Khánh Hòa: Linh hoạt các giải pháp, mô hình phòng, chống HIV/AIDS

Điều trị đúng phácđồ, đời sống ổn định

"Nhiễm HIV không phải là con đường cùng" đó là khẩu hiệu mà nhiều người từng lầm lỡ ở Khánh Hòa thấu hiểu và bước ra khỏi vũng lầy của sự tự ti, buồn chán, nhất là đối với những người ở vùng có nhiều người mắc HIV.

Thống kê đến 30/9/2022, lũy tích số trường hợp nhiễm HIV được phát hiện ở Khánh Hòa là 2.756 trường hợp. Lũy tích số người nhiễm HIV/AIDS đã tử vong đến 30/9/2022 là 1.301; 1.455 trường hợp đang còn sống và được quản lý rất tốt tại các địa phương. Công tác phòng, chống, điều trị HIV luôn được quan tâm đặc biệt ở Khánh Hòa. Từ khâu tư vấn, xét nghiệm đến cấp phát thuốc được thực hiện bài bản, tạo thuận lợi nhất cho bệnh nhân.

Đặc biệt, tại Khánh Hòa đã triển khai nhiều hoạt động linh hoạt, hiệu quả giúp người nhiễm HIV tìm lại khát vọng sống, vươn lên mạnh mẽ. Nòng cốt của nhiều hoạt động này ngoài các nhân viên y tế còn có các nhóm giáo dục viên đồng đẳng trong toàn tỉnh với số lượng đông đảo lên đến 32 người. Các đồng đẳng viên đã dùng nhiệt huyết của mình để triển khai các hoạt động can thiệp giảm tác hại cho người nhiễm HIV.

Các nhóm đồng đẳng còn kết nạp thêm thành viên nhiễm HIV, cùng gần gũi, sẻ chia, tìm hiểu nguyện vọng của nhau thông qua các buổi sinh hoạt. Sau khi đã nắm bắt được tâm lý, thì tận tình hướng dẫn đến các Trung tâm y tế để tiếp tục được tư vấn điều trị; cách kéo dài sự sống và giảm nhẹ những đau đớn từ bệnh HIV. Mọi thành viên trong các nhóm đồng đẳng đều hòa đồng, coi người có H như là bạn thân của mình.

Một hoạt động hiệu quả khác là vận động xét nghiệm. Thông qua nhiều nguồn tìm hiểu, khi nắm bắt được đối tượng nào có nguy cơ nhiễm HIV, những nhân viên đồng đẳng hoặc các nhân viên y tế sẽ linh hoạt tiếp cận, tìm hiểu và thuyết phục đi xét nghiệm, nếu đối tượng ngại ngùng sẽ có người đến tận nơi lấy mẫu xét nghiệm, mọi thông tin và hình ảnh đều được bảo mật để các đối tượng an tâm, không bị dao động tâm lý.

Với nhiều cách làm thiết thực này, những người có nguy cơ nhiễm HIV không còn ngần ngại. Họ nhanh chóng đi xét nghiệm sớm có được tư vấn điều trị một cách hiệu quả nhất.

Nhiều người có H còn được các đồng đẳng viên vận động tham gia các nhóm như "Chung tai làm lại". Các thành viên đồng cảnh ngộ sinh hoạt, sẻ chia những khó khăn của nhau. Qua đó khuyên nhủ lẫn nhau hòa nhập cộng đồng.

Được một số đồng đẳng viên "đã thông" tâm lý khi có dấu hiệu nhiễm HIV, chị Nguyễn T (Vạn Ninh, Khánh Hòa) chia sẻ: Khi được các đồng đẳng viên tiếp cận, động viên, chia sẻ một cách chân tình mình cảm thấy không mặc cảm nữa. Khi xét nghiệm có kết quả nhiễm HIV, thấy mình cũng như một bệnh nhân mà bệnh nhân thì phải đi điều trị bệnh càng sớm, càng tốt. Hiện nay việc tiếp cận các dịch vụ cả tư vấn lẫn thuốc điều trị HIV ở Khánh Hòa không hề khó khăn, uống thuốc đều đặn theo phác đồ giúp cho đời sống rất ổn định. Bên cạnh đó mở lòng để tham gia các hoạt động cộng đồng nữa thấy cuộc sống như người bình thường.  

Chuyển biến tích cực

Với hàng loạt cách làm hiệu quả đã tạo nên cuộc xoay chuyển tâm lý cho hàng loạt người có nguy cơ nhiễm HIV hoặc đã nhiễm. Hàng loạt phụ nữ làm nghề bán dâm hay nam đồng tính có quan hệ tình dục khi được tư vấn quan hệ an toàn đã nhận bao cao su miễn phí. Qua xét nghiệm có nhiều người nhiễm HIV nhanh chóng được đưa vào sinh hoạt trong các nhóm đồng đẳng, hướng dẫn các phương pháp điều trị và được học nghề.

Để tạo thuận lợi cho các đối tượng nguy cơ cao được thuận tiện trong việc xét nhiệm HIV, trong thời gian tới, cùng với việc duy trì tốt phòng xét nghiệm khẳng định HIV tại Trung tâm kiểm soát bệnh tật Khánh Hòa thì còn triển khai thí điểm xét nghiệm HIV thông qua hệ thống online.

Một số bệnh nhân nhiễm HIV cho biết, với căn bệnh này càng xét nghiệm sớm, càng điều trị kịp thời càng tốt cho sức khỏe. Duy trì được đời sống bình thường. Một đồng đẳng viên tuyên truyền xét nghiệm cho các đối tượng nguy cơ cũng chia sẻ, có nhiều đối tượng ở tận miền núi Khánh Vĩnh, Khánh Sơn đến TP. Nha Trang sinh sống, khi phát hiện mình có nguy cơ nhiễm HIV đã tách khỏi cộng đồng, buồn chán và quay về sống lủi thủi. Nếu không tiếp cận kịp thời để củng cố tinh thần và xét nghiệm cho họ thì nguy cơ lây lan cho người khác là rất cao, nếu họ đã bị nhiễm HIV.

Chị Cao D, dời quê hương ở Khánh Vĩnh đến TP. Cam Ranh làm việc. Trót sa chân vào sự cám dỗ của ma túy, mại dâm, khi thấy có các triệu trứng lạ, được các nhân viên tuyên truyền lưu động tận tình tư vấn chị đã tham gia xét nghiệm và điều trị theo đúng các phác đồ, đến nay thể lực được nâng cao. Ngoài những giờ làm việc cùng người cùng cảnh, ban đêm D tham gia vận động thuyết phục những người từng sa lầy như mình quay về cuộc sống lành mạnh.

Từ những sự chuyển biến tích cực, đến nay tổng số bệnh nhân điều trị ARV ở Khánh Hòa là 1.222 (1.198 người lớn và 24 trẻ em). Tỷ lệ % bệnh nhân điều trị ARV có thẻ BHYT là 93,1%. Bệnh nhân khi nhận thuốc điều trị HIV đều được nhắc nhỡ kỹ lịch uống thuốc cũng như các giải pháp dinh dưỡng để nâng cao sức khỏe. Tình trạng người mắc HIV dấu bệnh đã giảm một cách mạnh mẽ ở Khánh Hòa. Thay vào đó là ý thức chủ động bảo vệ tránh lây nhiễm cho người thân, cộng đồng xung quanh đồng thời hầu hết các bệnh nhân đều rõ kỹ năng chăm sóc bản thân.