Sáng 10/5, tại Hà Nội, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến và Thượng tướng Võ Văn Tuấn, Phó Tổng tham mưu trưởng QĐND Việt Nam đã chủ trì hội nghị trực tuyến với các điểm cầu địa phương về Kết hợp quân - dân y lần thứ V, giai đoạn 2005-2015.
Phát biểu tại hội nghị, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam khẳng định, Kết hợp quân - dân y (KHQDY) là niềm tự hào của quân đội và ngành y tế Việt Nam. 10 năm qua, Chương trình KHQDY có sự thay đổi lớn, có nhiều tiến bộ từ củng cố tuyến phòng thủ biên giới, hải đảo cho đến phát triển nghiên cứu khoa học... Tuy nhiên, 10 năm qua cũng bộc lộ những bất cập do cơ chế quản lý cũ trong nhiều lĩnh vực dịch vụ công, trong đó có lĩnh vực y tế. Vấn đề tài chính y tế, kinh tế y tế đặt ra nhiều thách thức không chỉ cho cơ sở y tế công lập, mô hình y tế công - tư kết hợp mà còn cả mô hình quân - dân y kết hợp. Phó Thủ tướng đề nghị, thời gian tới, Bộ Quốc phòng và Bộ Y tế cần tập trung củng cố tuyến y tế cơ sở ở vùng biên giới, hải đảo, với phương châm làm từ chỗ khó đến chỗ dễ và làm đến đâu chắc đến đó.
Thừa ủy quyền của Chủ tịch nước, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam trao Huân chương Lao động hạng Ba cho Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến. Ảnh: TM
Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nhấn mạnh: Trong 10 năm tới cần có bước làm mạnh mẽ hơn để củng cố toàn bộ tuyến y tế cơ sở biên giới, hải đảo, đặc biệt là vấn đề nhân lực, đưa bác sĩ trẻ về công tác tại các vùng sâu, vùng xa. Do đó cần đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị và quan trọng nhất là nhân lực, nên chăng lựa chọn con em của đồng bào để đào tạo đưa vào lực lượng quân y. Bên cạnh đó, tiếp tục tuyên truyền vận động toàn dân tham gia bảo hiểm y tế, phấn đấu đến năm 2020 đạt tối thiểu 90-95% người dân tham gia BHYT.
Báo cáo tại hội nghị về kết quả hoạt động KHQDY giai đoạn 2005-2015, PGS.TS. Phạm Lê Tuấn, Thứ trưởng Bộ Y tế, Phó trưởng Ban Thường trực Ban Quân dân y cấp Bộ cho biết, trong 10 năm qua, chương trình KHQDY đã bám sát các định hướng chiến lược của Đảng và Nhà nước về công tác y tế; vận dụng sáng tạo các hoạt động chăm sóc, bảo vệ sức khỏe nhân dân và bộ đội, góp phần giải quyết những vấn đề bức xúc của công tác y tế ở vùng sâu, vùng xa, đặc biệt khu vực trọng điểm an ninh - quốc phòng. Dự án KHQDY đã đầu tư nâng cao năng lực hoạt động cho 529 trạm y tế xã với tổng ngân sách 420 tỷ 397 triệu đồng, trong đó gần 78% là các trạm y tế thuộc vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo. Bên cạnh đó, hệ thống 152 phòng khám KHQDY tại các đồn biên phòng đóng quân dọc tuyến biên giới thực sự là “cánh tay nối dài” của các trạm y tế xã đến tận thôn, buôn, bản của đồng bào và tại đây, các “chiến sĩ áo trắng” quân y, quân dân y đang hàng ngày, hàng giờ chăm sóc sức khỏe cho đồng bào, giúp dân phát triển kinh tế, triển khai các chương trình y tế quốc gia, vận động bà con xây dựng nếp sống văn minh, bài trừ hủ tục lạc hậu, tổ chức cai nghiện cho đồng bào các xã biên giới... Tại tuyến biên giới biển đảo, 100% cư dân đảo được cấp thẻ BHYT, lực lượng quân y thực sự là chỗ dựa cho bà con ngư dân mỗi khi bị bệnh, đơn giản là viên thuốc và hơn thế là cấp cứu, vận chuyển bệnh nhân về đất liền chữa bệnh.
Một trong những thành tựu đáng ghi nhận của chương trình KHQDY là đáp ứng kịp thời các tình huống đột xuất về phòng chống dịch bệnh truyền nhiễm, tham gia khắc phục hậu quả về mặt y tế trong thiên tai thảm họa. Điển hình là các hoạt động cứu hộ trong thảm họa sập nhịp dẫn cầu Cần Thơ ngày 26/9/2007, lực lượng quân y Quân khu 9 đã ngay lập tức triển khai 11 tổ quân y với 50 bác sĩ, 10 xe cứu thương, 1 tàu quân y tham gia cấp cứu tại hiện trường; trong sự cố sập cầu treo Chu Va (huyện Tam Đường, Lai Châu) năm 2014, 25 giáo sư, bác sĩ của BV Bạch Mai và BV Việt Đức cũng được cử đến phối hợp với quân y Quân khu 2, Viện Bỏng Quốc gia, BV Quân y 103 để cứu hộ cứu nạn cho các nạn nhân... Ban Quân dân y cấp Bộ cũng đã tham mưu cho Thủ trưởng Bộ Quốc phòng quyết định thành lập 7 bệnh viện dã chiến truyền nhiễm, sẵn sàng thu dung, điều trị cho bộ đội và nhân dân bị nhiễm dịch bệnh nguy hiểm hoặc dịch bệnh lạ, chủ động ứng phó với đại dịch.
Để bù đắp sự thiếu hụt về nhân lực y tế ở vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo những năm qua, thực hiện chương trình KHQDY, Học viện Quân y, các trường Đại học y, dược trên toàn quốc đã đào tạo hàng trăm bác sĩ theo địa chỉ, tạo nguồn bác sĩ bổ sung cho tuyến y tế cơ sở khu vực Tây Bắc, Tây Nguyên, Tây Nam bộ; đào tạo chuyên khoa định hướng về sản, nhi, y tế cộng đồng cho quân y sĩ Biên phòng, các đoàn Kinh tế quốc phòng, Hải quân; đào tạo kiến thức về y học gia đình cho trên 150 cán bộ quân y của các đồn biên phòng khu vực biên giới phía Bắc và Tây Nguyên. Các Quân khu cũng đã gửi đi đào tạo hàng trăm bác sĩ, hàng ngàn y sĩ, điều dưỡng cho tuyến y tế cơ sở.
Phát huy những kết quả đạt được, giai đoạn 2016 - 2020 và những năm tiếp theo, chương trình KHQDY sẽ tiếp tục triển khai nhiều giải pháp giúp người dân sinh sống ở các vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, vùng trọng điểm quốc phòng an ninh được tiếp cận với các dịch vụ y tế có chất lượng ngày càng cao và tăng cường khả năng đáp ứng của ngành y tế trong các tình huống khẩn cấp. Trong đó, tập trung nâng cao năng lực cho y tế cơ sở khu vực biên giới, biển, đảo và khu vực trọng điểm quốc phòng an ninh; giải quyết vấn đề thanh toán khám chữa bệnh bảo hiểm y tế ở các cơ sở khám chữa bệnh quân dân y, đặc biệt tại các phòng khám quân dân y do Bộ đội Biên phòng quản lý; qui hoạch lại các cơ sở khám chữa bệnh quân dân y trên địa bàn từng tỉnh, thành phố, trên cơ sở đó đầu tư để các cơ sở này có thể tham gia khám chữa bệnh bảo hiểm y tế.
Nhân dịp này, nhiều tập thể và cá nhân đã được tặng thưởng với nhiều phần thưởng quý giá: Huân chương Lao động hạng Ba cho Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến; Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Ba cho Cục Quân y (Bộ Quốc phòng) và Đại úy Nguyễn Nam Giang (bác sĩ quân y Đồn biên phòng Bản Giàng, Hà Tĩnh); cùng nhiều tập thể, cá nhân được nhận Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Quốc phòng và Bộ Y tế.