Vì sao bị mề đay?
Nguyên nhân gây bệnh mề đay rất phức tạp nhưng chủ yếu là do yếu tố cơ địa, tức là cơ thể dễ nhạy cảm với các yếu tố kích thích (nóng, lạnh đột ngột, một số thức ăn, phấn hoa, vi khuẩn, vi nấm, giun sán hoặc do tăng tiết chất cholin và ngay cả một số loại thuốc Đông y, thuốc Nam hoặc Tây y). Ngoài ra, bệnh mề đay có thể do di truyền (bố, mẹ mắc bệnh mề đay). Sự xuất hiện bệnh mề đay là do phản ứng quá mẫn giữa kháng thể có sẵn trong cơ thể khi gặp kháng nguyên lạ (dị nguyên).
Khám và tư vấn cho bệnh nhân mề đay. |
Có thể nguy hiểm đến tính mạng?
Bệnh mề đay thường có 2 loại, cấp tính và mạn tính. Mề đay cấp tính thường xảy ra đột ngột và xuất hiện ở bất kỳ trên vùng da nào, niêm mạc nào của cơ thể. Đầu tiên xuất hiện các nốt sẩn có màu hồng hoặc đỏ, phù nề, ngứa. Ngứa là triệu chứng điển hình nhất của mề đay và chính ngứa làm cho người bệnh rất khó chịu, đặc biệt là trẻ nhỏ. Ngứa rất dữ dội, càng gãi càng ngứa, có khi ngứa phải gãi đến mức chảy máu tươi vẫn không đỡ ngứa. Nốt sẩn, ngứa có khi chỉ ở một vùng da nào đó trên cơ thể, có khi cả đám rộng nhưng có khi chỉ rải rác. Nốt sẩn, ngứa kéo dài vài ba phút đến vài ba giờ rồi lặn nhưng cũng có trường hợp mề đay kéo dài cả tuần không tự khỏi.
Một số trường hợp bệnh nặng thì ngoài sự biểu hiện ở da chúng còn có thể xuất hiện ở niêm mạc đường tiêu hóa gây đau quặn bụng, nôn, tiêu chảy. Bệnh mề đay cũng có thể xảy ra ở tổ chức não gây phù não hoặc xảy ra ở đường hô hấp như thanh - khí quản gây phù nề, khó thở cấp tính rất nguy hiểm đến tính mạng. Mề đay cấp tính có thể điều trị hết cơn cấp tính hoặc hết chất kích thích thì bệnh mề đay biến mất, nhưng rất dễ tái phát và trở thành mề đay mạn tính. Mề đay mạn tính thì thường xảy ra kế tiếp nhau nhiều lần trong tuần, trong tháng hoặc trong năm, có khi là cách quãng nhưng có khi là liên tiếp trong nhiều ngày. Biểu hiện của mề đay mạn tính có khi chỉ một số nốt mẩn, ngứa trên da nhưng có khi là rất nhiều nốt mẩn ngứa tạo thành một mảng hoặc nhiều mảng trên các vùng da khác nhau có hình loang lổ giống như da hổ. Mề đay mạn tính gặp ở nhiều dạng khác nhau như dạng thành vòng, dạng thành vạch, dạng xuất huyết, dạng mụn nước.
Đặc biệt của mề đay mạn tính là xuất hiện dạng phù Quincke (sưng mặt, mí mắt, môi, bộ phận sinh dục). Phù Quincke xảy ra đột ngột và kéo dài vài giờ. Nên lưu ý rằng, ở một người có cơ địa dị ứng, ví dụ như bị chàm, tổ đỉa, viêm da dị ứng, hen suyễn, viêm mũi, xoang dị ứng... khi thay đổi của thời tiết, nhất là nóng - lạnh đột ngột thì bệnh mề đay càng rất dễ xuất hiện. Bệnh mề đay nếu không điều trị dứt điểm có thể gãi nhiều làm nhiễm khuẩn da gây lở loét làm cho việc điều trị thêm phần phức tạp. Hơn nữa, sau khi khỏi bệnh thường để lại vết thâm. Trong một số trường hợp đặc biệt, bệnh mề đay có thể gây nguy hiểm cho tính mạng (mề đay xuất hiện ở đường tiêu hóa, đường hô hấp hay não gây phù nề). Việc chẩn đoán bệnh mề đay không khó, chủ yếu dựa vào các triệu chứng lâm sàng. Tuy vậy, việc chẩn đoán nguyên nhân gây bệnh mề đay thì còn gặp không ít khó khăn bởi vì các loại dị nguyên gây bệnh rất đa dạng kèm theo đó là yếu tố cơ địa hoặc di truyền.
Nốt mề đay trên cơ thể. |
Lời khuyên của thầy thuốc
Mề đay có thể gặp ở mọi lứa tuổi, không phân biệt giới tính, vùng, miền. Vì vậy, khi nghi ngờ bị bệnh mề đay nên đi khám bệnh càng sớm càng tốt để được xác định, điều trị và đề phòng biến chứng xảy ra. Nếu xác định được nguyên nhân thì việc chỉ định điều trị và phòng tái phát cũng thuận lợi. Từ ngày phát minh ra thuốc kháng histamin nhất là các loại kháng histamin tổng hợp thì việc điều trị các bệnh dị ứng, đặc biệt là bệnh mề đay có hiệu nghiệm hơn rất nhiều.
BS. Việt Bắc