Testosterone là hormon giới quan trọng nhất (còn gọi là androgen) do cơ thể nam bài tiết ra, chịu trách nhiệm chính tạo ra và duy trì những đặc tính của nam giới. Ở tuổi dậy thì, testosterone làm cho giới nam có những thay đổi đặc trưng như dương vật, tinh hoàn to ra, lông râu mọc nhiều, giọng trầm, khối cơ bắp phát triển và khỏe hơn, tầm vóc cơ thể tăng lên. Trong suốt tuổi trưởng thành, testosterone giúp duy trì ham muốn tình dục, sản xuất ra tinh trùng, phát triển lông tóc kiểu nam, khối cơ và khối xương.
Testosterone được bài tiết chủ yếu ở tinh hoàn, chỉ có một lượng nhỏ từ những steroid do vỏ ngoài của tuyến thượng thận tạo nên. Những dấu hiệu giảm testosterone ở nam giới bao gồm giảm ham muốn tình dục, cương dương kém, giảm số lượng tinh trùng và khả năng sinh sản hoặc thấy vú to ra. Nam cũng có thể có những triệu chứng tương tự như nữ ở thời kỳ mãn kinh, đó là cơn bốc nóng, dễ cáu giận (tăng sự kích thích), khó tập trung và trầm cảm. Một số nam giới có thể bị giảm bài tiết testosterone nhiều và kéo dài, khi đó bị rụng lông trên cơ thể và giảm khối cơ, xương có thể giòn hơn và dễ gãy, tinh hoàn có thể nhỏ và mềm.
 Ảnh minh họa (nguồn Internet) |
Ở người trẻ, sự bài tiết testosterone ít có thể làm giảm sự mọc râu và lông trên cơ thể, giảm phát triển khối cơ và cơ quan sinh dục. Ngoài ra giọng nói cũng không trầm. Làm thế nào chẩn đoán thiếu testosterone? Hỏi kỹ lịch sử bệnh có ý nghĩa rất quan trọng, đôi khi các triệu chứng thực thể có thể gợi ý bệnh. Ví dụ nam giới khi có tuổi, giảm dần khối cơ, mất ham muốn tình dục, rối loạn chức năng cương dương hoặc giảm số lượng tinh trùng có thể kèm giảm testosterone.
Vị thành niên tuy có vóc dáng một thiếu niên nhưng tinh hoàn, dương vật và tuyến tiền liệt bé; lông mu và lông trên cơ thể ít; giọng nói thanh - đó là bệnh cảnh của người suy chức năng tinh hoàn. Tuy nhiên, cũng có nhiều trường hợp cần khám và thăm dò kỹ mới có thể phát hiện. Những nam giới có nồng độ testosterone thấp thường phàn nàn là có vấn đề về khả năng và cảm xúc tình dục. Liệu pháp testosterone tỏ ra có thể cải thiện được cả hai mặt thể chất và tâm lý.
Liệu pháp hormon cho nam được sử dụng trong giai đoạn có sự biến đổi về cân bằng hormon (giai đoạn tắt dục), khi đối diện với những nguy cơ sức khỏe nêu trên (loãng xương, tính khí thất thường, cơn bốc nóng về đêm, hết ham muốn tình dục, giảm nghị lực sống và sức mạnh cơ bắp) - những dấu hiệu chắc chắn để nói rằng liệu pháp bổ sung testosterone không những có ích mà còn là sự cần thiết.
BS. Ánh Xuân
