Giải điền kinh vô địch quốc gia 2009 có sự tham gia của gần 250 vận động viên đến từ 50 đơn vị tỉnh, thành, ngành trong cả nước, diễn ra từ ngày 16-20/9 với 47 nội dung thi đấu được tổ chức. Đây là giải đấu trong nước quan trọng nhất của điền kinh Việt Nam trong năm, đặc biệt với giải năm nay còn là đợt tổng duyệt, rà soát lực lượng của điền kinh Việt Nam chuẩn bị cho các cuộc tranh tài tại Asian Indoor Games III vào cuối tháng 10 tới và SEA Games 25 vào tháng 12.
Đây là cuộc đấu quan trọng trước khi điền kinh Việt Nam ra quân tại 2 sân chơi lớn là Đại hội thể thao châu Á trong nhà lần thứ 3 (AIG 3) trên sân nhà và SEA Games 25 tổ chức tại Lào. Vì thế, những thông số và các kỷ lục là điều đáng quan tâm, có thể dẫn đến những quyết định quan trọng nhất trước ngưỡng cửa 2 sân chơi nói trên.
Nhìn chung, những trung tâm điền kinh lớn trong cả nước vẫn giữ vai trò đầu tàu như Hà Nội, Quân đội, Khánh Hòa, chỉ trừ TP. Hồ Chí Minh thất bát và bộc lộ những vấn đề mang tính vĩ mô. Đã có những nhân tố mới, tuy nhiên các tài năng mới chớm chưa thể làm quên đi những tên tuổi đã định danh. Họ đã và vẫn là niềm hy vọng của thể thao Việt Nam (TTVN) trong năm nay. Toàn giải có 5 kỷ lục quốc gia mới của Vũ Thị Hương (An Giang, 100m nữ), Vũ Văn Huyện (Quân đội, nhảy sào), Thanh Trúc (Vĩnh Long, ném búa nữ), Khánh Hòa (tiếp sức 4x800m nữ), Hà Nội (tiếp sức 4x800m nam) và 1 kỷ lục quốc gia mới của Nguyễn Thị Thanh Phúc (Đà Nẵng) ở nội dung đi bộ nữ 20km, là nội dung lần đầu được đưa vào giải VĐQG. Hầu hết các tuyển thủ quốc gia như Vũ Thị Hương, Nguyễn Đình Cương, Vũ Văn Huyện... đều có thành tích ổn định. Đó là dấu hiệu đáng mừng, chứng tỏ Liên đoàn điền kinh và TTVN có bước chuẩn bị chính xác trước khi bước vào AIG 3 và SEA Games 25. Đặc biệt, tuyển thủ Vũ Thị Hương gây ấn tượng hơn hết với 4 chiếc HCV nội dung 100m nữ, 200m, tiếp sức 4x100m, tiếp sức 4x200m. Vũ Thị Hương đang là ĐKVĐ cự ly 100m tại SEA Games 24, kỷ lục quốc gia (KLQG) ở cự ly 100m mà Hương vừa phá với thành tích 11 phút 43 (kỷ lục cũ 11 phút 47) lại tiếp cận với chuẩn B trong cách tuyển chọn VĐV tham dự Olympic (thành tích của Hương hiện chỉ kém chuẩn có 0,01 giây). Từ năm 2005 đến nay, Hương đã 3 lần phá kỷ lục của chính mình ở cự ly 100m nữ với các cột mốc thành tích: 11 phút 49 rồi 11 phút 47 và giờ đây là 11 phút 43. Hương hiện được xem là VIP trên đường đua tốc độ của khu vực và còn có thể tranh chấp ở cấp độ châu lục. Tại Olympic 2008, Hương là nữ VĐV điền kinh tốc độ duy nhất của châu Á được lọt vào vòng 2, vượt qua cả nhiều đại diện Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản... Tại AIG 3, Hương chỉ tham dự cự ly chạy 60m (ở AIG 3 không có cự ly 100m, 200m). Nếu giữ vững được phong độ trong các buổi tập thời gian gần đây, cô gái này sẽ là ẩn số thú vị ở sân chơi AIG 3. Ngoài tuyển thủ quốc gia Vũ Thị Hương, thành tích của một tuyển thủ quốc gia khác là Vũ Văn Huyện cũng rất đáng hoan nghênh, khi anh lập kỷ lục mới nội dung nhảy sào với thành tích 4m70, vượt xa kỷ lục cũ đến 10cm. TS. Dương Đức Thủy, Trưởng Bộ môn điền kinh, Tổng cục TDTT cho biết, ở những nội dung còn lại, các nhà vô địch như Trương Thanh Hằng (cự ly 800m và 1.500m), Bùi Thị Nhung (nhảy cao) vẫn có hy vọng tranh chấp huy chương tại AIG 3. Chỉ tiêu đoạt 1 HCB, 1 HCĐ của điền kinh Việt Nam ở AIG 3 là khả thi và trên cơ sở này, việc chuẩn bị cho SEA Games 25 sẽ có nhiều thuận lợi.
Tại giải điền kinh năm nay đã có 5 kỷ lục quốc gia được phá và 1 KLQG mới được xác lập. Và kết quả cuối cùng đoàn Hà Nội đã đứng đầu với 8 HCV, 7 HCB, 6 HCĐ. Xếp tiếp theo là các đoàn Quân đội xếp thứ 2 với 8 HCV, 2 HCB, 6 HCĐ; xếp thứ 3 là Vĩnh Long: 5 HCV, 2 HCB, 3 HCĐ; xếp thứ 4 là An Giang: 4 HCV, 2 HCB, 1 HCĐ; xếp thứ 5 là Khánh Hòa: 4 HCV, 1 HCB, 7 HCĐ. Mùa giải năm nay cũng chứng kiến sự thất bại của điền kinh TP.HCM khi họ đã "trắng" HCV và xếp thứ 20 tại giải với 3 HCB, 5 HCĐ.
Hoàng Gia