Những mảng này có thể có các màu sắc khác nhau, từ vàng nâu đến nâu đen. Kích thước và hình dạng cũng rất đa dạng. Một số người có thể có các đốm hình dạng không điển hình hoặc có các đường màu nâu. Bài viết này sẽ liệt kê những nguyên nhân có thể gây ra các đốm ố màu trên răng, đồng thời chỉ ra cách phòng ngừa và giải quyết chúng.
Nhiều nguyên nhân
Những yếu tố sau có thể hình thành các mảng ố màu trên răng, trong đó phải kể đến ảnh hưởng của thức ăn và thức uống. Một số thực phẩm hay thức uống có màu sẫm chứa các chất hóa học được gọi là chromogen. Cũng giống như axit tannic ở trong rượu, những chất hóa học này có thể làm ố màu men răng. Theo thời gian, những vết ố này trở thành vĩnh viễn, đặc biệt khi vệ sinh răng miệng kém.
Ngoài ra, hàng ngàn vi khuẩn bên trong miệng có thể liên tục hòa trộn vào nước bọt và phân tử thức ăn để hình thành nên một lớp nhầy mỏng và trong suốt được gọi là mảng bám.
Số lượng mảng bám được kiểm soát bằng cách đánh răng và dùng chỉ nha khoa thường xuyên. Vệ sinh răng miệng kém có thể khiến các mảng bám này trở nên cứng hơn và trở thành một lớp vĩnh viễn, lúc đó lớp này được gọi là cao răng. Ngoài vệ sinh răng miệng kém, những yếu tố sau đây cũng có thể làm tăng nguy cơ hình thành cao răng: các loại thuốc làm giảm lượng nước bọt trong miệng, ví dụ như các chất ức chế thần kinh, các thuốc dành cho AIDS.
Sâu răng cũng là một trong nguyên nhân gây răng ố vàng vì các vi khuẩn trong mảng bám và cao răng “ăn” các loại đường được cho vào miệng.
Tình trạng các mảng ố màu vàng nâu trên răng rất thường gặp.
Phải làm gì?
Nguyên nhân gây ra các đốm ố màu trên răng sẽ quyết định phương pháp điều trị tốt nhất. Những liệu pháp tại nhà sau đây có thể tẩy các vết ố gây ra bởi thức ăn, thức uống, hoặc thói quen, ví dụ như hút thuốc lá. Chải răng với hỗn hợp baking soda và nước mỗi vài ngày. Súc miệng với dung dịch nước oxy già pha loãng mỗi ngày hay mỗi vài ngày. Luôn luôn súc lại bằng nước sau đó hoặc sử dụng các chế phẩm có bán ở hiệu thuốc nhưng chỉ mang tính chất tạm thời.
Nếu như ố màu răng bị gây ra do mảng bám và cao răng thì nên gặp nha sĩ để giải quyết. Nha sĩ hoặc chuyên gia vệ sinh răng miệng sẽ sử dụng một dụng cụ để lấy các mảng bám hoặc cao răng. Nha sĩ cũng có thể sẽ thực hiện một số thủ thuật để tẩy trắng răng và bảo vệ răng khỏi bị sâu răng nặng thêm. Các thủ thuật này bao gồm tẩy trắng và bôi fluorid tại chỗ.
Răng ố màu do bệnh celiac thì sẽ tồn tại vĩnh viễn. Hầu hết các mảng ố gây ra do nhiễm fluor hoặc sâu răng cũng thường không thể đảo ngược. Đối với các đốm ố màu cứng đầu hay vĩnh viễn, nha sĩ có thể giấu đi được hoặc ngăn chặn ố màu thêm bằng các mảng trám màu trắng; bọc sứ; mão răng. Nha sĩ cũng có thể sẽ khuyến cáo nên đeo một dụng cụ bảo vệ răng khi ngủ.
Lời khuyên của thầy thuốc
Cách dễ nhất để ngăn ngừa răng bị ố vàng là thực hiện vệ sinh răng miệng thật tốt bằng cách chải răng bằng kem đánh răng chứa fluoride 2 phút mỗi lần, 2 lần mỗi ngày. Dùng chỉ nha khoa 1 lần mỗi ngày. Súc miệng bằng nước hoặc chải răng sau khi ăn, đặc biệt là sau khi ăn thực phẩm chứa nhiều đường, màu và tannin. Sử dụng nước súc miệng có chứa fluor mỗi ngày. Ngoài ra, cần khám nha sĩ thường xuyên.
Nên tránh sử dụng các thức ăn, thức uống chứa nhiều đường; thức ăn có màu nhân tạo; cà phê và trà; rượu vang đỏ và các loại đồ uống màu sẫm; nước ép có màu sẫm; các loại quả họ cam chanh và nước ép trái cây. Có một vài loại thực phẩm có thể làm chắc men răng và ngăn chặn ố màu. Các loại thức ăn thô hoặc chứa nhiều chất xơ có thể giúp chải sạch các vi khuẩn và những mảnh mảng bám khỏi bề mặt răng. Những loại khác thì tạo ra các hàng rào bảo vệ răng khỏi mảng bám hoặc có chứa các chất hóa học có khả năng trung hòa các loại axit làm yếu men răng.
Các đốm ố màu trên răng có thể là hậu quả của việc vệ sinh răng miệng kém, hút thuốc lá hoặc dùng quá nhiều thực phẩm, thức uống có màu sậm. Những đốm ở bên ngoài của răng có thể dễ dàng tẩy sạch và phòng tránh. Hiếm hơn, những đốm ố màu ở trên răng có thể là dấu hiệu của một bệnh lý hoặc chúng có thể là tác dụng phụ của thuốc. Nếu như những đốm ố màu đi kèm với những triệu chứng khác hoặc không đáp ứng với các sản phẩm được bày bán ở bên ngoài, nên gặp nha sĩ hoặc các chuyên gia y tế ngay. Nên tham khảo ý kiến nha sĩ hay bác sĩ khi có thắc mắc về nguyên nhân gây ra răng ố màu.