Khẳng định vai trò chủ đạo của kinh tế nhà nước

Vai trò định hướng, điều tiết nền kinh tế của Nhà nước rất quan trọng

Tại phiên họp, các ĐBQH đã nghe Báo cáo tổng hợp ý kiến thảo luận tại tổ và giải trình về những vấn đề có ý kiến khác nhau trong quá trình thảo luận tại tổ do Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của QH, Ủy viên Ủy ban Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992, Trưởng ban Biên tập Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992 Phan Trung Lý trình bày. Liên quan đến vấn đề các thành phần kinh tế, các ý kiến phát biểu tại buổi thảo luận hầu hết đều tán thành với việc quy định khái quát vai trò của các thành phần kinh tế nhưng cần khẳng định vai trò chủ đạo của kinh tế nhà nước. Các đại biểu cho rằng, trong nền kinh tế thị trường ở Việt Nam thì vai trò định hướng, điều tiết nền kinh tế của Nhà nước và kinh tế nhà nước là rất quan trọng. Việc quy định như vậy để thể hiện hạ tầng kinh tế của chế độ xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam. Do đó, Hiến pháp cần hiến định vai trò chủ đạo của thành phần này.

Đại biểu Phạm Đức Châu (đoàn Quảng Trị) phát biểu tại Quốc hội.

Phát biểu tại nghị trường, đại biểu Trần Minh Diệu (đoàn Quảng Bình) khẳng định, nền kinh tế Việt Nam là nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, với nhiều hình thức sở hữu, nhiều thành phần kinh tế, trong đó kinh tế nhà nước giữ vai trò chủ đạo. Một số ý kiến cho rằng, kinh tế nhà nước giữ vai trò chủ đạo là không thể hiện sự bình đẳng giữa các thành phần kinh tế, không đột phá để tạo điều kiện cho các thành phần kinh tế cùng phát triển. Đại biểu Diệu không đồng tình với cách tiếp cận này và cho rằng ở đây đã có sự nhầm lẫn. Theo đại biểu Diệu, doanh nghiệp nhà nước và kinh tế nhà nước là hai khái niệm có nội hàm khác nhau, doanh nghiệp nhà nước cũng như đất đai, tài nguyên khoáng sản, ngân sách nhà nước dự trữ quốc gia... chỉ là những yếu tố thuộc thành phần kinh tế nhà nước. Trên thực tế, một số tập đoàn, tổng công ty thuộc thành phần kinh tế nhà nước có "khuyết tật" và có thể mất vai trò chủ đạo, nhưng không có nghĩa là kinh tế nhà nước mất vai trò chủ đạo, trong tiến trình hội nhập và phát triển, mặc dù còn nhiều khiếm khuyết nhưng nền kinh tế nhà nước luôn là trụ đỡ quan trọng của nền kinh tế, nhất là thời điểm kinh tế thế giới và kinh tế trong nước lâm vào khủng hoảng, bất ổn. Kết quả điều hành nền kinh tế thông qua vai trò chủ đạo của kinh tế nhà nước trong những năm vừa qua là minh chứng hoàn toàn đủ để tiếp tục khẳng định vai trò chủ đạo của kinh tế nhà nước ngay trong Hiến pháp lần này.

Tiếp tục giữ HĐND các cấp như Hiến pháp hiện hành

Tại phiên thảo luận, vấn đề tiếp tục được nhiều đại biểu quan tâm là chương IX quy định về chính quyền địa phương. Vấn đề băn khoăn nhất là Khoản 1, Điều 114 của Dự thảo ghi: UBND có thể do HĐND cùng cấp hoặc HĐND cấp trên trực tiếp phê chuẩn theo giới thiệu của Chủ tịch UBND cùng cấp. Theo đại biểu Phạm Xuân Thường (đoàn Thái Bình), quy định này cho thấy trong tổ chức bộ máy chính quyền địa phương dưới tỉnh nơi sẽ có HĐND, nơi không có HĐND. Mặc dù chúng ta đã thí điểm bỏ HĐND cấp quận, huyện, phường theo Nghị quyết 26 của QH nhưng chưa đủ thời gian để quyết định có bỏ hay không mà QH đang cho tiếp tục thí điểm. Đại biểu Thường đề nghị trước mắt giữ HĐND các cấp như Hiến pháp hiện hành. Sau này nếu thí điểm mô hình bỏ HĐND có hiệu quả vẫn bảo đảm quyền dân chủ của người dân thì sẽ tiến hành sửa Hiến pháp.

Cùng quan điểm này, đại biểu Danh Út (đoàn Kiên Giang) cho rằng, quy định tại Điều 114 của dự thảo là chưa phù hợp với thể chế chính trị, vì đã là một cấp chính quyền thì phải hoàn chỉnh, tổ chức đầy đủ với HĐND do nhân dân bầu trực tiếp và UBND do HĐND cùng cấp bầu. Như vậy mới đúng với bản chất Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa và phù hợp với nguyên tắc nhân dân thực hiện quyền lực Nhà nước bằng dân chủ trực tiếp và dân chủ đại diện thông qua QH và HĐND các cấp và các tổ chức cơ quan khác.