Với lợi thế “thiên thời, địa lợi, nhân hòa” của Đà Lạt (và các vùng phụ cận), sau gần 10 năm (2004 - 2014) thực hiện chủ trương sản xuất nông nghiệp công nghệ cao (NNCNC), đến nay Lâm Đồng đã khẳng định hướng đi đúng và đang mở ra tiềm năng cho một mô hình du lịch mới rất triển vọng - du lịch gắn với CNC...
Tượng Bác Hồ được kết bằng hoa tươi Đà Lạt .
Nói đến Đà Lạt, du khách trong và ngoài nước đều biết đến một vùng đất xinh đẹp, mộng mơ mà rau - hoa tự bao đời đã trở thành “thương hiệu” nổi tiếng. Đã qua lâu rồi cái thuở người dân Đà Lạt và các vùng phụ cận (Đơn Dương, Đức Trọng, Lạc Dương, Lâm Hà...) trồng rau, hoa đơn lẻ cốt để giải quyết cái ăn, cái mặc buổi hoang sơ còn nhiều khó khăn. Vài thập kỷ trở lại đây, nói đúng hơn 10 năm qua khi tỉnh Lâm Đồng chủ trương triển khai sản xuất NNCNC thì rau, hoa trên vùng đất cao nguyên này đã “hội tụ” lại để hình thành các trang trại, các làng nghề truyền thống, các doanh nghiệp, các vùng chuyên canh rau, hoa rộng lớn có tên tuổi với hàng trăm doanh nghiệp trong và ngoài nước tìm đến hợp tác, đầu tư sản xuất, kinh doanh. Nông dân vùng rau, hoa ngày nay được trang bị kiến thức, có trình độ khoa học kỹ thuật cao; trồng rau, hoa không đơn thuần kiếm sống mà để làm giàu, trở thành tỷ phú. Và, sản xuất rau, hoa không còn thuần túy phục vụ cuộc sống cho mỗi gia đình mà làm giàu thêm cho cuộc sống, cho Đà Lạt đẹp - giàu!
Lâm Đồng có 977.354ha đất tự nhiên; trong đó đất sản xuất nông nghiệp 316.169ha. Toàn tỉnh có 26.951ha đất sản xuất rau, hoa, chè và cà phê được ứng dụng CNC; Trong đó, gần 6.000ha đất trồng rau, quả các loại; gần 5.000 ha trồng hoa; 134ha trồng dâu tây; 1.803ha chè chất lượng cao; 2.455ha chè cành; 10.612,4ha cà phê (ghép chồi và cà phê giống ghép). Diện tích nhà kính 2.714ha, (trong đó 2.366ha áp dụng công nghệ tưới); diện tích nhà lưới 1.180ha; diện tích màng phủ 5.585ha và 6.500ha cây trồng áp dụng công nghệ tưới ngoài trời. Nhờ áp dụng quy trình sản xuất CNC, năng suất, sản lượng và giá cả nhiều loại rau, hoa, chè và cà phê đều tăng rất cao. Sản xuất rau cao cấp đạt trên 500 triệu đồng/ha/năm (cao gấp 2 lần bình quân chung); đặc biệt hoa cao cấp của Đà Lạt đạt từ 800 triệu đến 1 tỷ đồng/ha/năm (cao gấp 1,6 lần)...
Nghệ nhân Nguyễn Công Hóa, làng hoa Vạn Thành giới thiệu về công nghệ ướp hoa tươi với khách.
Trên địa bàn Lâm Đồng hiện nay đã hình thành hàng chục trang trại, mô hình liên minh và các hợp tác xã (HTX) sản xuất, phân phối, tiêu thụ rau, hoa và các mặt hàng nông sản. Ngoài các làng hoa truyền thống của Đà Lạt (Thái Phiên, Hà Đông, An Sơn, Vạn Thành...) đã khẳng định thương hiệu và chỗ đứng, còn có các doanh nghiệp: Công ty CP nông sản thực phẩm Trang trại Phong Thúy (Đức Trọng); HTX Anh Đào, HTX Xuân Hương, Liên hiệp HTX Hưng Phát (Đà Lạt), HTX Thạnh Nghĩa, Tân Hội...
Đặc biệt, địa phương có thổ nhưỡng, khí hậu phù hợp với các loại rau, hoa của các nước trên thế giới sinh trưởng và phát triển tốt, tiềm năng lợi nhuận cao; do vậy hiện nay, ngoài các làng hoa, trang trại rau, hoa của người dân bản địa thu hút nhiều doanh nghiệp, tư nhân từ nhiều tỉnh, thành trong cả nước và nhiều doanh nghiệp nước ngoài đầu tư trên vùng đất giàu thế mạnh này. Những trang trại hoa như Langbiang farm, Anh Quỳnh, Chế Quang Đệ hay những vườn hoa Lan Ngọc, Minh Thương, Thanh Thanh, Dalat Hasfarm... Nhiều hộ gia đình đầu tư sản xuất, rau, hoa theo công nghệ mới như trang trại canh tác rau, dâu công nghệ sinh học của hộ ông Vương Đình Phi ở Thánh Mẫu, P.7 (Đà Lạt) ứng dụng thành công phương pháp sản xuất rau “thủy canh hồi lưu”. Thay vì trồng dưới đất, xà lách, dâu tây được trồng trên giàn thủy canh, không bón phân hóa học, không dùng thuốc bảo vệ thực vật. Hay mô hình canh tác dâu tây trong nhà kính mini lần đầu tiên được Công ty Sinh học sạch Bio Fresh TP. Đà Lạt ứng dụng thành công. Thay vì trồng trong nhà kính lớn, dâu tây được trồng trong những dãy nhà kính mini rất thoáng khí, đáp ứng đủ ánh sáng cần thiết cho sự sinh trưởng của cây. Dâu được canh tác theo tiêu chuẩn châu Âu, dâu trồng trong chậu đựng giá thể, để thẳng hàng trên giàn sắt, tưới nước và bón phân qua hệ thống nhỏ giọt tự động...
Khách du lịch yêu thích tham quan chụp ảnh trong các làng nghề ở Đà Lạt.
Hiện nay, các công nghệ mới trong nông nghiệp có thể triển khai sản xuất công nghiệp như: công nghệ thủy canh; công nghệ giá thể tổng hợp; công nghệ tự động hóa chiếu sáng và điều tiết dinh dưỡng; công nghệ chẩn đoán xét nghiệm phân tử; công nghệ gây tạo đột biến; công nghệ chuyển gen... được triển khai tối đa trong sản xuất rau, hoa CNC trên các vùng rau, hoa của Đà Lạt và các vùng phụ cận, tạo sự đột phá mới...
Riêng trên địa bàn Đà Lạt đã có 70 doanh nghiệp và cá nhân trồng hoa và 20 doanh nghiệp, trang trại, cá nhân trồng rau đã có chứng nhận nhãn hiệu “Hoa Đà Lạt” và “Rau Đà Lạt” được Cục Sở hữu trí tuệ cấp chứng nhận. Hàng năm, Đà Lạt cung ứng cho thị trường trong nước và xuất khẩu 285.000 tấn rau quả các loại và hơn 1 tỉ cành hoa. Hiện cả nước có 4 doanh nghiệp nông nghiệp được Bộ NN&PTNT công nhận là doanh nghiệp ứng dụng NNCNC thì Đà Lạt có 3 doanh nghiệp: Công ty TNHH Dalat GAP, Công ty CP công nghệ sinh học Rừng Hoa Đà Lạt và Dalat Hasfarm.
Lãnh đạo UBND tỉnh Lâm Đồng cho biết, trong những tháng đầu năm 2014, tiếp tục có nhiều doanh nghiệp Nhật Bản đến Lâm Đồng xúc tiến đầu tư vào lĩnh vực NNCNC. Các doanh nghiệp đã đăng ký làm việc với tỉnh gồm: Công ty Nagase có thế mạnh sản xuất nông nghiệp hữu cơ, Công ty Jadin thuê đất sản xuất giống và trồng hoa cao cấp, đồng thời xuất khẩu trở lại thị trường Nhật Bản; Công ty Sedia và Công ty Sanzip đầu tư sản xuất hệ thống nhà kính phục vụ các dự án NNCNC; Công ty KRI Internaltional corp chuyên tư vấn sản xuất nông nghiệp có chứng nhận (GLOBALGAP). Ngoài ra, Công ty Aeon bán lẻ thực phẩm toàn cầu (có chi nhánh tại TP.HCM) hợp tác tiêu thụ nông sản an toàn, chất lượng cao...
Có thể nói, rau, hoa sản xuất theo quy trình CNC ngoài thế mạnh phát triển kinh tế - xã hội của địa phương còn là những sản phẩm du lịch chủ đạo của ngành du lịch Đà Lạt. Các dự án đầu tư chuyên đề về du lịch gắn với rau, hoa đã góp phần rất lớn cho mục tiêu khai thác phục vụ phát triển du lịch sinh thái tại Đà Lạt. Phát triển du lịch kết hợp với canh tác NNCNC đang là mô hình mới của Lâm Đồng như phát triển các tuyến du lịch sinh thái, tham quan các làng hoa, trang trại rau, hoa, vườn hoa; các trang trại trồng rau sạch, dâu tây trong nhà kính mini, trên giá thể... Các sản phẩm hoa cắt cành, hoa khô, hoa gỗ, hoa tươi ướp khô, dâu tây... sẽ là những món quà lưu niệm đẹp và “lạ” dành cho du khách, góp phần làm phong phú và đa dạng sản phẩm du lịch Đà Lạt ...
Bài, ảnh: THANH DƯƠNG HỒNG
