Báo động từ những vụ việc học sinh sa vào "bẫy đỏ đen ảo"
Mới đây, Sở GD&ĐT Phú Thọ cho biết, theo báo cáo của Công an xã Mai Châu, thời gian gần đây, trên địa bàn đã xảy ra một số vụ việc học sinh tham gia đánh bạc trực tuyến, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường giáo dục.
Cụ thể, Công an xã phát hiện em Đ.T.D., học sinh lớp 12 Trường THPT Mai Châu, sử dụng điện thoại cá nhân để chơi "Tài xỉu online" trên một trang web, nạp và rút tiền qua tài khoản ngân hàng mang tên mình. Qua xác minh, tổng số tiền em tham gia đánh bạc lên tới hơn 92 triệu đồng. Không lâu sau, cơ quan chức năng tiếp tục phát hiện em B.Q.Đ., học sinh lớp 11 cùng trường, cũng có hành vi tương tự, với số tiền gần 16 triệu đồng.
Theo công an địa phương, các vụ việc trên phản ánh nguy cơ học sinh bị cuốn vào cờ bạc ảo thông qua các nền tảng trực tuyến, chỉ cần một chiếc điện thoại thông minh và tài khoản ngân hàng. Đằng sau những trò chơi tưởng chừng vô hại là các "sòng bạc ảo" hoạt động trá hình, tinh vi và khó kiểm soát.
Hành vi này không chỉ vi phạm pháp luật mà còn làm méo mó nhân cách và môi trường giáo dục. Nguyên nhân được xác định là do thiếu sự quản lý của gia đình, ảnh hưởng từ mạng xã hội và bạn bè, cùng với hạn chế trong giáo dục kỹ năng số và đạo đức mạng cho học sinh.
Cờ bạc là vi phạm pháp luật.
Trước tình hình đó, Sở GD&ĐT Phú Thọ đã yêu cầu các cơ sở giáo dục tăng cường tuyên truyền, phối hợp chặt chẽ với công an và phụ huynh trong việc quản lý học sinh sử dụng thiết bị điện tử, tài khoản ngân hàng và thời gian online; đồng thời đẩy mạnh giáo dục pháp luật, kỹ năng sống và an toàn mạng trong nhà trường.
Từ thực tế đáng lo này, chuyên gia tâm lý cảnh báo những hệ lụy sâu xa khi học sinh bị cuốn vào cờ bạc trực tuyến.
Khi "ảo" điều khiển hành vi "thật"
Theo ThS - chuyên gia tâm lý Vũ Trường Giang (Giám đốc Trung tâm tham vấn và trị liệu tâm lý Mindful Care), việc học sinh tham gia cờ bạc trực tuyến cho thấy sự mất cân bằng giữa khả năng kiểm soát hành vi và sức hấp dẫn của công nghệ số. "Các trò đỏ đen trực tuyến đánh trúng những đặc điểm tâm lý nổi bật của tuổi vị thành niên: tính tò mò cao, thích thể hiện bản thân và ham cảm giác chiến thắng. Khi thắng, các em phấn khích, cảm giác "mình giỏi, mình may mắn" kích hoạt dopamine tăng cao khiến củng cố hành vi lặp lại. Khi thua, vùng não liên quan đến thất vọng và sợ hãi đồng thời hoạt động mạnh, sự khó chịu đó thôi thúc việc "phải gỡ lại", dần dần cả thắng và thua đề tạo thành vòng lặp cho hành vi nghiện.
Theo ông, điều nguy hiểm là mọi việc diễn ra trong không gian riêng tư, rất khó để người lớn nhận biết. Nhiều học sinh sử dụng tài khoản ngân hàng hoặc ví điện tử do cha mẹ cấp cho việc học để nạp tiền đánh bạc, khiến phụ huynh không hề hay biết. "Các em không nhận thức được rằng tiền trong ví điện tử vẫn là tiền thật. Khi đã thua, cảm giác 'muốn gỡ' càng thôi thúc hành vi tái phạm. Hậu quả là vừa vi phạm pháp luật, vừa đánh mất niềm tin của gia đình và nhà trường".
ThS. Giang chia sẻ thêm, trước thực trạng này, chúng ta cần trang bị một "lá chắn" tâm lý cho học sinh, giải pháp không nằm ở việc cấm đoán tuyệt đối mà ở xây dựng khả năng tự kiểm soát nội tâm và hiểu biết về kỹ năng số. Song song đó, phụ huynh cần đồng hành với con, ngoài việc giới hạn thời gian sử dụng điện thoại mà còn dành thời gian trò chuyện, kết nối cảm xúc, làm tâm lý và kịp thời phát hiện dấu hiệu bất thường ở con. "Chúng ta đang nói đến đồng tiền ảo, nhưng hậu quả thì hoàn toàn thật. Một khi học sinh đã sa vào trò đỏ đen, các em không chỉ mất tiền mà còn đánh mất khả năng kiểm soát hành vi và có thể ảnh hưởng đến cả tương lai sau này".
Ông nhấn mạnh, đây không chỉ là vấn đề của riêng nhà trường hay một vài học sinh, mà là trách nhiệm gia đình, của ngành giáo dục đến cơ quan quản lý truyền thông và công nghệ và của toàn xã hội.
"Không thể chỉ cấm đoán hay thu giữ thiết bị là xong. Quan trọng hơn là phải trang bị kiến thức về kỹ năng số, năng lực tự kiểm soát và nhận thức đúng về rủi ro trên mạng cho học sinh. Bởi chỉ cần một cú chạm sai, một lần tò mò vô thức, các em có thể đánh đổi cả, lòng tin, đạo đức và tương lai thật trong thế giới ảo".
