục, xót xa với Hà. Người xem bỗng giật mình, buồn, phẫn nộ với những hành vi bạo lực thô bạo của người tình mẹ Hà và thương cảm, xót xa cho số phận không may mắn của Hà.
Tới phim Sao Bình không lấy chồng của Phạm Minh Hà thì lại là một câu chuyện khác, nhưng vẫn khắc họa chân dung người phụ nữ hiện đại tên Bình. Nhân vật Bình thích đi du lịch, thích sống một mình không cần lấy chồng, thích tự do làm những gì mình muốn. Một cảnh ấn tượng trong bộ phim này, đó là Bình đi xe máy trên đường một mình giữa phố đông người, lướt qua nhiều cặp đôi uyên ương đang hạnh phúc chụp ảnh cưới, thế nhưng nét mặt, ánh mắt Bình vẫn đầy vẻ lạc quan, yêu đời, mạnh mẽ của một cô gái độc thân. Trong phim, Bình đi đâu cũng được hỏi thăm “Bao giờ lấy chồng?”, “Bao giờ cho cô ăn cỗ?”, “Lấy chồng đi chứ ế rồi đấy!”,... Bình vẫn vui vẻ, cởi mở đáp lại bằng những câu nói hóm hỉnh, trẻ trung, đáng yêu nhưng ẩn chứa sự cương quyết trong quan niệm, nhất là khi trò chuyện với bố mẹ mình về chuyện lập gia đình.
Tại buổi công chiếu phim, khán giả được giao lưu, trò chuyện với nhân vật Bình trong phim. Chị Bình chia sẻ, mọi thứ đều vô thường, không có gì là tồn tại mãi mãi cả. Khi mình đủ chín chắn chứng minh rằng cuộc sống của mình ổn thì bố mẹ dần dần sẽ hiểu và thông cảm hơn. “Hy vọng vào một thế hệ có sự thay đổi trong cách suy nghĩ về lựa chọn hạnh phúc cho mình” - chị Bình cho biết.
Bộ phim cuối cùng trong buổi trình chiếu vừa qua của Hội Điện ảnh là Con đường trường học - phim từng đoạt giải “Cánh diều Bạc” năm 2013 của đạo diễn Hà Lệ Diễm. Bộ phim đã khắc họa hình ảnh người phụ nữ - nhân vật Đặng Thị Ngoan, 28 tuổi, nhiễm HIV. Hàng ngày, chị Ngoan vẫn vượt hơn 10 cây số, lội suối để đưa con đến trường học, cuộc sống gặp muôn vàn khó khăn, kinh tế thiếu thốn, mang trong mình căn bệnh thế kỷ, cái chết luôn rình rập nhưng chị vẫn ăm ắp niềm tin và tràn đầy nghị lực để vượt qua sự khổ ải cuộc đời. Dù ốm yếu và mang trong mình bệnh tật nhưng chị Ngoan có thể mang trên lưng những bó củi nặng, thức khuya dậy sớm làm lụng gom góp tiền cho con đi học. Và dù con chị sống trong hoàn cảnh khốn khó nhưng vẫn hồn nhiên, ham học và đặc biệt được sống trong tình yêu thương lớn lao của người mẹ.
Trong phần giao lưu với khán giả, đạo diễn của Mẹ con Hà cho biết, mẹ của Hà trong phim dù biết rất rõ và nhận thức được hành động thô bạo của người tình nhưng chị không dám bỏ vì tình yêu bởi hai người đã sống với nhau 11 năm, dường như đó là bản năng khát khao được yêu thương, sự chịu đựng, muốn giữ tình yêu ở lại nên bé Hà mới khổ. Sau khi bộ phim được ra mắt lần đầu năm 2015, tình hình cuộc sống của Hà đã được cải thiện rất nhiều nhờ sự quan tâm, chia sẻ của cộng đồng. Bên cạnh đó, người tình của mẹ Hà đã bớt hung hãn, đánh đập Hà hơn. Đạo diễn Thu Lê chia sẻ: “Trong cuộc sống gia đình, nếu chúng ta gặp tình huống bạo lực thì nên kết nối với các tổ chức để họ cung cấp các dịch vụ giúp thay đổi cuộc sống của những con người đang gặp những đớn đau, bất hạnh”.
Ở khía cạnh về quan niệm sống của phụ nữ hiện đại, nhận vật Bình trong Sao Bình không lấy chồng cho khán giả biết, quan điểm của chị là phải thoát ra khỏi sự ràng buộc, định kiến của xã hội, đề cao cái tôi cá nhân. Điều đó có nghĩa hãy sống là chính mình, không thể sống theo định nghĩa hạnh phúc, sự áp đặt của người khác. Chị Bình gửi gắm: “Hãy nói không với phân biệt đối xử, hãy bình đẳng giới”.