Nếu đi ngoài đường hay trong phòng gặp lạnh người bệnh thấy tay chân lạnh run, nổi da gà, mặt tái mét, run lập cập, mạch yếu. Đây là tình trạng hạ thân nhiệt, cần xử lý kịp thời. Có thể dùng máy sấy tóc xịt hơi ấm hoặc cứu ấm, chườm ấm, xoa dầu nóng vào các huyệt hội kinh dương và kinh âm như đại chùy, quan nguyên, khí hải, thận du, mệnh môn, dũng tuyền, túc tam lý. Sau khi tiến hành, tay chân và toàn thân sẽ nhanh chóng được làm ấm, sức khỏe người bệnh mau bình phục. Sau đây là 3 bài thuốc cổ phương trị chứng lạnh tay chân rất hiệu quả.
Ngâm chân nước muối gừng ấm ngày vài lần trị chứng lạnh tay chân rất hiệu quả.
Thường xuyên lạnh tay chân, thể lực yếu, mệt mỏi... Dùng bài Thập toàn đại bổ gia giảm gồm: nhân sâm, bạch truật, phục linh, thục địa, đương quy, xuyên khung, hoàng kỳ, chích thảo, nhục quế, càn khương... Sắc uống. Công dụng đại bổ khí huyết; thích hợp với người thường xuyên lạnh tay chân kèm đang mắc bệnh đái tháo đường, huyết áp thấp, ốm lâu ngày...
Thường xuyên chỉ lạnh tay, da xanh mét hoặc vàng úa, ăn kém, đại tiện lỏng lâu ngày là do tỳ vị khí hư. Phép trị nên ôn bổ tỳ vị. Dùng bài Tứ quân tử thang gia giảm gồm: nhân sâm, bạch truật, phục linh, cam thảo, càn khương. Sắc hoặc tán bột uống. Tác dụng: ích khí, kiện tỳ, dưỡng vị... Dùng tốt cho người lạnh tay, tỳ vị dương khí yếu.
Nếu chỉ lạnh chân kèm tiểu tiện không tự chủ, thủy thũng, đại tiện lỏng buổi sáng là do thận dương hư “hỏa hư”. Dùng bài Thận khí hoàn gia giảm gồm: thục địa, hoài sơn, đơn bì, phục linh, trạch tả, nhục quế, phụ tử, bổ cốt chỉ... Công dụng: ôn bổ thận dương. Thích hợp cho người thường xuyên lạnh hai chân, hoặc trên đầu nóng dưới chân lạnh.
Kết hợp ngâm chân nước ấm cho thêm muối, gừng hoặc dược liệu ấm, ngày ngâm 1-3 lần, mỗi lần 20-30 phút.
Phòng ngừa chứng tay chân lạnh, bên cạnh dùng thuốc, cần tăng cường ăn vị bổ dương khí tính ấm như: thịt dê, thịt bò, thịt gà, thịt chim cu, chim cút, cật heo, trứng vịt lộn...; hải sản như: tôm, tép, trạch, cá rô, cá lóc...; rau hành, hẹ, kiệu, ngải cứu, tía tô, cải cay... Đây là thực phẩm bổ dưỡng tính ấm; phòng trị chứng dương khí hư, tỳ thận dương hư tay chân lạnh rất hiệu quả.
Vị trí huyệt:
Đại chùy: Ngồi hơi cúi đầu, quay cổ qua lại phải trái, u xương nào cao nhất động đậy nhiều dưới ngón tay là đốt cổ 7, huyệt nằm ngay chỗ lõm phía dưới đốt sống cổ số 7 (đốt sống cổ to nhất có thể nhìn thấy, trông như quả chùy).
Quan nguyên: thẳng dưới rốn 3 tấc, trên bờ xương mu.
Khí hải: dưới gai sống thắt lưng 3, đo ngang ra 1,5 tấc.
Túc tam lý: dưới mắt gối ngoài 3 tấc, phía ngoài xương mác khoảng 1 khoát ngón tay, nơi cơ cẳng chân trước, khe giữa xương chày và xương mác.
Thận du: dưới gai sống thắt lưng 2 đo ngang ra 1,5 tấc, ngang huyệt mệnh môn.
Mệnh môn: chỗ lõm dưới đầu mỏm gai đốt sống thắt lưng 2.
Dũng tuyền: co bàn chân và các ngón chân lại, chỗ hõm xuất hiện ngay ở 1/3 trước gan bàn chân chính là huyệt.