Chồng tôi năm nay 30 tuổi, hiện đang điều trị nấm màng não do Cryptococus với chế phẩm fluconazol 200mg, vừa rồi hết thuốc tôi ra hiệu thuốc gần nhà mua, nhưng ở đó không có, họ bán cho tôi ketoconazol 200mg, bảo là cùng loại và uống với liều tương tự. Tôi xin hỏi như vậy có đúng không?
Nguyễn Bích Hường(Hải Phòng)
Cả hai thuốc ketoconazol và fluconazol đều là các azol chống nấm, tuy nhiên ketoconazol thuộc nhóm imodazol còn fluconazol thuộc nhóm triazol.
Ketoconazol hấp thu được qua đường uống, tốt nhất ở pH acid; thuốc phân bố vào các mô mềm, da, gân và các dịch như nước bọt, dịch khớp, mật, nước tiểu. Thuốc vào được rau thai và sữa mẹ nhưng không vào được dịch não tủy; chuyển hóa ở gan và thải trừ qua mật. Đây là loại thuốc kháng nấm phổ rộng, tác dụng trên nhiều loại nấm gây bệnh bao gồm nấm da, niêm mạc và nội tạng. Thuốc chống nấm bằng cách ngăn cản tổng hợp ergosterol và lipid của màng tế bào nấm, làm thay đổi tính thấm của màng tế bào. Vì vậy, thuốc được chỉ định điều trị các bệnh do nhiễm nấm nhạy cảm ở da, tóc, móng, đường tiêu hóa, nội tạng; đồng thời được dùng dự phòng và điều trị nấm ở người suy giảm miễn dịch, người viêm da do tăng tiết bã nhờn. Tuy nhiên thuốc có nhiều tác dụng không mong muốn như tăng men gan, rối loạn tiêu hóa, gây suy giảm tình dục, chứng vú to ở nam giới, ngoài ra có thể gặp nhức đầu, chóng mặt, ngủ gà...
Fluconazol hấp thu tốt qua đường tiêu hóa, không bị ảnh hưởng bởi thức ăn và pH dạ dày. Phân bố tốt vào dịch cơ thể kể cả dịch não tủy. Thải trừ chủ yếu qua nước tiểu. Thuốc có tác dụng tốt với hầu hết các chủng Candida kể cả nhiễm nấm ở giai đoạn cuối của bệnh nhân AIDS đã kháng thuốc trị nấm khác. Do đó thuốc được chỉ định sử dụng trong các trường hợp nhiễm nấm màng não do Cryptococcus, nhiễm nấm Candida thực quản ở bệnh nhân AIDS. Khi dùng thuốc cũng có thể gặp tăng men gan, ban da, buồn nôn, đau bụng...
Như vậy dù ketoconazol và fluconazol đều là các azol chống nấm, đều có phổ chống nấm rộng và cơ chế tác dụng tương tự nhau nhưng fluconazol được chỉ định điều trị nhiễm nấm màng não do Cryptococcus trong khi ketoconazol không qua được hàng rào máu não nên không được chỉ định điều trị trong trường hợp này.
Vì vậy trường hợp của chồng bạn không được dùng ketoconazol, tốt nhất bạn nên đưa chồng đi khám lại bệnh, bác sĩ sẽ có chỉ định cụ thể để điều trị cho chồng bạn.
BS. Vân Anh