1. Vai trò của kháng sinh trong trị viêm xoang?
Viêm xoang là tình trạng nhiễm trùng lớp niêm mạc lót trong các xoang. Tình trạng viêm này thường gây phù nề, thu hẹp không gian lỗ xoang do dịch ứ đọng trong xoang không thoát ra được.
Để điều trị viêm xoang hiệu quả, điều tối quan trọng là phải dẫn lưu được dịch mủ trong các hốc xoang ra ngoài, sau đó tái tạo, phục hồi chức năng của các lông chuyển tại niêm mạc xoang.
Thuốc kháng sinh có thể giúp loại bỏ nhiễm trùng xoang do vi khuẩn, nhưng sẽ không có tác dụng nếu viêm xoang do dị ứng, virus hoặc các bất thường giải phẫu mũi xoang.
Viêm xoang gây ra nhiều triệu chứng khó chịu và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh.
Khuyến cáo chỉ nên kê đơn thuốc kháng sinh nếu:
- Các triệu chứng nhiễm trùng xoang kéo dài hơn 1 tuần.
- Các triệu chứng diễn biến xấu đi.
- Các triệu chứng viêm xoang nghiêm trọng (sốt cao, nhiễm trùng da hoặc phát ban, đau quanh mắt hoặc mũi).
Bệnh nếu không được điều trị có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm. Nhiễm trùng xoang lan sang các cấu trúc xung quanh, chẳng hạn như não và ổ mắt, thông qua các tĩnh mạch lưỡng cực không có van có thể đe dọa tính mạng người bệnh.
2. Các thuốc kháng sinh điều trị viêm mũi xoang
Trong đa số trường hợp viêm xoang do vi khuẩn, kháng sinh ban đầu thường được lựa chọn là các thuốc kháng sinh nhóm penicillin (amoxicillin hoặc amoxicillin/clavulanate).
Các yếu tố nguy cơ kháng thuốc và/hoặc kém đáp ứng kháng sinh:
- Sống ở những vùng địa lý có tỷ lệ phế cầu không nhạy cảm với penicillin vượt quá 10%.
- Người già trên 65 tuổi.
- Đã nhập viện trong 5 ngày qua.
- Đã dùng kháng sinh trong vòng 30 ngày.
- Suy giảm miễn dịch.
- Có nhiều bệnh đi kèm (ví dụ như bệnh đái tháo đường, bệnh tim mạch, gan hoặc thận mạn tính).
Cần tuân thủ chỉ định khi dùng kháng sinh trị viêm xoang.
Đối với những bệnh nhân bị dị ứng penicillin, việc lựa chọn phác đồ kháng sinh ban đầu tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của dị ứng.
Một số kháng sinh trị viêm xoang được lựa chọn bao gồm:
- Ở những bệnh nhân dị ứng penicillin có thể dung nạp cephalosporin: Cân nhắc sử dụng cephalosporin đường uống thế hệ 3 có hoặc không có clindamycin.
- Doxycycline.
- Fluoroquinolone hô hấp như levofloxacin hoặc moxifloxacin. Tuy nhiên, do các tác dụng không mong muốn nghiêm trọng như viêm gân/đứt gân, đau cơ, khớp, rối loạn tâm thần, kéo dài khoảng QT… FDA khuyến cáo fluoroquinolon cần được dự trữ để sử dụng trên những bệnh nhân không có lựa chọn điều trị khác đối với chỉ định viêm xoang nhiễm khuẩn.
Macrolide (clarithromycin hoặc azithromycin) và trimethoprim-sulfamethoxazole không được khuyến cáo điều trị theo kinh nghiệm, vì tỷ lệ kháng thuốc cao của các chủng phế cầu.
3. Những rủi ro khi lạm dụng kháng sinh trong điều trị viêm xoang
Khi viêm xoang, đặc biệt là viêm xoang mạn tính, nhiều bệnh nhân tự ý dùng kháng sinh dài ngày, liều cao ngay cả khi không nhiễm khuẩn, khiến những vi khuẩn có lợi trong cơ thể bị tiêu diệt, tạo điều kiện cho các vi khuẩn gây bệnh kháng lại với kháng sinh.
Ngoài ra, việc lạm dụng kháng sinh trị viêm xoang không cần thiết còn làm tăng nguy cơ gặp tác dụng phụ của thuốc, dị ứng thuốc…
4. Những lưu ý khi sử dụng kháng sinh trị viêm xoang
- Bệnh nhân không được tự ý mua thuốc kháng sinh trị viêm xoang mà phải tuân thủ theo đúng chỉ dẫn của bác sĩ về loại thuốc, liều dùng, tần suất sử dụng và thời gian sử dụng. Việc uống thuốc tùy tiện có thể gây ra những ảnh hưởng xấu đến sức khỏe, dẫn tới hiện tượng nhờn thuốc, kháng thuốc.
- Thời gian điều trị kháng sinh thường là 5-7 ngày, đối với trường hợp viêm xoang nặng, có biến chứng, thời gian điều trị có thể kéo dài từ 10-14 ngày.
- Một số tác dụng phụ bệnh nhân cần lưu ý khi sử dụng kháng sinh như buồn nôn, nôn, chóng mặt, đau đầu, mất ngủ, tiêu chảy…
Xem thêm video đang được quan tâm:
Viêm xoang: Cảnh báo về biến chứng nguy hiểm | SKĐS
