Bệnh mắt liên quan đến tuyến giáp (Thyroid Eye Disease -TED) ngày càng phổ biến. Đơn giản là số người mắc bệnh các bệnh lý tuyến giáp ngày càng tăng. Căn bệnh này thường ảnh hưởng đến những người có tuyến giáp hoạt động quá mức, được gọi là cường giáp hay còn gọi là bệnh Graves (tên gọi các tác giả Anh- Mỹ ưa dùng).
Những bệnh nhân này có hiện tượng hệ thống miễn dịch của cơ thể tấn công tuyến giáp của chính họ- Một dạng bệnh tự miễn, tuyến giáp của họ sẽ sản xuất quá nhiều hormone.
Bệnh cường giáp rất hay tác động xấu đến mắt ( bệnh mắt tuyến giáp-TED), ảnh hưởng chủ yếu đến các cơ và mô mềm xung quanh mắt, do đó trước là ảnh hưởng đến thẩm mỹ, sau là có thể mù loà.
Bệnh cường giáp rất hay tác động xấu đến mắt
1- Các triệu chứng ở bệnh mắt tuyến giáp
Quá nhiều hormone tuyến giáp có thể gây ra các vấn đề về mắt và thị lực ở một số người. Các triệu chứng có thể khác nhau ở mỗi người và chúng có thể đến và biến mất. Có dạng diễn ra rầm rộ, nhiều biến chứng- thể viêm ( nóng). Có dạng diễn biến tương đối âm thầm, thể không có viêm ( lạnh). Cần lưu ý là các biểu hiện tại mắt đôi khi diễn ra khá độc lập với biểu hiện toàn thân. Dạng ẩn khá hiếm, khó chẩn đoán, phải dựa vào kinh nghiệm và một số các chỉ điểm về miễn dịch học. Sau đây là một số triệu chứng chính:
- Co rút mi mắt
Khi các mô xung quanh mắt sưng lên và đẩy mắt về phía trước, cơ trực dưới bị sung phồng, giảm hoạt lực. Mi mắt phía trên và dưới bị kéo hoặc thu lại. Các phần trắng của mắt trở nên rõ ràng hơn. Dân gian hay gọi là mắt bị trợn. Các bác sĩ mắt gọi là hở củng mạc.
- Mắt lồi
Các cơ trực và mô xung quanh mắt sưng lên và đẩy mắt về phía trước. Mắt lồi này khiến người bệnh giống như thể đang liên tục nhìn chằm chằm vào vật nào đó. Đây là một triệu chứng phổ biến của bệnh cường giáp. Các thống kê cho thấy đây là nguyên nhân gây lồi mắt phổ biến nhất cho người trên 40 tuổi.
Mắt lồi là triệu chứng khá phổ biến ở bệnh mắt tuyến giáp
- Khô mắt
Mi mắt bị co rút và lồi mắt, mắt tiếp xúc nhiều với gió, bụi. Điều này có thể làm cho mắt rất khô. Khô mắt gây cho mắt có cảm giác cộm, khó chịu và đôi khi gây ra nhìn mờ. Mắt rất nhạy cảm với ánh sáng cũng là một vấn đề. Khô mắt nếu nghiêm trọng, không điều trị kịp thời, cuối cùng có thể làm hỏng giác mạc, cửa sổ phía trước trong suốt của mắt.
- Thay đổi thị giác
Sưng phồng cơ trực có thể gây ra song thị. Sự sưng tấy đó cũng có thể dẫn đến áp lực lên dây thần kinh thị giác. Đó là dây thần kinh kết nối mắt với não. Khi dây thần kinh thị giác bị tổn thương chủ yếu do thiếu máu và phù nề, sẽ gây ra mù lòa.
- Túi mắt
Khi mi mắt sưng lên, các mô xung quanh mắt cũng phồng lên theo. Điều này tạo ra "túi" xung quanh mắt và có thể khiến người bệnh trông già hơn tuổi thực của mình.
Bệnh mắt tuyến giáp ảnh hưởng tới thẩm mỹ, gây túi mắt, khô mắt
2- Các phương pháp điều trị bệnh mắt tuyến giáp
Bên cạnh việc điều trị toàn thân với bác sĩ chuyên khoa nội-nội tiết, bác sĩ mắt sẽ khám mắt và theo dõi các biến chứng cho bạn. Nếu mắt bạn tiếp tục lồi ra nhiều, mi mắt co lại quá mức, nhìn mờ tăng nhanh cần phải điều trị cấp cứu.
- Một số điều trị thường qui:
- Giảm các triệu chứng khô mắt bằng nước mắt nhân tạo hoặc thuốc bôi trơn bề mặt nhãn cầu
- Dùng thuốc steroid để kiểm soát sung phồng cơ trực, lồi mắt
- Đeo kính râm để giảm nhạy cảm với ánh sáng
- Chườm mát lên mắt để giúp giảm kích ứng và sưng nề
- Đeo kính mắt đặc biệt có lăng kính trong tròng kính để giúp giảm khó chịu do nhìn đôi
- Phẫu thuật:
Bác sĩ mắt có thể đề nghị phẫu thuật để giúp khắc phục các vấn đề về mi mắt, can thiệp vào cơ vận động nhãn cầu( cơ trực), chống chèn ép vào thị thần kinh. Dưới đây là một số lựa chọn phẫu thuật:
- Định vị lại các cơ mi mắt để khắc phục sự co rút của mí mắt, giảm khô mắt và cải thiện vẻ ngoài của mắt
- Định vị lại cơ trực để điều trị lác, ổn định thị giác hai mắt, giảm lồi mắt
- Loại bỏ phần cơ bị xơ hóa để cải thiện hoạt động của các cơ này
- Giảm áp lực đè ép lên dây thần kinh thị giác để ngăn ngừa mất thị lực bằng phẫu thuật giảm áp qua can thiệp vào xương hốc mắt, lấy bỏ bớt mô mỡ hoặc cả hai.
Phẫu thuật có thể định vị lại mắt và các cơ của mắt để cải thiện thị lực và thẩm mỹ. Nhưng ngay cả những cuộc phẫu thuật lặp đi lặp lại cũng không giúp mắt hoàn toàn khôi phục được trạng thái bình thường.
- Điều hòa miễn dịch:
Sử dụng thuốc để điều hòa miễn dịch. Thuốc này sẽ giúp giảm các triệu chứng về mắt liên quan đến bệnh mắt tuyến giáp, có thể loại bỏ hoặc giảm thiểu nhu cầu phẫu thuật chỉnh sửa mắt.
Thuốc điều hòa miễn dịch hoạt động bằng cách giảm viêm TED, đạt hiệu quả nhất khi được đưa vào trong giai đoạn đầu của TED. Thuốc vẫn có thể có một số lợi ích ở những bệnh nhân bị lồi mắt mạn tính hoặc nhìn đôi. Ngoài một số tác dụng không mong muốn, kinh phí cũng là điều đáng cân nhắc. Các loại thuốc mới cho các bệnh hiếm gặp như TED thường rất đắt. Ví dụ như Tepezza , một sản phẩm thuốc điều hòa miễn dịch được Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) phê duyệt để điều trị bệnh TED, ước tính có giá khoảng 14.900 USD mỗi lọ, với việc điều trị đầy đủ trong 6 tháng có giá khoảng 200.000 USD.
Một số thực phẩm chức năng cũng được khuyên dùng với bệnh nhân TED đó là tảo biển, selenium liều cao, dễ kiếm và có giá cả phải chăng trên thị trường nước ta. Ngoài ra, bác sĩ có thể khuyên bạn ngừng hút thuốc nếu bạn có hút thuốc. Hút thuốc có thể làm cho các triệu chứng tồi tệ hơn. Bỏ thuốc lá sẽ giúp giảm mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng của bạn.
3- Lời khuyên của thầy thuốc
Bệnh mắt tuyến giáp vẫn còn là căn bệnh gây phiền toái, tốn tiền của và phải điều trị cả đời đối với những ai đang không may mắc phải nó. Thay đổi về ngoại hình cũng như về mắt làm nhiều người tự ti, trầm cảm, có người đã tự vẫn. Theo đuổi điều trị cả bằng phương pháp kinh điển cũng như tìm hiểu khả năng các phương pháp mới là sự lựa chọn đúng đắn. Bệnh nhân, gia đình, bạn bè và bác sĩ cần luôn sát cánh cùng nhau để chống lại TED vốn ngày càng gặp nhiều do ô nhiễm tia UV từ ánh sáng mặt trời, thực phẩm kém sạch, lối sống đô thị và stress quá mức./.
Mời xem thêm video được quan tâm:
Kéo dài tuổi thọ, trẻ lâu nhờ lối sống lành mạnh (3)
