Tuy vậy để bảo đảm an toàn cho trẻ khi tiêm chủng, việc sàng lọc trước tiêm vắcxin để phát hiện những bất thường là yêu cầu bắt buộc để chủ động có quyết định nên hay không nên tiêm chủng tại thời điểm đó. Cần lưu ý đến vấn đề này để hạn chế nguy cơ tai biến y khoa có thể xảy ra.
Mục đích khám sàng lọc trước tiêm chủng vắcxin
Mục đích của việc khám sàng lọc trước tiêm chủng vắcxin phòng bệnh là một điều quan trọng để phát hiện sự bất thường, bảo đảm đối tượng tiêm chủng đủ điều kiện sức khỏe trước khi tiêm vắcxin và hạn chế tối đa những phản ứng xảy ra sau khi tiêm chủng. Đồng thời việc khám sàng lọc này cũng giúp phát hiện trường hợp cần lưu ý để quyết định cho trẻ có nên tạm hoãn việc tiêm chủng hay không được tiêm chủng một loại vắcxin nào đó. Vì vậy, cha mẹ hoặc người trực tiếp chăm sóc trẻ hay người đi tiêm chủng vắcxin và bác sĩ cần hợp tác với nhau để bảo đảm việc tiêm chủng đúng thời điểm, có hiệu quả và an toàn.
Chống chỉ định và tạm hoãn tiêm chủng
Chống chỉ định tiêm vắcxin phòng bệnh được áp dụng đối với các trường hợp: trẻ có tiền sử bị sốc hoặc phản ứng nặng sau tiêm chủng vắcxin vào lần tiêm trước như sốt cao trên 390C kèm theo co giật hoặc có biểu hiện dấu hiệu não hay màng não, tím tái, khó thở. Trẻ có tình trạng suy chức năng các cơ quan như suy hô hấp, suy tuần hoàn, suy tim, suy thận, suy gan... Trẻ bị suy giảm miễn dịch do nhiễm HIV/AIDS, bệnh suy giảm miễn dịch bẩm sinh được chống chỉ định tiêm chủng các loại vắcxin sống. Các trường hợp chống chỉ định khác được thực hiện theo hướng dẫn của nhà sản xuất đối với từng loại vắcxin.
Ảnh minh họa
Tạm hoãn tiêm vắcxin phòng bệnh được áp dụng đối với các trường hợp: trẻ có tình trạng suy chức năng các cơ quan như suy hô hấp, suy tuần hoàn, suy tim, suy thận, suy gan, hôn mê...; chỉ tiêm chủng khi sức khỏe của trẻ đã ổn định. Trẻ mắc các bệnh cấp tính, các bệnh nhiễm trùng; chỉ tiêm chủng khi sức khỏe của trẻ đã ổn định. Trẻ bị sốt từ 380C trở lên hoặc hạ thân nhiệt từ 35,50C trở xuống khi đo nhiệt độ ở tại nách. Trẻ mới sử dụng các sản phẩm globulin miễn dịch trong vòng 3 tháng, trừ kháng huyết thanh viêm gan B, tạm hoãn tiêm chủng vắcxin sống giảm độc lực. Trẻ đang sử dụng hoặc mới kết thúc đợt điều trị bằng thuốc corticoid uống hoặc tiêm liều cao; hóa trị, xạ trị trong vòng 14 ngày thì tạm hoãn tiêm chủng vắcxin sống giảm độc lực. Trẻ mắc các bệnh tim bẩm sinh hoặc mạn tính kèm theo tăng áp lực động mạch phổi với áp lực từ 40mmHg trở lên. Ngoài ra, các trường hợp tạm hoãn tiêm chủng khác thực hiện theo hướng dẫn của nhà sản xuất đối với từng loại vắcxin.
Trường hợp cần khám sàng lọc và tiêm chủng tại bệnh viện
Đối với các trường hợp tạm hoãn tiêm chủng vắcxin phòng bệnh tại các cơ sở tiêm chủng ngoài bệnh viện, cần phải chuyển lên tuyến trên để được khám sàng lọc trước tiêm chủng và thực hiện việc tiêm chủng tại bệnh viện theo quy định gồm: trẻ có cân nặng dưới 2 ký. Trẻ có tiền sử phản ứng tăng dần sau các lần tiêm chủng trước của cùng một loại vắcxin. Trẻ mắc các bệnh bẩm sinh hoặc bệnh mạn tính ở tim, phổi, hệ tiêu hóa, hệ tiết niệu, máu và ung thư chưa ổn định.
Khám sàng lọc trước tiêm chủng vắcxin
Trước khi thực hiện việc tiêm chủng vắcxin phòng bệnh phải hỏi cụ thể về tiền sử và các thông tin có liên quan đến trẻ. Phải đánh giá tình trạng sức khỏe của trẻ hiện tại bằng kiểm tra thân nhiệt, đo nhịp tim, kiểm tra phổi... Sau đó, ghi các thông tin vào bảng kiểm trước tiêm chủng, đồng thời có kết luận và đưa ra chỉ định tiêm chủng phù hợp. Lưu ý toàn bộ các thông tin khám sàng lọc trước khi tiêm chủng vắcxin phòng bệnh phải được lưu trữ đầy đủ qua mỗi lần khám.
minh họa
Bên cạnh đó để bảo đảm sự chính xác cần có sự phối hợp của cha mẹ hoặc của người trực tiếp chăm sóc trẻ cung cấp đầy đủ các thông tin cần thiết về tiền sử những lần tiêm chủng trước, tình trạng của trẻ hiện tại để giúp bác sĩ đưa ra chỉ định tiêm chủng phù hợp.
Điều cần quan tâm
Thực tế trong thời gian qua, việc tiêm chủng vắcxin phòng bệnh cho trẻ em ở một số địa phương đã gây nên tai biến y khoa đối với một số đối tượng thực hiện, trong đó có trường hợp dẫn đến tử vong. Vì vậy để hạn chế tai biến này, quy định khám sàng lọc trước tiêm chủng là một vấn đề yêu cầu bắt buộc rất quan trọng và cần thiết. Các cơ sở tiêm chủng vắcxin phòng bệnh dù ở bất cứ tuyến nào cũng cần lưu ý đến đối tượng chống chỉ định và tạm hoãn tiêm chủng để bảo đảm sự an toàn. Các cơ sở tiêm chủng ở tuyến ngoài bệnh viện phải chuyển lên bệnh viện các trường hợp tạm hoãn tiêm chủng để được khám sàng lọc và tiêm chủng tại bệnh viện theo đúng quy định.
