Khi dùng các thuốc cai rượu, ma túy, bệnh nhân thường gặp các tác dụng phụ của thuốc và dễ dẫn đến bỏ thuốc, làm ảnh hưởng đến tiến trình cai. Vì vậy, biết được các tác dụng phụ thường gặp khi dùng các thuốc này và cách khắc phục sẽ là chìa khóa để người bệnh đạt được mục tiêu điều trị.
Thuốc cai rượu
Hiện trên thị trường có esperal (disulfiram) viên 500mg, uống vào mỗi buổi sáng, dùng kéo dài tối thiểu 2 năm.
Nếu bệnh nhân không uống rượu, bia, họ hầu như không có tác dụng phụ nào đáng kể. Nếu bệnh nhân uống rượu, bia, họ sẽ bị đau đầu, đỏ da như gà chọi, đánh trống ngực, ra nhiều mồ hôi, mệt mỏi, buồn nôn và nôn... từ đó gây ra phản xạ sợ rượu ngày càng bền vững.
Xử trí các tác dụng này như sau: cho bệnh nhân nằm trên giường, uống nước chè đường, sau vài giờ (tùy thuộc lượng rượu uống nhiều hay ít) các tác dụng này sẽ hết. Trong thời gian này, khẳng định lại với bệnh nhân rằng cảm giác khó chịu đó là do rượu gây ra. Để bảo đảm thuốc được đưa vào người bệnh nhân, người nhà bệnh nhân cần trực tiếp cho bệnh nhân uống thuốc hàng ngày.
Thuốc cai ma túy
Hiện nay, thuốc chống tái nghiện ma tuý phổ biến là naltrexon viên 50 mg, uống vào mỗi sáng trong thời gian tối thiểu 6 năm. Trong thời gian uống thuốc, bệnh nhân sẽ dần mất cảm giác thèm ma túy và rượu, do vậy còn dùng để cai rượu. Nếu bệnh nhân cố tình dùng heroin, morphin... sẽ có các phản ứng giống hệt cơn cai ma túy (đau cơ, ngáp, đánh trống ngực, sợ hãi, ra mồ hôi như tắm...).
Khi đó, chỉ cần cho bệnh nhân nằm nghỉ trên giường, uống chè đường, các tác dụng phụ này sẽ dần hết sau vài giờ (tùy thuộc lượng ma túy sử dụng). Nếu bệnh nhân xuất hiện tình trạng co giật thì cần chuyển đến cơ sở y tế điều trị (cho seduxen 10mg x 1 ống/tiêm bắp hoặc tiêm tĩnh mạch sẽ hết các phản ứng trên). Trong thời gian này, khẳng định lại với bệnh nhân rằng cảm giác khó chịu đó là do ma túy gây ra. Để bảo đảm thuốc được đưa vào người bệnh nhân, người nhà bệnh nhân cần trực tiếp cho bệnh nhân uống thuốc hàng ngay.
TS. Bùi Quang Huy