Và đó cũng là những chủ đề tạo cảm hứng xuyên suốt của các nhạc sĩ sáng tác ca khúc về ngành y Việt Nam.
Cùng với những ngành nghề khác, trong nền âm nhạc Việt Nam có những ca khúc nói về các thầy thuốc đầy cảm xúc trân trọng, yêu thương, nói về tình yêu nghề có tính lan tỏa trong công chúng, để càng thêm yêu quý nghề y và các thầy thuốc Việt Nam.
400 ca khúc về ngành y…
Có lẽ thấy một sự khiếm khuyết và cũng là để cho mọi người có sự quan tâm, chia sẻ nhiều hơn với ngành y, nhân dịp kỷ niệm 54 năm và để chuẩn bị cho Lễ kỷ niệm 55 năm Ngày Thầy thuốc Việt Nam, đầu năm 2008 báo Sức khỏe&Đời sống, Cơ quan ngôn luận của Bộ Y tế đã phát động cuộc thi sáng tác những ca khúc về ngành y mang tên Giai điệu yêu thương. Như một phong trào được khuyến khích trong giới nhạc sĩ (NS) chuyên nghiệp và cả những người yêu âm nhạc trong ngành y, đã có 400 ca khúc về ngành y được sáng tác và gửi tới Ban tổ chức, để sau đó có 36 ca khúc xuất sắc, được làm thành bộ đôi album gồm 2CD nhạc phát hành trong toàn quốc và đã có rất nhiều ca khúc về ngành y lan tỏa không chỉ trong ngành mà còn ra công chúng như những ca khúc được yêu thích.
Các ca khúc viết về ngành y là nguồn động viên lớn cho các y bác sĩ.
Có thể kể tên một số ca khúc đoạt giải: Bác sĩ ơi - nụ cười - NS Nguyễn Cường, Giữa đêm khuya lặng lẽ - NS Tân Huyền, Những con đường rộng mở về cuộc sống - NS Đỗ Bảo, Áo trắng diệu kỳ - NS Duy Thái, Ở bệnh viện chúng tôi - NS Hồng Đăng, Khúc tráng ca Đặng Thùy Trâm - NS Nguyễn Tuấn và BS. Triệu Triều Dương, Dạ khúc trắng - NS Nguyễn Thụy Kha & nhà thơ Trần Sĩ Tuấn, Lặng lẽ ân tình - NS Trần Tiến...
Nghe qua các ca khúc, phần lớn là giai điệu tươi vui, thậm chí có ca khúc như hành khúc, một số ca khúc mang âm hưởng tình ca nghe tha thiết chân thành. Nhưng chủ đạo là cảm xúc chân thực, những rung động sâu sắc, từ những kỷ niệm về ngành y, về những thiên thần áo trắng, những lương y như từ mẫu..., người nghe cảm thấy được hòa mình trong những giai điệu ngọt ngào, chân thành mà xúc động. Và nhìn vào các tác giả, nhận ra những NS tên tuổi như Nguyễn Cường, Trần Tiến, Tân Huyền, Đỗ Bảo, Hồng Đăng... Thú vị nhất có cả nhà báo - nhà thơ, y tá, bác sĩ…
Những lời ca mang tinh thần lời thề Hyppocrate
Những ca khúc về ngành y gần như nhất quán về lời thề Hyppocrate, thấm đẫm tình thần cống hiến và yêu thương. Qua ca từ, có thể thấy những thầy thuốc Việt Nam không chỉ yêu nghề bằng trái tim, mà còn bằng ý chí nghị lực vượt khó, không ngại gian khổ hy sinh, không ngại quên mình để chăm lo sức khỏe nhân dân.
Điểm qua vài ca khúc được ngành y xem như “tâm ca” và đã lan tỏa trong cộng đồng, có thể thấy tinh thần đó.
“Cuộc đời lương y trong sáng tình yêu thương/ Màu áo trinh nguyên tâm hồn rộng mở/ Trao cả tình thương xóa tan những nỗi đau” - (Hành khúc ngành y, Quang Trung).
“Ta tự hào là thầy thuốc Việt Nam/ Chăm sóc bệnh nhân ân cần khuya sớm/ Vượt hiểm nguy xua màn đêm bất hạnh/ Ta là người chăm sức sống sinh linh…” (Tự hào thầy thuốc Việt Nam, Trường Dương).
Tấm lòng chiến sĩ áo trắng, chan chứa tình thương, xoa dịu những đau buồn/ Màu áo ấy đến với niềm tin xua bóng đêm dài, cho cuộc đời tươi vui...”- Người chiến sĩ áo trắng - Tuyết Nhung...
“Áo choàng trắng đã bao đêm thức trắng/ Cùng khối óc, con tim chan chứa tình người/ Chia sẻ nỗi đau, suốt đời tận tụy/ Như mẹ hiền sâu nặng tình thương” (Tấm lòng người thầy thuốc, Thái Hoàng Trung).
Cần lắm những ca khúc ngành y
Ngành y là ngành liên quan đến sức khỏe và sinh mạng người dân và ở một khía cạnh, là một ngành góp phần tạo ra nguồn nhân lực khỏe mạnh để xây dựng và bảo vệ đất nước. Đặc biệt, ngành y là ngành “tiền tuyến” mỗi khi có bệnh dịch, các y bác sĩ và nhân viên y tế không quản ngại nguy hiểm tính mạng, xông vào tâm dịch để cứu chữa và tiêu trừ, phòng chống cho cộng đồng, họ chẳng khác nào những chiến binh quả cảm. Trong 20 năm trở lại đây, ngành y Việt Nam đã đương đầu và chiến thắng nhiều bệnh dịch nguy hiểm có tính toàn cầu, đặc biệt là cuộc chiến với dịch COVID-19 trong hơn 1 năm nay, ngành y Việt Nam đã tạo nên những kỳ tích được cả thế giới công nhận và tôn vinh.
Nhưng có thể do đặc thù ngành y, cống hiến không cần báo đáp, mà không chỉ ca khúc, các loại hình nghệ thuật khác như điện ảnh, sân khấu, mỹ thuật, múa… cũng rất hiếm tác phẩm về ngành y. Song xét trên việc dễ dàng thực hiện, dễ dàng lan tỏa, có tính cộng đồng cao thì chính là âm nhạc - ca khúc. Thiết nghĩ, không chỉ là riêng ngành y - đã từng phát động cuộc thi ca khúc về ngành từ năm 2008, thì Bộ Văn hóa Thể thao Du lịch - Hội Âm nhạc Việt Nam và các tỉnh, thành nên quan tâm đến mảng đề tài này để khuyến khích, động viên các NS sáng tác ca khúc về ngành y, tôn vinh ngành.
Làm sao cho các ca khúc ngành y không chỉ là những “tiếng lòng” riêng của ngành y, mà còn là sự chia sẻ cảm thông, lòng biết ơn trân trọng những người thầy thuốc Việt Nam, những “Lương y như từ mẫu”.