Rạn da là những vết rạn nhỏ của vùng da mỏng và yếu, xảy ra khi da giãn không đủ để thích nghi với sự thay đổi của cơ thể. Vết rạn da có thể là kết quả của thời kỳ mang thai, thời kỳ tăng trưởng của tuổi vị thành niên, tăng cân nhanh quá mức.
Những nguyên nhân gây rạn da
Mặc dù chưa rõ hoàn toàn về nguyên nhân để phát triển thành những vết rạn da, nó được cho là do một sự thay đổi bất thường trong tế bào cơ bản của da. Trong giai đoạn đầu, những vết rạn da xuất hiện dần dần từ màu hồng chuyển sang màu đỏ, và theo thời gian phát triển sẽ có ánh tím nhẹ và cuối cùng thành màu trắng và hình thành những vết nhăn mỏng.
Rạn da hay gặp ở nữ giới. Người mang thai đến tháng thứ 4 có thể xuất hiện vết rạn da, nhưng thông thường là vào tháng thứ 6-7. Vết rạn thường xuất hiện ở bụng, háng, đùi và vú. Người ta cho rằng đó là do da bụng căng quá mức làm đứt các sợi đàn hồi của da.
Một số thanh niên, thiếu nữ dậy thì khi da giãn không kịp để thích nghi với sự thay đổi của trọng lượng cũng bị rạn da. Hormon cũng có vai trò trong việc gây ra vết rạn. Những thay đổi về hormon trong thời kỳ dậy thì (và cả trong thời kỳ thai nghén) đã làm hạn chế tính đàn hồi của da làm rạn da mạnh. Rạn da có yếu tố di truyền, nếu người mẹ bị thì con gái cũng hay bị. Vị trí rạn da hay gặp ở bụng, đùi, bẹn, hông, vú, mông, đầu gối, bắp chân, khuỷu tay, thắt lưng.
Việc bôi các loại mỡ corticoid (như cortibion, flucicort, flucinar...) dài ngày cũng có thể gây tai biến rạn da. Nếu bôi với diện rộng, thuốc có thể gây rạn da một vùng rộng, đặc biệt là khi băng bịt các thuốc này, hoặc khi bôi ở vùng nếp gấp. Trong trường hợp này, nên ngừng ngay việc bôi thuốc.
Làm sao khắc phục?
Rất khó để xóa hẳn các vết rạn trên da vì không có cách nào phục hồi lại các sợi collagen và elastin khi nó đã bị đứt gãy. Tuy nhiên, có thể làm chúng mờ đi, làm nhẵn và nhạt màu đỏ, trắng của vết rạn bằng các loại thuốc bôi có chứa tretinoin, lécithine, các dầu thiên nhiên, các vitamin C, E... và việc dùng thuốc ngay khi các vết rạn mới xuất hiện sẽ đem lại hiệu quả cao hơn. Các loại chế phẩm có thể làm mờ nhạt và giảm kích thước vết rạn, hạn chế sự phát triển của chúng gồm: các loại dầu chiết xuất từ hướng dương, dầu đậu nành, dầu oliu xoa đều lên các vùng da bị rạn hằng ngày trước khi đi ngủ giúp khôi phục độ đàn hồi cho da và hoạt động của các tế bào biểu bì da. Dùng sữa bò tươi mát-xa vùng da bị rạn vào mỗi buổi tối cũng có hiệu quả tốt.
BS. Vũ Nguyên Khiết
