Khí này nguy hiểm thế nào vì sao nó lại được so sánh với chất xyanua?
Trao đổi với PV Báo Sức khỏe và Đời sống, TS.BS Nguyễn Trung Nguyên – Giám đốc Trung tâm chống độc, BV Bạch Mai cho biết, khí H2S có thể được coi là 1 loại khí độc bị "lãng quên" bởi không được nhiều người để ý đến. Tuy nhiên, đây là 1 loại khí rất độc, có thể so sánh với chất độc xyanua.
Tại y văn của một số nước, ngộ độc khí H2S được miêu tả là "hội chứng búa tạ ở lò mổ". Tức là sẽ khiến người nhiễm độc suy sụp rất nhanh, có thể dẫn đến tử vong ngay lập tức.
2 người bệnh nghi ngộ độc khí H2S nhập viện trong tình trạng nguy kịch. Ảnh BVCC.
H2S là 1 khí dễ gặp ở nhiều nơi, những chất hữu cơ khi phân hủy (xác thực vật, xác động vật…) thường sẽ sinh ra khí này. Ở những không gian khép kín hoặc thiếu không khí (giếng, bể chứa, thùng chứa, hang,…) khi H2S khi được sinh ra thì sẽ tích tụ lại, nếu không may hít phải sẽ dẫn tới ngộ độc.
"Khí H2S có đặc điểm là khi nồng độ thấp, khứu giác con người có thể ngửi thấy như mùi "trứng thối", tuy nhiên khi ở nồng độ cao gây ngộ độc thì sẽ không ngửi thấy mùi gì, bởi khí độc này sẽ gây liệt dây thần kinh khứu giác.
Khí độc H2S xâm nhập vào cơ thể qua đường hô hấp, sau đó sẽ hấp thu rất nhanh. H2S làm ngăn cản chuyển hóa tế bào, khiến tế bào ngừng hoạt động. Tương tự như xyanua, H2S "trói buộc" hô hấp, "bóp nghẹt" các tế bào tức thời, khiến cơ thể ngừng hoạt động. Lúc này bệnh nhân có thể sẽ nhanh chóng bất tỉnh, hôn mê, co giật, sau đó ngừng thở…", TS.BS Nguyễn Trung Nguyên nói.
Cũng theo TS.BS Nguyễn Trung Nguyên, nhiều trường hợp nạn nhân ngộ độc khí H2S tử vong nhanh chóng tại chỗ, hoặc sẽ tử vong trên đường tới bệnh viện. Chỉ có 1 số trường hợp được phát hiện sớm, cấp cứu ban đầu kịp thời, nhanh chóng được đưa đến bệnh viện mới có khả năng được cứu sống.
"Khi phát hiện nạn nhân bị ngộ độc khí H2S, không được vội vàng chạy lại phía nạn nhân, rất có thể sẽ bị trúng độc. Cần bình tĩnh, tỉnh táo, nhanh chóng mở hết các cửa, dùng quạt để thổi bay khí độc…. Trong trường hợp nạn nhân ở những nơi hẻo lánh cần mang mặt nạ chống độc, bình dưỡng khí… rồi mới tiếp cận nạn nhân. Sau đó cấp cứu nạn nhân bằng cách, hô hấp nhân tạo kết hợp với oxy 100%. Nếu không có điều kiện về y tế thì có thể cấp cứu ngừng tuần hoàn cho nạn nhân bằng cách hô hấp nhân tạo bằng miệng và ép tim phổi", TS.BS Nguyễn Trung Nguyên hướng dẫn.
Chuyên gia chống độc cũng cho hay, có thể nhận biết nạn nhân bị ngộ độc khí H2S bằng việc quan sát trang sức kim loại trên người nạn nhân như đồng hồ, nhẫn, dây lưng… (trừ chất liệu bằng vàng) bị xỉn màu. Tại bệnh viện, kết quả các xét nghiệm của bệnh nhân cho thấy tổn thương đa cơ quan, nhiễm toan chuyển hóa nặng….
Khi nhiễm độc này, bệnh nhân có thể sẽ bị tổn thương phổi, tổn thương não, tổn thương tim nhanh chóng. Bệnh nhân có thể sẽ được cứu sống khi được đưa tới bệnh viện, tuy nhiên có thể tiến triển nặng ở những ngày tiếp theo. Ngoài ra, sau thời gian hồi phục, bệnh nhân vẫn có thể có những di chứng lâu dài về thần kinh.
"Hoàn toàn có thể phòng ngừa việc ngộ độc khí H2S bằng cách hạn chế đi đến những nơi không gian kín, thiếu không khí. Trong trường hợp bắt buộc phải đến những nơi này thì cần tìm cách để thông khí hoặc sử dụng mặt nạ dưỡng khí... Nếu chỉ sử dụng khẩu trang sẽ không có tác dụng ngăn khí độc", TS.BS Nguyễn Trung Nguyên khuyến cáo.
Mới đây, BVĐK tỉnh Phú Thọ đã tiếp nhận 2 trường hợp người bệnh hôn mê sâu nghi do ngộ độc khí được chuyển đến từ trung tâm y tế tuyến huyện. Trước đó, chị L.T.Đ (48 tuổi, có địa chỉ tại Lâm Thao) nhận nhiệm vụ kiểm tra bể chứa ngâm thực phẩm sau thời gian dài không sử dụng. Sau khi xuống bể chứa được vài phút, chị Đ bị ngạt khí và nằm bất động dưới sàn.
Thấy vậy, anh N.V.T đã trèo xuống và cố gắng đưa chị Đ lên nhưng chỉ khoảng 3 phút sau, anh T cũng bị bất tỉnh. Những người còn lại đã tập trung sơ cứu và nhanh chóng đưa 2 người bệnh ra khỏi vùng nguy hiểm và đưa tới cơ sở y tế gần đó trước khi được chuyển đến Bệnh viện đa khoa Tỉnh Phú Thọ.
Tại Khoa Hồi sức tích cực – Chống độc, 2 người bệnh trong tình trạng hôn mê sâu, thở qua ống nội khí quản, cơ thể có mùi khó chịu (như mùi "trứng thối"). Bên cạnh đó có tổn thương não kín đáo trên lâm sàng, tổn thương chất trắng trên hình ảnh chụp CT cắt lớp vi tính sọ não.
Qua thăm khám ban đầu và những thông tin lâm sàng, cận lâm sàng các bác sĩ đã nhận định đây là trường hợp ngộ độc khí nặng (nghi do khí H2S) có thể nguy hiểm đến tính mạng.
