Ho chỉ là triệu chứng, không phải là bệnh
Ho là phản xạ bảo vệ cơ thể, giúp tống xuất đờm nhớt hay virut ra khỏi đường thở, vì thế, phần nào giúp ngừa viêm phổi. Do vậy, ho là một triệu chứng tốt cho cơ thể. Nếu phản xạ này mất đi, trẻ rất dễ bị suy hô hấp hay khó thở, rất nguy hiểm. Với trẻ nhỏ hơn 6 tháng tuổi, do ở lứa tuổi này phản xạ ho chưa hoàn chỉnh nên trẻ rất dễ bị viêm phổi hoặc suy hô hấp.
Nguyên nhân gây ho cấp tính thường gặp nhất ở trẻ là những đợt viêm hô hấp cấp tính. Ho trong bệnh lý này lại có thể kéo dài đến 3 tuần, ngay khi đợt nhiễm cấp tính đã hết từ lâu. Nếu tình trạng ho kéo dài trên 3 tuần thì phải đi khám tìm nguyên nhân để biết cách theo dõi và điều trị ho.
Phản xạ ho của cơ thể có thể bị kích thích thêm khi có gió nhiều, khi nhiệt độ thay đổi hoặc khi độ ẩm trong không khí thay đổi nhanh. Tuy nhiên, những yếu tố này chỉ làm tăng tạm thời phản ứng ho và không ảnh hưởng đến bản chất, nguyên nhân gây bệnh cũng như diễn tiến bệnh gây ho.
Sử dụng siro ho cho trẻ phải rất thận trọng vì ho chỉ là triệu chứng, không phải là bệnh.
Không lạm dụng siro ho
Ho đơn thuần chỉ là triệu chứng chứ không phải là một bệnh. Do đó, việc điều trị theo nguyên nhân là vô cùng cần thiết chứ không phải là cắt cơn ho. Trong khi đó, đa số người lớn thường lại quan tâm đến cơn ho và cố gắng thử nhiều loại thuốc siro ho với mong muốn dứt cơn ho cho con.
Hầu hết các siro ho thảo dược không có tác dụng cắt phản xạ ho mà chỉ làm giảm kích thích phản xạ ho. Do đó, khi trẻ uống có thể giảm ho nhưng hoàn toàn không giảm bệnh. Thuốc ho hoàn toàn không diệt được virut hay vi khuẩn, do vậy, siro ho là chỉ là thuốc làm giảm triệu chứng mà không hoàn toàn làm thay đổi được diễn tiến cũng như ngăn ngừa được biến chứng của bệnh.
Ngoài ra, siro ho vẫn có nguy cơ dị ứng và trẻ có khả năng ngộ độc vì một số thuốc có hoạt chất thuộc nhóm thuốc á phiện như dextromethorphan - chất này có khá nhiều trong các loại siro ho trên thị trường tại Việt Nam. Hiện nay, ở một số nước như Mỹ, Úc và Canada, các tổ chức y khoa khuyến cáo không nên dùng thuốc ho cho trẻ nhỏ và chỉ nên sử dụng ở trẻ trên 2 tuổi.
Trong trường hợp mong muốn được sử dụng siro ho để bé ngủ ngon hơn, bố mẹ nên được sự tư vấn của bác sĩ nhi khoa để tìm loại phù hợp với bệnh và được sử dụng đúng cách, đúng liều.
Cách nào giảm cơn ho tạm thời cho trẻ?
Các bậc phụ huynh có thể giảm cơn ho tạm thời cho bé bằng cách:
Đối với trẻ từ 2 tuổi trở lên có thể dùng mật ong để giảm triệu chứng ho. Một số nghiên cứu đã chứng minh mật ong làm giảm triệu chứng ho ban đêm và trong các nghiên cứu này người ta không thấy có biến chứng bị viêm phổi nếu dùng mật ong để giảm ho.
Đối với trẻ nhỏ tuổi hơn, khuyến khích cho trẻ uống đủ nước để giảm ho.
Việc rửa mũi, xịt mũi giúp làm giảm dịch nhầy mũi, phần nào cũng làm giảm triệu chứng ho.
Cần lưu ý, cho bé đi khám ngay khi bé ho kèm theo những dấu hiệu sau: Có dấu hiệu suy hô hấp như thở nhanh, thở co lõm ngực; bé lừ đừ, mệt mỏi, bỏ bú kèm sốt cao; bỏ bú hoặc bú kém; ho, chảy mũi kéo dài trên 3 tuần; trẻ nhỏ dưới 6 tháng tuổi; nếu trẻ có tiếng động bất thường khi thở...