Ngày 21/4 được chọn làm Ngày sách Việt Nam kể từ năm 2014, để nâng cao “Văn hóa đọc”. TP Hồ Chí Minh cũng vừa diễn ra Hội Sách lần thứ 9, 2 năm/lần với 30 triệu cuốn sách góp mặt. Đồng thời ở Hà Nội cũng vừa kết thúc Hội sách Mùa Xuân với lượng sách hàng trăm ngàn bản. Và điều đặc biệt là sách của giới showbiz Việt rất được chú ý cả về số lượng in ấn, quảng bá và tiêu thụ… Phải chăng giới showbiz Việt đang lấn sân văn chương?
Khi nhiều người đưa ra những con số so sánh có vẻ khập khiễng: 3 tỉ lít bia/ 5 triệu con chó/ 0,8 đầu sách- người/ 1 năm ở Việt Nam, thì sách trong mắt mọi người có vẻ là một phạm trù xa lạ với showbiz Việt. Nhưng mà “không phải vậy”!
 |
| Hội chợ sách Hà Nội diễn ra đầu năm 2016 |
Khi showbiz Việt nhảy vào văn chương
Cứ nhìn lại Hội sách lần thứ 9 ở TP HCM vừa diễn ra thì có lẽ các nhà văn đều giật mình khi chứng kiến giới showbiz Việt đã chiếm lĩnh thị trường sách một cách toàn diện .
Không chỉ choáng với số đầu sách, số lượng sách đươc in ấn như trong mơ với các nhà văn, mà cả cách tiếp thị- PR và giao lưu bạn đọc của giới showbiz là những show trình diễn thật sự gây hiệu quả cực kỳ ấn tượng.
Như nhà sách Phương Nam Books đã in tổng cộng 250.000 bản các tác phẩm của Anh Khang( một ca sĩ nhạc trẻ), riêng tập tản văn “Thương mấy cũng là người dưng” trong Hội sách TP HCM được in 100.000 bản.
Hay như ca sĩ Thanh Duy Idol cùng mẹ ra cuốn sách đầu tay “Lỗi ở yêu thương- Về nhà với mẹ” - Alphabooks thực hiện, đã tạo thành cơn sốt trong Hội sách với show giới thiệu sách cùng giao lưu bạn đọc bằng trình diễn ca nhạc.
 |
| Thanh Duy Idol cùng mẹ ra cuốn sách đầu tay “Lỗi ở yêu thương- Về nhà với mẹ” |
Cái tên Jun Phạm, một thành viên trong nhóm nhạc 365 cũng không xa lạ với “Nếu như không thể nói nếu như...” từ Hội sách lần 8, thì ở Hội sách lần 9 cùng với cả nhóm đã tạo nên sự kiện bời “365- những người lạ quen thuộc” viết về ban nhạc 365, từ những ước mơ của các thành viên thuở còn thơ ấu đến chặng đường hoạt động nghệ thuật, phấn đấu cho niềm đam mê âm nhạc và những chia sẻ chân thành với cộng đồng cùng trang lứa: “Đi một mình bạn sẽ đi rất nhanh, nhưng nếu đi với đồng đội bạn sẽ đi rất xa”…
Cây bút trẻ ca sĩ Hamlet Trương, không phải cái tên xa lạ trước đó với 6 đầu sách (Lên rừng giấu lá, Yêu đi rồi khóc, Thời gian để yêu, Mỉm cười cho qua,Tay tìm tay níu, Thương nhau để đó) tổ chức một đêm nhạc acoustic “hoành tráng” để giới thiệu cuốn sách mới của mình “12 cách yêu” nhìn từ 12 chòm sao thuộc cung hoàng đạo.
Hai tác giả, 2 anh em là Iris Cao và Tuệ Nghi đều là ca sĩ, đồng thời cho ra mắt phiên bản đặc biệt của “Người yêu cũ có người yêu mới” và “Sẽ có cách, đừng lo” - Minh Châu Books, có tặng kèm CD gồm ca khúc chủ đề của cuốn sách và các bài đọc sách đi kèm... đã gây “bão” trong hội sách với hàng trăm fan lúc nào cũng xúm quanh…
Thật ra, giới showbiz Việt “nhảy” vào văn chương không mới. Cách đây 10 năm, “Lê Vân sống và yêu” - NSND Lê Vân đã nối “sóng” không chỉ cho giới văn nghệ sĩ Việt, mà còn tạo cơn sốt cho các nhà phê bình lý luận về việc đó là tác phẩm văn học hay chỉ là ghi chép cá nhân được hệ thống lại…, dù sau đó “sóng yên biển lặng” nhưng cũng đã mở ra một “trào lưu” viết hồi ký- như một thể lọai của văn học, vào những năm tiếp theo, tuy vậy có chút dè dặt nên tưởng chừng đã tạm lắng suốt mấy năm.
Nhưng 5 năm trở lại đây, giới showbiz Việt, nhất là giới trẻ, đã “bắt mùi” thấy không gì PR cho bản thân hiệu quả bằng sách, một “phạm trù” ưu tú trong nghệ thuật và trước giờ gần như chỉ thuộc “lãnh địa” của các nhà văn. Và một cuộc “đổ bộ” vào văn chương của giới showbiz đầy ồn ào như chính thế giới của họ với một số tên tuổi cũng khá ồn ào hiểu theo nhiều khía cạnh của giới showbiz Việt.
Một cô MC trẻ tung ra cuốn sách với tựa cực khoa học trí tuệ: “Boy-ology, Học thuyết đàn ông". Một diễn viên Việt Nam Idol chuyển giới dũng cảm “tôi vẽ chân dung tôi” qua cuốn: “Hương Giang Idol”. Trước đó một siêu mẫu quốc tế thuộc hàng “hiệu” của giới siêu mẫu Việt cũng ra mắt sách đầy thách thức: “Tôi là, Hà Anh”.
Trước nữa là một người mẫu diễn viên mang đến các fan ruột của mình món quà: “Cocktail Giày và Khói”. Hay ca sĩ có tên rất gợi trình ra công chúng: “Mặt nạ” của mình, một “hotboy” khác thì loay hoay “Tay tìm tay níu tay”. Đặc biệt một nữ diễn viên phim nổi tiếng bạo trong các cảnh nóng đã gây “sóng” giới truyền thông bằng tác phẩm đầu tay “Sợi xích”, nhưng cũng rất ngây thơ trong sáng với truyện tranh tự viết tự vẽ của mình “Công chúa Chim sâu và Hoàng tử Mèo”…
Và tới năm 2016, sách của giới showbiz Việt đã chiếm lĩnh thị trường như chuyện không có gì lạ, cảm giác như đang có một dòng chảy của giới showbiz Việt đang “chảy” vào văn chương Việt đương đại.
Có phải là tác phẩm văn học?
Ngay từ ban đầu, khi viết sách, mục đích của các cây bút showbiz Việt không phải muốn hướng tới là một nhà văn chuyên nghiệp, hay ước mơ tác phẩm của mình là tác phẩm văn chương. Điều họ nghĩ không phải là nghệ thuật viết, kỹ thuật viết, những ý tưởng cao siêu mang thông điệp chân- thiện- mỹ…, mà là viết để PR bản thân.
Để chứng tỏ cho mọi người thấy họ không phải là loại người chỉ “múa hát mua vui”, “chân dài” mà “óc ngắn”, “mặt đẹp” mà “ít chữ”, hay họ chỉ là loại có sắc không hương. Viết sách, ra sách, họ trở thành “cao giá” vì có “trí tuệ” không chỉ trong giới mà còn được công chúng ngưỡng mộ, nhiều “fan” hơn.
Một em học sinh lớp 5 được nhà văn Nguyễn Nhật Ánh tặng chữ ký - Ảnh: L.Điền
Trong khi sách của các nhà văn đích thực được ví nhiều như rau, giá như bèo, ế xưng ế xỉa, sách “hút” như Nguyễn Nhật Ánh, Nguyễn Ngọc Tư rất hiếm, thì sách của showbiz lại rất “ăn” khách, bán đắt như tôm tươi. Mỗi cuộc ra mắt sách là như một sự kiện của showbiz Việt với hàng trăm “sao” tham dự, cuốn theo hàng nhiều trăm fan xung quanh.
Bởi “dòng” sách của showbiz Việt thỏa mãn trí tò mò về “thế giới riêng” showbiz Việt. Từ cái giường ngủ đến sàn diễn, từ những món đồ riêng tư đến những nhà, xe, trang sức tiền tỉ, đại gia, thiếu gia,… rồi từ những chuyện hậu trường “bí mật thảm đỏ” đến những chuyện ghen tuông, “chiến” nhau trên mạng xã hội…
Không cần chau truốt ngôn ngữ, “biện pháp tu từ”, chẳng cần cái gọi là tính văn học, tính nghệ thuật, không cần đao to búa lớn chuyển tải thông điệp “chân- thiện- mỹ … Viết sách, xuất bản sách với showbiz Việt cũng là một hay nhiều show diễn của họ, một tiết mục mới nhưng thuộc đẳng cấp cao, làm sang, làm danh giá hơn nghề họ đang theo đuổi(dù nghề đó cũng là làm nghệ thuật.
Văn chương có sức hút tầm cỡ, nên viết sách là một sự đâu tư khôn ngoan để nâng giá trị của mình đối với giới showbiz Việt. Nhưng tác phẩm của họ có phải là văn chương hay không, rất tiếc cho đến hiện tại, chưa có nhà lý luận phê bình văn học Việt Nam nào chạm mắt đến sách của showbiz Việt, để đánh giá nó thực chất như thế nào, giải mã sức hút của nó với công chúng.
Trong con mắt các nhà lý luận phê bình văn học vẫn xem đây là loại sách có cũng như không, không đáng để quan tâm. Và đó là một điều đáng tiếc, khi sách của showbiz Việt lại “hút” bạn đọc hơn hẳn sách của các nhà văn “thứ thiệt”./.